La Chana (2016)

Regie: Lucija Stojevic | 89 minuten | documentaire

Een dynamische dans waarbij razendsnel voetenwerk sneller kloppen dan het hart en exact op de tel weten te eindigen. Het ritme (compás) is de sleutel tot alles volgens Antonia Santiago Amador, legendarische koningin van de flamencodans. In ‘La Chana’ vertelt ze haar levensverhaal. Uiterst gepassioneerd en veelal op poëtische wijze weet ze de essentie van deze prachtige dansvorm te omschrijven én te uiten. Documentairemaakster Lucija Stojevic heeft als “fly on the wall” een respectabel portret van een exceptionele vrouw geschetst en hiermee in 2016 de IDFA-publieksprijs gewonnen.

Alleen al met woorden als “ratatakkapamtan”, handgeklap en een broos maar stampend voetje maakt de 70-jarige Antonia duidelijk dat het allemaal draait om ritmische in- en beleving. Onder haar artiestennaam La Chana heeft ze het in haar jongere jaren (vrijwel letterlijk) weten te schoppen tot wereldster, door improviserend en vol overgave haar ziel te steken in flamencodans. En hoe! Zowel foto’s als krantenartikelen van vroeger maar vooral archiefbeelden van verschillende, sensationele optredens tonen aan dat Antonia destijds niet voor niets de wervelwind werd genoemd. Met name een krachtige dansscène uit de film ‘The Bobo’ (1967) maakt indruk. Opperste concentratie, doortastende voetenskills, passende handgebaren, zweetdruppels op het gezicht en een intense blik op het eind: La Chana’s flamenco is een emotiedans pur sang.

Aan haar creatieve uiting kwam toentertijd een einde nadat haar ex-partner, eveneens voormalig manager, wegens zijn jaloezie en driftbuien ervoor gezorgd had dat zij op het hoogtepunt van haar carrière uit de schijnwerpers verdween. Pas na jarenlange afwezigheid nam ze het besluit om terug te keren. Haar liefde voor dans is altijd blijven bestaan. Inmiddels woont ze samen met haar kaneelkleurige hond Canelita en tweede man Félix, haar steun en toeverlaat. Enerzijds is Antonia een zachtaardige vrouw die graag terugdenkt aan en vertelt over haar wonderlijke tijd als zigeunerdanseres, anderzijds schuilt er nog steeds een diva in haar en geniet ze zichtbaar van de nodige aandacht en adoraties van anderen.

Ondanks dat ouderdom fysieke beperkingen met zich meebrengt, kan Antonia het niet laten om eens in de zoveel tijd haar geliefde tapdansschoentjes uit de kast te trekken en als gedreven, kritische lerares de jongere generatie alle fijne kneepjes uit het vak mee te geven. Zittend, dat wel, maar zeker niet minder bewonderenswaardig. Een prachtig moment is wanneer de oudere versie van La Chana in haar intieme woonkamertje, opgetut en wel, laat zien dat ze het gevoel voor ritme nog steeds beheerst om nadien haar comfortabele sloffen weer aan te trekken. Welverdiende erkenning krijgt La Chana tijdens een grande finale in het theater. Ze is lichtelijk zenuwachtig en bewust van het feit dat dit hoogstwaarschijnlijk haar laatste optreden voor een groots publiek zal zijn. Maar jawel hoor, ze steelt wederom de show.

Maartje Hopmans

Waardering: 4

Bioscooprelease: 1 juni 2017
DVD-release: 3 oktober 2017