Le amiche (1955)

Regie: Michelangelo Antonioni | 104 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Eleonora Rossi Drago, Gabriele Ferzetti, Franco Fabrizi, Yvonne Furneaux, Valentina Cortese, Madeleine Fischer, Anna Maria Pancani, Luciano Volpato, Maria Gambarelli, Ettore Manni, Marcella Ferri, Alessandro Fersen

Michelangelo Antonioni staat bekend om zijn aandacht voor de persoonlijke onrust en verveling van de bourgeoisie en in ‘Le amiche’, één van zijn eerste “volwassen” films, staat deze thematiek wederom centraal. Het zou nog vijf jaar duren voordat hij het meesterwerk ‘L’avventura’ zou maken, maar hier blikt hij al op verschillende manieren vooruit op die minimalistische en wonderschone film over menselijke vervreemding.

Net als in ‘L’avventura’ is een schijnbaar fataal incident met een mooie, jonge vrouw de motor van het verhaal. In ‘L’avventura’ brengt Léa Massari’s verdwijning op een eiland – was het zelfmoord, een ongeluk? – het verhaal in beweging, in ‘Le amiche’ is het de poging tot zelfmoord van Rosetta (Madeleine Fischer) die de basis vormt van het verhaal. Ook hier is het grote probleem hoe lief te hebben en met elkaar contact te maken. Tevergeefs wordt er op geforceerde wijze vertier gezocht op het strand, maar kortstondige vrijpartijen doen de personages alleen op lichamelijke wijze dichter tot elkaar komen. Emotioneel gezien zitten er onoverbrugbare ruimtes tussen de personages in de film.

Klassenverschillen en het belang van de carrière spelen een belangrijke rol. Clelia (Eleonora Rossi Drago) is een succesvolle zakenvrouw die weliswaar een korte affaire heeft met Carlo (Ettore Manni) en zelfs van hem lijkt te houden, maar door haar werk en levensstijl niet denkt met hem gelukkig te kunnen worden. ‘Le amiche’ is behoorlijk vooruitstrevend in zijn verbeelding van de succesvolle, werkende vrouw. Nene (Valentina Cortese) is nog een voorbeeld hiervan. Echter, zij is bereid om haar werk op een tweede plan te zetten om zodoende haar man, Lorenzo (Gabriele Ferzetti), bij zich te houden en gunstig te stemmen (die hetzelfde werk doet, maar minder succes heeft). Deze man hangt vervolgens zijn hele eigenwaarde op aan zijn carrière en lijkt niet in staat lief te hebben. Op koele wijze vertelt hij Rosetta niemand nodig te hebben aan zijn zijde.

Een groot verschil met een film als ‘L’avventura’ is dat er in ‘Le amiche’ erg veel dialoog en vaart zit en er minder nadruk op landschappen en architectuur wordt gelegd. Het vele gepraat en de romantische intriges doen soms wat soapig aan, maar dit wordt gelukkig weer aardig gecompenseerd door de complexiteit van de verhoudingen en hun subtiele uitwerkingen. ‘Le amiche’ is wellicht geen meesterwerk te noemen maar verdient zonder meer de aandacht van de serieuze filmliefhebber.

Bart Rietvink