Le Clan – Three Dancing Slaves (2004)

Regie: Gaél Morel | 90 minuten | drama | Acteurs: Nicolas Cazalé, Stéphane Rideau, Thomas Dumerchez, Salim Kechiouche, Bruno Lochet, Vincent Martinez, Jackie Berroyer, Aure Atika, Nicolas Paz, Mathias Olivier, Gary Mary, Geordie Piseri-Diaz, Clément Dettli, Pierre Vallin, Janine Ribollet

De Franse scenarist en regisseur Christophe Honoré zorgde in 2004 voor een hoop ophef met zijn film ‘Ma Mère’, waarin Isabelle Huppert (‘La Pianiste’) en Louis Garrel (‘The Dreamers’) een nogal dubieuze moeder-zoonrelatie hebben. Ze verloren zich in allerlei machtsspelletjes en een perverse seksuele losbandigheid. Een complexe en niet zo geslaagde film die het prestigieuze filmfestival van Cannes even op zijn achterste poten deed staan en Honoré onder de aandacht bracht. Een flauwe poging tot provocatie? Dat zou kunnen want ook in de film ‘Le Clan’, waarvoor Honoré het script schreef, staat dezelfde familiale en relationele complexiteit centraal. Deze film concentreert zich niet rond een moeder en een zoon, maar rond drie broers die worstelen met hun seksualiteit en het verlies van hun geliefde moeder.

Marc (Nicolas Cazalé), Christophe (Stéphane Rideau) en Olivier (Thomas Dumerchez) zijn drie broers, afkomstig uit een arbeidersbuurt in de Oost-Franse stad Annecy. Alledrie de jongens moeten leren omgaan met de recente dood van hun moeder. De middelste, Marc, is een gefrustreerde jongeman die zich inlaat met verkeerde types waardoor hij zich flink in de nesten werkt. Hij is één brok mannelijkheid, die graag rondhangt in de sportschool en met zijn vrienden naar porno kijkt. Met zijn vader ligt hij flink in de clinch. Terwijl zijn broers proberen hun leven weer op te pakken, blijft hij steken in een poel van frustratie en woede. Christophe is de oudste broer, die een zelfde verleden met zich meedraagt als Marc en daarvoor in de gevangenis heeft gezeten. Wanneer hij als vrijkomt, probeert hij orde in zijn leven te creëren door een baan en een vriendin te zoeken. Marc voelt zich verraden door zijn broer, die zijn leven duidelijk gebeterd heeft. De jongste broer, Olivier, is een stille en verlegen jongen die het erg moeilijk heeft met de dood van zijn moeder. Met zijn vader kan en wil hij zijn gevoelens niet delen, omdat die hem toch niet begrijpt. Bovendien worstelt de jongen met zijn homoseksuele gevoelens, die uitmonden in een gepassioneerde verhouding met een van Marcs beste vrienden, Hicham (Salim Kechioche).

‘Le Clan’ werd geregisseerd door de voormalige acteur Gaël Morel, die zelf onder meer – evenals Stéphane Rideau die in ‘Le Clan’ de oudste broer speelt – schitterde in de coming of age-film ‘Les Roseaux Sauvages’ van André Téchiné. En net als in die film speelt de erotische aantrekkingskracht tussen mannen ook in ‘Le Clan’ een grote rol. De film is een verheerlijking van het mannelijk lichaam. Er zitten dan ook bijna geen vrouwen in deze film. Met name acteur Nicolas Cazalé, die niet alleen gezegend is met een mooi lichaam maar bovendien een heerlijke stuurse en expressieve kop heeft, wordt door de regisseur op alle mogelijke manieren geëxploiteerd. Het lijkt wel alsof Morel meer aandacht aan de verpakking van de film heeft besteed dan aan de inhoud. En dat is jammer aangezien de plot veelbelovend is. De strijd tussen de incompetente vader en zijn drie totaal verschillende zoons, die bovendien het verlies van hun moeder moeten verwerken en zoekende zijn naar hun eigen (seksuele) identiteit had een intrigerend acteursdrama kunnen worden. De acteurs beschikken bovendien over het nodige talent. Morel doet daar echter weinig mee, waardoor het drieluik van de broers blijft steken in een onsamenhangend en oppervlakkig geheel. Want over de beweegredenen van bijvoorbeeld het gedrag van Marc kom je helaas nauwelijks iets te weten.

Wel goed aan ‘Le Clan’ is zoals gezegd het acteerwerk. Cazalé is een ontdekking. Met zijn gezichtsuitdrukking en lichaamstaal weet hij boekdelen te spreken. Hij geeft rauwe energie, ijdelheid en trots aan zijn personage. Desondanks weet je als kijker dat hij een klein hartje heeft. Ook Rideau is prima en debutant Dumerchez is er een van het type ‘stille wateren, diepe gronden’. Zijn romance met de eveneens uitstekend acterende Salim Kechioche geeft een beetje romantiek aan de verder sombere film. Bruno Lochet is degelijk als de incompetente vader die zelf het verlies van zijn vrouw nog moet verwerken. Maar de ster van de film is Cazalé, die overigens ook het meest in beeld komt, vanwege de klaarblijkelijke obsessie die de regisseur voor hem heeft. Tenslotte is ook de sfeervolle cinematografie – met vele dromerige shots van de prachtige omgeving rond Annecy – van deze film uitstekend.

Voor wie graag naar mooie mannenlichamen kijkt, is ‘Le Clan’ absoluut een aanrader. De film mist echter de inhoud en samenhang om een breder publiek aan te spreken. En dat is jammer, vanwege de intrigerende karakters en uitstekende acteurs.

Patricia Smagge