La soupe aux choux (1981)

Regie: Jean Girault | 98 minuten | komedie, science fiction  | Acteurs: Louis de Funès, Jean Carmet, Jacques Villeret, Claude Gensac, Henri Génès, Marco Perrin, Christine Dejoux, Gaëlle Legrand, Catherine Ohotnikoff, Philippe Ruggieri, Max Montavon, Thierry Liagre, Perrette Souplex, Carole Nugue, Jean-Pierre Rambal

‘La soupe aux choux’, een bewerking van een roman van Jean Girault, schijnt een Franse komedieklassieker te zijn, maar iedereen die er nuchter in valt en niet zo bekend is met het werk van De Funès zal zich waarschijnlijk een paar keer flink achter de oren krabben. Wat is in hemelsnaam de grote aantrekkingskracht van deze film? In de eerste tien minuten zit misschien één grappige opmerking, maar verder is het behelpen met de twee suffe oude mannetjes, die teveel wijn drinken en voortdurend met elkaar bakkeleien. En als ze dan ook nog op een mooie sterrennacht een knetterende schetenwedstrijd houden, waar even later een als een kalkoen klokkende alien met zijn papier maché ruimteschip op afkomt, kun je het de kijker vergeven als hij zijn handen in de lucht steekt en hoofdschuddend de kamer verlaat. Wat is dit voor bij elkaar geraapt, derderangs knutselproject?

Maar dan gebeurt er iets geks. Wanneer de waggelende, buitenaardse idioot (Jacques Villeret) steeds maar in zijn kalkoenentaaltje met Claude (de Funès) blijft communiceren en Claude zelf enthousiast terug gaat klokken terwijl ze in de koolsoep aan het roeren zijn, gaan de geluidjes ineens op de lachspieren werken. Die alien blijkt toch wel heel droogkomisch te zijn en het idee dat hij de koolsoep van Claude zo verrukkelijk vindt dat hij thermoskannen met hem naar zijn eigen planeet neemt, is natuurlijk ook charmant, en typisch Frans. Ook zorgt de ouderwetse science-fiction invalshoek wel voor een geinige pulpy sfeer. Van dichtbij is het ruimteschip trouwens niet eens zo onvakkundig in elkaar gezet. De scènes waarin het ding wegvliegt zijn dan wel weer ontzettend goedkoop, maar dat dondert allemaal weinig in een maffe low-budget film als deze. Integendeel bijna. Terugdenkend is dan ook het scheten laten misschien niet eens zo ondermaats of aanstootgevend. Waarom is het hilarisch als het in “South Park” gebeurt (door Cartman of Terrance & Philip) maar valt het hier onder slechte smaak? Het is in ieder geval net zo uitbundig en over de top, en moet duidelijk instaan voor de donder, aangezien er steeds meteen een bliksem op volgt. Dat is toch best grappig? Misschien moet je er voor in de stemming zijn.

Al deze goedpraterij neemt overigens niet weg dat de film veel saaie, en onleuke scènes bevat en De Funès lang niet altijd dijenkletsend grappig is met zijn overdreven lichaamstaal en opvliegende gedrag. Daarbij hadden sommige komisch bedoelde momenten een dramatische invalshoek kunnen gebruiken (de poging tot zelfmoord van de beste vriend van Claude, Francis [Jean Carmet] is hier een goed voorbeeld van), en omgekeerd (een lange, dramatisch bedoelde episode rond de terugkeer van de (jonge!) vrouw van Claude voegt nauwelijks iets toe en had beter in komisch opzicht uitgebuit kunnen worden).

Toch is ‘La soupe aux choux’ uiteindelijk geen rampzalige filmervaring en is de kans groot dat de kijker zelfs iets van een emotionele band voelt met deze twee aandoenlijke oude mannen en het ze echt gunt dat ze rustig en gelukkig van hun oude dag kunnen genieten, met hun wijntjes, hun koolsoep, en het respect dat ze verdienen.

Bart Rietvink

‘La soupe aux choux’ verschijnt op donderdag 23 februari 2012 op DVD (Louis de Funès box) én donderdag 16 oktober 2014 in de Louis de Funès – Best of – Limited Edition DVD-box.