La terra dell’abbastanza (2018)

Recensie La terra dell'abbastanza CinemagazineRegie: Damiano D’Innocenzo, Fabio D’Innocenzo | 95 minuten | drama | Acteurs: Andrea Carpenzano, Matteo Olivetti, Milena Mancini, Luca Zingaretti, Michela De Rossi, Massimiliano Tortora, Giordano De Plano, Yan Lovga, Nicole Centanni, Walter Toschi, Andrea Di Casa, Demetra Bellina, Maristella Burchietti, Tania Orlandi, Claudio Graziano

De gebroeders D’Innocenzo – Damiano en Fabio – lieten internationaal voor het eerst van zich horen als (mede)scenarioschrijvers van ‘Dogman’ (2018). In die film van Matteo Garrone (bekend van ‘Gomorra’, 2008) draait het niet zozeer om de plaatselijke maffia als wel om de onderlinge verhoudingen in een straatarme buitenwijk van Rome. Diezelfde setting gebruikt de tweeling in hun regiedebuut ‘La terra dell’abbastanza’ (2018), waarin ze de kansarme situatie van hun twee jonge hoofdpersonen als voedingsbodem nemen voor een noodlottige tragedie. Manolo (Andrea Carpenzano) en Mirko (Matteo Olivetti) mijmeren tijdens hun pizzabezorgronde over hun toekomst; worden ze kok, of toch liever barman? Heel veel meer opties hebben ze eigenlijk niet. Maar dan rijden ze plots een passant omver, en de man blijft levenloos liggen. Mirko, die achter het stuur zat, stelt voor de politie in te lichten, maar Manolo is vastberaden en maant zijn beste vriend om gas te geven. Snel wegwezen, voor ze aan het ongeval gelinkt kunnen worden.

De volgende dag ontdekt Manolo’s vader Danilo (Massimiliano Tortora, normaal gesproken een komisch acteur die het hier over een heel andere boeg gooit) dat de man die de jongens hebben doodgereden een informant was van de politie. Onbewust hebben de twee vrienden de onderwereld dus een gunst verleend. Danilo ziet direct kansen voor zijn zoon om een wit voetje te halen bij de plaatselijke maffia en zich zo een weg uit hun armoedige bestaan te banen. Maar dan moet hij wel zeggen dat hij achter het stuur zat en Mirko er niet bij betrekken. Manolo durft geen nee te zeggen en volgt zijn vaders advies. Hij ontloopt Mirko, die worstelt met zijn schuldgevoelens en zijn frustraties uit richting zijn hardwerkende moeder (Milena Mancini) en zijn vriendinnetje (Michela De Rossi). Als Manolo écht wil toetreden tot de clan, moet hij iemand vermoorden. Voor die klus zoekt hij Mirko weer op. Want ook al is al snel duidelijk dat Manolo degene is die het minste last heeft van zijn geweten, zonder zijn beste vriend aan zijn zijde is hij niet zo’n held als hij zou willen zijn. Na die eerste klus volgen er snel meer. En voor ze er erg in hebben, zijn ze loopjongens van maffiabaas Angelo (Luca Zingaretti) en werken ze als huurmoordenaars, pooiers en afpersers.

Hoe snel kun je je onschuld kwijtraken? Dat zien we in het in sfeervolle kleurenfilters geschoten ‘La terra dell’abbastanza’. Manolo en Mirko zijn aanvankelijk nog twee onbeschreven bladen, maar één verkeerde beslissing zet hun wereld op zijn kop en zal hen voor altijd blijven achtervolgen. De gebroeders D’Innocenzo (what’s in a name?) schetsen een beeld waarin je je kunt voorstellen dat je de keuzes maakt die de jongens uiteindelijk maken. Manolo’s vader woont in een krot, Mirko’s moeder moet elke cent omdraaien om in hun levensonderhoud te voorzien. In die toestand vervagen je morele waarden: Danilo spoort zijn zoon nota bene aan om bij de maffia te gaan en Mirko’s moeder walgt van de beroepskeuze van haar zoon maar neemt zijn vuile geld wel aan, omdat ze nou eenmaal niet zonder kan. Eenmaal de keuze gemaakt om voor de maffia te gaan werken hebben de jongens in feite hun doodsvonnis getekend. Dat heeft niet alleen de kijker in de gaten, maar lijkt ook bij Manolo en Mirko zelf door te dringen. Eenmaal erbij is er geen weg meer terug. Daarbij laat Mirko beduidend meer het achterste van zijn tong zien dan zijn beste vriend Manolo, die zich af lijkt te sluiten van zijn emoties en met oogkleppen op zijn doel afgaat. Terugkijken is voor hem geen optie. Hij lijkt het zich niet te kunnen of willen veroorloven om iets te voelen bij zijn daden.

Mirko daarentegen is een vat vol emoties. Al vanaf het moment dat hij over de informant heen rijdt zie je de paniek in zijn ogen. Hij is lang zo koelbloedig niet als zijn vriend en zou het liefst doen wat zijn moeder hem altijd geleerd heeft wat juist is. Maar hij is ook onzeker en durft zelf geen beslissingen te nemen; dat laat hij liever over aan Manolo. Om vervolgens zijn frustraties van zich af te schreeuwen. Mirko wordt fantastisch geportretteerd door de nog onbekende, in Groot-Brittannië opgegroeide maar toch echt oer-Italiaanse acteur Matteo Olivetti. Zijn emoties zijn intens en rauw. We voelen zijn woede en frustraties en zien de wanhoop in zijn ogen. Door hem veelvuldig close-up te filmen en dicht op de huid te zitten, versterken de gebroeders D’Innocenzo dat alleen maar. Overigens ontbreekt die intensiteit compleet bij zijn tegenspeler Andrea Carpenzano, maar dat komt natuurlijk ook door de karakterverschillen in de personages. Dat is overigens doorgetrokken in de ouders, want Mirko’s moeder spat ook veel meer van het doek dan Manolo’s vader. Haar leed is veel aangrijpender, haar confrontaties met haar zoon zijn veel heftiger omdat zij haar gevoelens meer laat zien. En daardoor is het voor de kijker makkelijker met haar mee te leven.

‘La terra dell’abbastanza’ is een fijne kennismaking met de gebroeders D’Innocenzo, die zich duidelijk hebben laten inspireren door de neorealistische stijl van hun illustere landgenoten Visconti, Rossellini en De Sica en deze in een hedendaags jasje hebben gegoten. Ook zijn ze schatplichtig aan Garrone en zelfs Coppola (de dinerscène met borstvoedende dame had niet misstaan in een Godfather-film), maar ze onderscheiden zich duidelijk door het geweld nooit gratuit te laten zijn maar de moordscènes op gepaste afstand te tonen, overigens zonder duidelijk te laten zien wie er schiet en wat er gebeurt. Weliswaar hebben we dit soort films vaker gezien, maar de D’Innocenzo’s verzekeren zich van hun bestaansrecht dankzij een fijngevoelige eigen stijl en een uitgekiende keuze in acteurs; vooral Matteo Olivetti maakt diepe indruk. Hem hopen we zeker vaker te zien, al dan niet in de volgende D’Innocenzo-film!

Patricia Smagge

Waardering: 4

Bioscooprelease: 20 juni 2019