Las Meninas (2008)

Regie: Ihor Podolcak | 99 minuten | drama | Acteurs: Mykola Veresen, Lyubov Tymoshevska, Hanna Yarovenko, Dmytro Chernyavsky

Er zijn in de wereld van de filmhuisfilm, of misschien beter gezegd de ‘arthouse cinema’, bepaalde grijze gebieden waarin niet altijd duidelijk is wat nog kan binnen de grenzen van de film. Experiment is natuurlijk nodig om verder te komen in iedere kunstvorm en cinema vormt hierop geen uitzondering. ‘Las Meninas’, de debuutfilm van beeldend kunstenaar Ihor Podolchak is dan ook moeilijk te veroordelen op de grote mate van experiment. Podolchak heeft als kunstenaar al ruim naam gemaakt, maar had hiervoor nog geen lange speelfilm gemaakt.

De film begint sympathiek, met een ouder echtpaar in een bloeiende zomerse tuin, fantaserend over kinderen die ze nooit hebben gehad; grappend over de buren en genietend van het zonnetje. Tot zo ver enig aangenaam gevoel, vanaf dit moment is het niets dan ongemak en verwarring wat Podolchak ons voorschotelt. Als in het gelijknamige schilderij van Velazquez zitten we gevangen in een oud huis, waarin zich een onduidelijk gezinsleven afspeelt. Maar een film is geen schilderij, hoort dat niet te zijn in elk geval en toch doet deze film aan als een levend schilderij, een stilleven, een droom, een videoclip of een trip misschien, maar geen film. De 99 minuten voelen als dagen door de onduidelijkheid, volledig gebrek aan plot en constante herhalingen. De personages, over wiens onderlinge band slechts gegokt kan worden, praten in wartaal, door en langs elkaar heen en verrichten voortdurend de vreemdste handelingen. Sommige aspecten hiervan hebben nog wel zekere esthetische waarde, maar het ononderbroken geschraap, getik, gekras, gezoem, gebonk, gesmak en gesnerp is ronduit irritant te noemen. En hoeveel close-ups van een vork zijn er nu werkelijk nodig?

Natuurlijk zit er wel enig verhaal in en valt ook uit de symboliek van alles te halen, maar het doet er op een bepaald punt eigenlijk niet meer toe en dat is jammer. De prachtige soundtrack maakt veel goed, maar kan de film ook niet dragen. Met iets minder pretentie en iets meer plot had de maker iets heel speciaals kunnen neerzetten. Nu is hij zijn doel volledig voorbij geschoten waardoor zijn film ondanks de première op het Rotterdam Filmfestival geen lang leven beschoren zal zijn.

Ruby Sanders