Late Night (2019)

Regie: Nisha Ganatra | 102 minuten | komedie, drama | Acteurs: Emma Thompson, Mindy Kaling, John Lithgow, Hugh Dancy, Reid Scott, Denis O’Hare, Max Casella, Paul Walter Hauser, John Early, Jia Patel, Luke Slattery, Ike Barinholtz, Marc Kudisch, Amy Ryan, Megalyn Echikunwoke

‘The Tonight Show’, ‘The Late Show’, ‘The Late Late Show’, ‘The Daily Show’. De titels van Amerikaanse talkhows op de late avond zijn niet bepaald origineel te noemen, maar door zichzelf zo nu en dan opnieuw uit te vinden, een andere presentator naar voren te schuiven of een ander team aan (komische) schrijvers in te huren blijft het tv-genre in de Verenigde Staten onverminderd populair. Illustere hosts uit het verleden als Jimmy Carson, David Letterman, Jay Leno en Conan O’Brien bouwden er hun hele carrière omheen. Komieken – bijna alle talkshowhosts in Amerika zijn van huis uit comedian – als Stephen Colbert, Jimmy Kimmel, Jimmy Fallon, Seth Meyers en de Britten John Oliver en James Corden hebben het stokje inmiddels overgenomen. Vrouwen zie je amper. Whoopi Goldberg probeerde het ooit, net als onder anderen Joan Rivers, Mo’Nique, Kathy Griffin en Wanda Sykes. Maar geen van allen hield het langer dan twee seizoenen vol. Hoe anders is dat voor Katherine Newbury (Emma Thompson), de fictieve talkshowkoningin uit de heerlijke satirische komedie ‘Late Night’ (2019). Al 27 jaar staat zij aan de top, als Britse vrouw in een wereld die gedomineerd wordt door Amerikaanse mannen. Ze won Emmy na Emmy en bracht in haar programma heel wat feministische standpunten op succesvolle wijze ter sprake. Maar na bijna drie decennia zijn er flinke haarscheuren in haar status en reputatie ontstaan; waar het publiek met zijn tijd is meegegaan is Katherine blijven steken in de jaren negentig. De kijker van nu wil geen progressief gewauwel meer horen van intelligente maar oersaaie academica’s en schrijfsters, maar luchtige fratsen met YouTube-sterren. Als studiobaas Caroline Morton (Amy Ryan) dreigt haar van de buis te gooien en te vervangen door de bij Millennials immens populaire maar nikserige stand-upper Daniel Tennant (Ike Barinholtz) is Katherine de wanhoop nabij.

Nu pas wordt ze geconfronteerd met het feit dat ze al bijna dertig jaar met haar hoofd in de wolken leeft. Ze heeft haar mond vol van vrouwenrechten, maar behalve haarzelf is er geen vrouw te vinden in haar team. Ze praat überhaupt niet echt aardig over andere vrouwen (of over wie dan ook), merkt ook haar loyale maar ziekelijke echtgenoot (John Lithgow) op. En dus moet er in haar schrijversteam – dat nu louter bestaat uit blanke mannen (onder anderen Hugh Dancy, Reid Scott en Paul Walter Hauser) – ruimte gemaakt worden voor een vrouw, liefst ook nog eentje met een kleurtje om het helemaal ‘politiek correct’ te maken. Of ze kan schrijven maakt geen fluit uit. En dus wordt Molly Patel (Mindy Kaling), geheel tot haar eigen verbazing, aangenomen. Voorheen werkte ze bij een chemiebedrijf dat onder dezelfde paraplu valt als de tv-zender van Newbury, maar ze is wel al jaren fan van Katherine en ambieert op bescheiden schaal een carrière als stand-upper. Uiteraard wordt ze met de nek aangekeken door de andere schrijvers, die onderling mokken dat elke deur in Hollywood voor je opengaat als je ‘een vrouw met een kleurtje’ bent. In die vijandige sfeer, en met een baas die geen zin heeft om de namen uit haar hoofd te leren en de schrijvers dus allemaal een nummer geeft om hen uit elkaar te halen, moet Molly er wat van zien te maken. Ze probeert punten te scoren door eerlijke kanttekeningen te maken bij de huidige aanpak, maar is zo naïef dat ze niet aanvoelt dat dat niet bepaald in goede aarde valt. Maar een kat in het nauw maakt rare sprongen en omdat Katherine het zwaard van Damocles boven haar hoofd voelt, wordt ze gedwongen zelfs Molly een kans te geven. Want zij zou zomaar de enige kunnen zijn die weet hoe Katherine haar show kan redden van de ondergang.

Op papier klinkt dit als een vrij voorspelbaar verhaal van een jonge, gekleurde vrouw die moet opboksen tegen vooroordelen, racisme en seksisme op de werkvloer maar tegen alle verwachtingen in zichzelf weet te bewijzen. In de praktijk is ‘Late Night’ echter heel wat meer dan dat. Dat komt grotendeels op het conto van Kaling, die niet alleen een van de hoofdrollen speelt maar ook verantwoordelijk is voor het script en ook nog eens als producer op de rol staat. Kaling won Emmy’s voor haar schrijfwerk aan de Amerikaanse versie van ‘The Office’ en heeft zichzelf dus al ruimschoots bewezen, maar hier durft ze net wat scherper in te steken waardoor vrijwel elke klap raak is. Soms hanteert ze juist weer de botte bijl en ook dat doet ze met groots effect. En altijd is er die cynische ondertoon, die je dwingt verder te kijken dan dat voorspelbare plot dat aan de oppervlakte ligt. Wat haar scenario nóg beter maakt is dat ze haar twee hoofdpersonen zo complex heeft uitgewerkt.

Katherine Newbury schreef ze met Emma Thompson in gedachten en dat is te merken, want de rol past de Britse Oscarwinnares als gegoten. Katherine is een vat vol tegenstrijdigheden: ze kan bijzonder grappig uit de hoek komen, maar is diep van binnen doodongelukkig. Ze is een van de machtigste vrouwen in Hollywood die muren heeft doorbroken, maar is inmiddels verworden tot een verzuurd relikwie uit vervlogen tijden. Ze stelt zich kil, afstandelijk en onvriendelijk op, is ver weggegleden van de idealen die ze verkondigt en maakt ze soms gewetenloze keuzes in haar leven. Dankzij Thompson en Kaling is Katherine geen karikatuur, maar een mens met gebreken; de film durft het zelfs aan te onderzoeken waarom ze zo’n antipathie jegens vrouwen heeft ontwikkeld. Daar staat Kalings Molly tegenover, een vrouw die overdreven vrolijk en optimistisch overkomt maar precies weet hoe de wereld in elkaar steekt en hoe ze zichzelf nuttig kan maken. Zo naïef als ze overkomt is ze zeker niet en dat maakt haar wel zo innemend.

‘Late Night’ weet een in de kern vrij voorspelbaar verhaal dankzij een geestig en messcherp script en twee vlekkeloze hoofdrolspeelsters op te liften tot een uiterst genietbare satire, die bij vlagen doet denken aan ‘The Devil Wears Prada’ (2006), ook over een ‘female boss from hell’. Al is deze door Nisha Ganatra (‘The Mindy Project’) geregisseerde film veel persoonlijker, neurotischer en urgenter. Emma Thompson speelt een van de beste rollen uit haar loopbaan (en dat wil wat zeggen!) in een film die heel wat dieper gaat en meer te zeggen heeft dan je op basis van de ‘verpakking’ zou verwachten. Wie geeft deze vrouw haar eigen talkshow? Zet dan alsjeblieft Mindy Kaling ernaast als sidekick, want deze twee vormen een niet te versmaden duo!

Patricia Smagge

Waardering: 4

VOD-release: 27 december 2019
VOD-release: 27 april 2020 (Netflix)