La folie des grandeurs (1971)

Regie: Gérard Oury | 108 minuten | komedie, geschiedenis | Acteurs: Louis de Funès, Yves Montand, Alice Sapritch, Karin Schubert, Alberto de Mendoza, Don Jaime de Mora y Aragón, Eduardo Fajardo, Antonio Pica, Joaquín Solis, Venantino Venantini, Gabriele Tinti, Paul Préboist, Salvatore Borghese, Astrid Frank, Robert Le Béal, Clément Michu

Bij Louis de Funès hoefde je nooit je verwachting te managen. Altijd lachen, gieren en brullen om dat driftige mannetje. Bij ‘La folie des grandeurs’ uit 1971 ligt dat net iets anders. In deze komedie wordt de Funès gekoppeld aan het Franse acteerkanon Yves Montand. Hoge verwachtingen dus.

In ‘La Folie des grandeurs’ speelt de Funès de Spanjaard Don Salluste, een edelman die ergens in de 17e eeuw in dienst van de koning belasting int bij de arme plattelandsbevolking. Hierbij wordt hij geholpen door zijn knecht Blaze, een man van het volk die ervoor zorgt dat de belasting weer even snel terugkeert waar het vandaan komt. Op een dag valt Salluste in ongenade bij de koningin. Blaze, die een oogje op hare majesteit heeft, klimt door een persoonswisseling juist op tot de adelstand. Don Salluste zweert dan op wraak.

Dit aardige verhaal wordt om zeep geholpen door een onbeholpen script. Het verhaal draait zich in zo veel bochten, dat je als kijker het overzicht al snel verliest. De afzonderlijke scènes zijn nog wel aardig, maar je hebt geen idee welk hoger doel ze dienen. Iets met wraak, maar daar houdt het ook mee op.

De humor leunt volledig op slapstick. Voor een film van meer dan 100 minuten is dat niet te trekken. Bovendien gaat het om slapstick uit de oude doos, compleet met taartsmijterij en ander oubollig gedoe. Gelukkig heeft de Funès nog een paar aardige momenten, waaronder een verhelderende dialoog met een papegaai. Maar dan is het je lachen je al vergaan.

Waar de Funès makkelijk overeind blijft in de kluchtige enscenering, zakt Montand door het ijs. Meer een acteur van het drama of de romantische komedie, mist Montand de gekte en de energie voor een volbloedklucht. Komt bij dat de twee protagonisten qua speeltijd en impact gelijk zijn bedeeld. Dat werkt niet. Zoals de hele film niet werkt.

Gelukkig was er nog een toekomst voor de makers van deze mislukking. Regisseur Oury maakte twee jaar later met de Funès de heerlijke komedie ‘Les aventures de Rabbi Jacob’. Montand speelde in 1972 in het veel meer op zijn lijf geschreven drama ‘César et Rosalie’. En Karin Schubert, een prachtige vrouw zonder acteertalent, begreep uiteindelijk ook waar haar kracht lag. De porno-industrie zal haar altijd dankbaar blijven.

Henny Wouters

‘La folie des grandeurs’ verschijnt donderdag 16 oktober 2014 op DVD (Louis de Funès – Best of – Limited Edition).