La cérémonie (1995)

Regie: Claude Chabrol | 112 minuten | drama, thriller, misdaad | Acteurs: Sandrine Bonnaire, Isabelle Huppert, Jean-Pierre Cassel, Jacqueline Bisset, Virginie Ledoyen, Valentin Merlet, Julien Rochefort, Dominique Frot, Jean-François Perrier, Ludovic Brillant, Claire Chiron, Claire-Marie Dentraygues, Jean-Pierre Descheix, Penny Fairclough, Alain Françoise

Isabelle Huppert en Claude Chabrol hebben een speciale band, getuige het aantal films dat de twee maakten – naast deze ook ‘Une affaire de femme’, ‘Madame Bovary’, en ‘Rien ne va plus’. Op het eerste gezicht is ‘La cérémonie’ een vreemde eend in de bijt, Huppert speelt immers niet de hoofdrol in deze thriller. Zij en hoofdrolspeelster Sandrine Bonnaire zijn echter uitsplitsingen van één fataal personage: de gekwetste en wraakzuchtige vrouw die keer op keer wordt afgewezen door de buitenwereld. Jeanne is uitbundig en onaangepast, Sophie formeel en gesloten, maar de twee outcasts zijn duidelijk niet thuis in de gecultiveerde bourgeois-wereld van het gezin Lelievre en vormen een bijzonder anarchistisch koppel.

Allebei dragen ze tevens een grote kwelling met zich mee. De aard van het leed wordt nooit helemaal uitgesproken en dat doet er ook niet toe, want juist daardoor is ‘La cérémonie’ zo lang onbestemd spannend. Ondanks het laatste en de grote chemie tussen Bonnaire en Huppert wil ‘La cérémonie’ echter nooit helemaal overtuigen. Waar dat aan ligt? Het is moeilijk in één zin te vatten. Het lispelende Frans van Jacqueline Bisset misschien; de stuntelig overgebrachte dikdoenerigheid van de rijken op een feestje in het landhuis? ‘La cérémonie’ is eigenlijk een lange aflevering van een Britse krimi, met twee topactrices aan het hoofd en veel haastig geacteer eromheen. Je zinkt daardoor moeilijk weg in de onpeilbare diepten van de twee dames, respectievelijk het angstaanjagend perfecte geluk van Sophie’s gastgezin; ergens is het té oppervlakkig voor een psychologisch drama.

Niks mis mee natuurlijk, een degelijke krimi van bijna twee uur, maar van een bestaand en redelijk getrouw gekopieerd verhaal van een gerenommeerd misdaadauteur mag je op het grote scherm meer verwachten. Eén opvallend aspect moeten we nog noemen: alle intermenselijke relaties in ‘La Cérémonie’ hebben op één of andere manier een dubbele laag, wat vooral wordt uitgewerkt in de onderlinge blikken. Mooi gevonden, maar ook hier werkt de lichte toets van de plotgedreven krimi niet goed; echt mysterieus wordt het zelden. Het enige dat werkelijk diep gaat is het bevroren gedrag van Sophie – die probeert te verhullen dat ze analfabete is; Sandrine Bonnaire is onmiskenbaar de ster van deze film. Chabrol slaagt er daarnaast in uitgesproken sympathieke en onsympathieke personages tegen de kijker uit te spelen, met name in het begin van de film Sophie en de vrouw des huizes (Bisset), die er alles aan doet om het haar kortaffe nieuwe huishoudster naar de zin te maken; dat je uiteindelijk toch wilt dat de underdog het wint is een compliment waard.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 3

Bioscooprelease: 8 februari 1996
Bioscooprelease: 11 juli 2019 (re-release in het kader van het Eye zomerprogramma “Le monde d’Isabelle Huppert”)