Le guignolo (1980)
Regie: Georges Lautner | 108 minuten | actie, komedie | Acteurs: Jean-Paul Belmondo, Mirella D’Angelo, Michel Galabru, Carla Romanelli, Paolo Bonacelli, Georges Géret, Michel Beaune, Charles Gérard, Maurice Auzel, Tony Kendall, Renzo Marignano, Aldo Rendine, Henri Guybet, Enzo Guarini, Lily Fayol, Michel Berreur, Daniel Breton, Philippe Castelli, Anne Goddet, Ham-Chau Luong, Dona Leigh Kessler, Thang-Long, Jean Luisi, Jacques Ramade, Pierre Vernier, Von Gretchen Shepard, Jean-François Calvé, David Gabison, René Chateau
“I don’t want to be a flying grandpa of the French cinema,” zei Jean-Paul Belmondo eind jaren tachtig. Na jaren als uithangbord te hebben gediend van de Franse nouvelle vague, stortte hij zich halverwege de jaren zestig op veelal komische actiefilms, waarbij hij vrijwel al zijn stunts zelf deed. Maar op een gegeven moment moet je daarmee stoppen, vond Belmondo. Zijn laatste actiefilm was ‘Le Solitaire’ (1987). Belmondo was toen 54 jaar oud. Behalve zijn strammer wordende lijf was ook het feit dat het publiek niet meer massaal warm liep voor zijn vrij oppervlakkige actiekomedies een reden om weer terug te gaan naar het theater. Maar wie films als ‘Le Guignolo’ (1980), ziet zal direct snappen waarom Belmondo geldt als hét grote idool van die andere ster van de komische actiefilm; Jackie Chan.
In ‘Le Guignolo’ speelt Belmondo beroepscrimineel Alexandre Dupré. Zijn maanden in de gevangenis besteedt hij zinvol; tijdens zijn verlof stelt hij zijn toekomst veilig met een reeks gewaagde inbraken. Wanneer hij definitief vrijkomt, loopt een van zijn oplichterspraktijken echter jammerlijk mis. Gelukkig blijkt er nog wat in het vat te zitten en Alexandre vertrekt naar Venetië om een groepje Japanse zakenlui een valse kopie van een waardevol schilderij aan te smeren. In het vliegtuig naar Italië krijgt hij van een ontredderde man (Michel Beaune) een koffertje in handen gedrukt. Of hij die even wil afleveren bij zijn minnares. Alexandre stemt ermee in, maar kort na de landing wordt de vreemdeling doodgeschoten en wordt hij zelf het doelwit van vijandige agenten die er alles voor over hebben om het koffertje in handen te krijgen…
‘Le Guignolo’ betekent zoiets als ‘de clown’ of ‘de grappenmaker’ en daarmee is direct de toon gezet voor deze film van Georges Lautner. Het is één grote verkleedpartij voor Belmondo, die op knotsgekke wijze reageert in zo mogelijk nóg absurdere situaties. Na het commerciële succes van ‘Flic ou voyou’ (1978) werden regisseur en ster wederom samengebracht. Ook een groot deel van de cast en het productieteam werd opnieuw opgetrommeld. Dit keer kreeg Lautner een groter budget en werd hij zo goed als vrij gelaten wat betreft het scenario en de locaties. De regisseur wilde dolgraag een film maken in Venetië en greep terug naar het genre dat hem in de jaren zestig zoveel succes had opgeleverd (met name met ‘Les tontons flinguers’ (1963)), namelijk de komische thriller. Het resultaat is ‘Le Guignolo’, een onsamenhangende en melige spionagefilm die in een razendsnel tempo aan de kijker voorbij trekt.
Hoewel de film bij vlagen best vermakelijk is, gaat het – net als de meest films van Lautner -gebukt onder zijn eigen ongebreidelde excessen. Met zoveel subplotjes en personages is het bijzonder lastig om het verhaal bij te houden. Daar komt nog bij dat het allemaal erg rusteloos is en de verwikkelingen zich in een onmetelijke tempo aan je voorbij razen. De (overigens veelal flauwe) grappen en stunts blijven zich maar opstapelen; deze film raakt nooit buiten adem en dat gaat ten koste van de sterkere punten van deze prent, waaronder de weelderige locaties en Henri Decae’s prachtige fotografie van het sprookjesachtige Venetië. De zwakke punten van deze prent worden gemaskeerd door enkele van Belmondo’s meest imponerende stunts, waaronder het befaamde shot waarin hij aan een helikopter bungelt die over Venetië vliegt. Een opmerkelijke prestatie voor een man van midden-veertig, en zeker een van de krachtigste bewijzen van diens onmiskenbare lef.
‘Le Guignolo’ verweeft overdadige, slapstickachtige komedie met conventionele spionage- en misdaadelementen. Soms werkt zo’n combinatie, maar in dit geval faalt de film jammerlijk. Net wanneer het een beetje spannend dreigt te worden, haalt men dit met een of andere flauwe (en bovendien gedateerde!) grap of verkleedpartijtje direct weer onderuit. Het is ‘Comedy Capers’ in het kwadraat. Ten tijde van de release in 1980 was de kritiek van de filmpers niet mals. Desondanks werd ‘Le Guignolo’ een commercieel succes en kwamen bijna drie miljoen Fransen de film in de bioscoop bekijken. Elders deed de film het heel wat minder goed. ’t Is dat Jean-Paul Belmondo zijn naam aan deze prent verbond, maar anders was ‘Le Guignolo’ waarschijnlijk al lang en breed in de vergetelheid geraakt.
Patricia Smagge
Waardering: 2
Bioscooprelease: 31 juli 1980