Le procès Goldman (2023)

Regie: Cédric Kahn | 117 minuten | misdaad, drama | Acteurs: Arieh Worthalter, Arthur Harari, Stéphan Guérin-Tillié, Nicolas Briançon, Aurélien Chaussade, Christian Mazzuchini, Jeremy Lewin, Jerzy Radziwilowicz, Chloé Lecerf, Laetitia Masson, Didier Borga, Arthur Verret, Priscilla Lopes, Paul Jeanson, Priscillia Martin, Xavier Aubert, François Favrat, Romain Parent, Lucas Olmedo, Maxime Tshibangu

De Fransen lijken een specifiek patent te hebben op rechtbankdrama’s. Recent exporteerden ze nog met succes ‘Anatomy of a Fall’ (Justine Triet, 2023) en ‘Saint Omer’ (Alice Diop, 2023). Het is alsof de Fransen hun rechtsgevoel tot het uiterste willen testen. Hoewel ‘Le procés Goldman’ in tegenstelling tot eerdergenoemden op historische gebeurtenissen is gebaseerd en zichzelf minder in twijfel trekt, stelt ook deze zaak het Franse recht weer zwaar op de proef.

Voor de tweede keer in de jaren zeventig staat de beruchte linkse activist Pierre Goldman (Arieh Worthalter) voor het gerecht. Hij wordt ervan beschuldigd meerdere gewapende overvallen te hebben gepleegd waarvan er bij één twee doden zijn te betreuren. Goldman bekent schuldig te zijn aan een aantal overvallen maar houdt vol dat hij niks te maken heeft met de overval met de dodelijke slachtoffers. Sterker nog, volgens hem wil de gendarmerie hem er inluizen.

Eén van Goldmans advocaten is de gedreven Georges Kiejman (Arthur Arari). Toch voert Pierre zijn eigen verdediging. Dit komt de zaak niet altijd ten goede, eens te meer omdat Pierre gelooft in de linkse revolutie die alles en iedereen zal bevrijden van het burgerlijke juk. Tijdens de zitting zitten er ook aanhangers van hem in de zaal die luid joelen alsof bij een sportwedstrijd wanneer de openbaar aanklager Goldman weer eens uitmaakt voor uitwas van het ergste soort.

Je merkt dat er nog veel meer op het spel staat dan de politisering van de rechtbank. Het is het individu tegen de almachtige staat en het principe dat je onschuldig bent tot het tegendeel is bewezen. Bij deze zaak is het meestal andersom. Het justitieel en het politieapparaat plaatsen Pierre bij voorbaat op het schavot (in dit geval levenslang) omdat hij in hun ogen de perfecte dader is voor de dubbele moord. Ze schilderen hem af als een fanatieke linkse ideoloog die weinig oog heeft voor anderen. Een gevalletje karaktermoord, dus.

Evengoed kan je tegenover de eendimensionale beschuldigingen een complex beeld van de beklaagde schetsen, wat Goldman en zijn verdediging trachten te doen. Hij is een man met gebreken die worstelt met het verleden. Zijn ouders waren de Jodenvervolging in Polen ontvlucht en werden later oorlogshelden in Frankrijk. In een ontroerende scène waarin de Poolse acteur Jerzy Radziwilowicz vader Goldman vertolkt komt het pijnlijke familieverleden, waaraan advocaat Kiejman zich kan relateren, aan het licht. Dat Goldman een paar jaar later na zijn vrijspraak op mysterieuze wijze het leven laat, maakt het allemaal nog wranger.

Het spreekspeeksel aan het gerechtelijk kansel spat ervan af in ‘Le procés Goldman’. Je ziet hoe graag de filmcrew onder leiding van regisseur Cédric Kahn het (on)recht tot in de puntjes voor het publiek uitspelen en af en toe ook te veel uitspellen. Goldman wint deze zeer gepolitiseerde zaak tegen hem maar je ziet hoe het Franse rechtssysteem kraakt en piept. Of dit deels sensatie zoeken, het overtreft menig Amerikaans rechtbankdrama in verhitte emoties, ook bezorgdheid over het heden is, is aan de beklaagden in hun kijkstoel. Zonder meer voel je de woede omtrent het historisch onrecht door het celluloid gloeien.

Roy van Landschoot

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 25 juli 2024 (Previously Unreleased)
VOD-release: 11 september 2024 (Eye Film Player)