Lazzaro felice (2018)
Regie: Alice Rohrwacher | 125 minuten | drama | Acteurs: Alba Rohrwacher, David Bennent, Sergi López, Nicoletta Braschi, Tommaso Ragno, Adriano Tardiolo, Elisabetta Rocchetti, Alessandro Genovesi, Agnese Graziani, Luca Chikovani, Daria Pascal Attolini, Daria Deflorian, Carlo Massimino, Antonio Salines
Het eerste wat je denkt is: waar zijn we in hemelsnaam beland? Aan het begin van ‘Lazarro felice’ zijn we even helemaal de weg kwijt. Dat we in Italië zijn is duidelijk, maar welke regio is dit en welke tijd? We zien een landgoed met arme landarbeiders, we horen verhalen over een markiezin, we luisteren naar liedjes uit een ver verleden. Maar er is ook een mobiele telefoon (met antenne), er zijn lire’s, er zijn oude auto’s.
Dat gevoel van vervreemding houdt nog wel even aan en is een van de aantrekkelijke elementen van dit Italiaanse drama. Belangrijkste karakter is Lazarro, een simpele maar doodgoeie jongen die de hele dag vermoeiende karweitjes opknapt voor de landarbeiders. Die landarbeiders worden op hun beurt uitgebuit door eerdergenoemde markiezin en haar entourage. Des te opmerkelijker is de opbloeiende vriendschap tussen Lazarro en Tancredi, de zoon van de markiezin.
‘Lazarro felice’ behandelt een onderwerp dat actueler is dan je op het eerste gezicht denkt. De geschiedenis van de landarbeiders en de markiezin doet denken aan recente misstanden als de uitbuiting van Poolse aspergestekers in het Brabantse Someren. Het tweede deel van de film, na een opmerkelijk intermezzo, speelt zich af in een stad, waar de voormalige landarbeiders nog altijd hun armoe niet hebben overwonnen.
Hoewel dit alles klinkt als duister realisme, biedt ‘Lazarro felice’ veel meer dan dat. De boerengemeenschap is hecht en liefdevol, de plot kent vele verbonden motiefjes en de naamgeving is vaak ironisch (een hondje van nog geen 30 gram dat Hercules heet, een besmeurd landgoed met de naam Inviolata). Ook zijn we getuige van surrealistische en sprookjesachtige taferelen.
Die niet-realistische elementen maken de film behapbaar maar zorgen er tegelijk voor dat het soms te bedacht overkomt. Geforceerde tegenstellingen (wolven en schapen, meesters en knechten, heiligen en zondaars, dorpen en steden), té veelzeggende namen, en onze Lazarro als het uitgekauwde typetje van de heilige simpele ziel, enigszins vergelijkbaar met de idioot uit de gelijknamige roman van Dostojewski.
Die inhoudelijke gekunsteldheid botst nogal met het realisme van de beelden. Liever hadden we al die tijd in een surrealistisch universum verkeerd óf juist in een realistische omgeving. Nu zwabbert de film van sprookje naar realiteit en weer terug. Dat dit onevenwichtige drama van Alice Rohrwacher toch twee uur lang vermaakt en intrigeert zal dan wel een wonder zijn, katholiek of anderszins.
Henny Wouters
Waardering: 3
Bioscooprelease: 21 maart 2019
DVD-release: 6 juni 2019