Le soleil assassiné (2003)

Regie: Abdelkrim Bahloul | 85 minuten | drama | Acteurs: Charles Berling, Mehdi Dehbi, Hamid Ouassini Embarek, Clotilde de Bayser,Abbes Zahmani,Julia Maraval, Lotfi Abdelli, Fethi Haddaoui, Hichem Rostom

Algerije heeft een lange geschiedenis als overheerst land, het is onder de voet gelopen door volken als de Romeinen, de Arabieren en de Spanjaarden. In 1830 werd het Noord-Afrikaanse land veroverd door de Fransen, die er in 1834 een kolonie van maakten. Na een strijd van 9 jaar verkreeg Algerije in het najaar van 1962 haar onafhankelijkheid, maar dat maakte de situatie van het land er niet beter op. Werkeloosheid, watertekorten en woningnood teisteren Algerije en sinds de onafhankelijkheid zijn voortdurend spanningen en conflicten tussen islamitische groeperingen en de Fransgezinde democraten. In 1965 kwam het land, na een militaire coup, in handen van een militaire raad, onder leiding van de minister van defensie Boumediene, die in 1976 president werd. Deze regering wilde een Arabisch land, vrij van de historische druk van de Franse kolonisatie.

Waarom deze korte geschiedenisles? Omdat deze in ‘Le soleil assassiné’ niet gegeven wordt terwijl ze zeker relevant is om de film te kunnen begrijpen. Wat duidelijk blijkt uit ‘Le soleil assassiné’ is dat een homoseksuele Franse dichter als Jean Sénac het moeilijk heeft in een Arabisch land waar een Franssprekende burger een tweederangs burger is en een homoseksuele mens een onmens is. Sénac wordt uit zijn huis verjaagd- zonder dat we dit te zien krijgen overigens- en heeft grote moeite opnieuw onderdak te vinden. Zijn radioprogramma waarop hij gedichten voordroeg wordt uit de lucht gehaald en de mensen die met hem omgaan moeten waken voor hun leven.

Het verhaal van Sénac is op zich heftig en interessant, maar in ‘Le soleil assassiné’ ontbreekt bijna alle spanning. Er wordt wel gewezen op het militaire islamitische bewind en de vrijheidsbeperkingen die dat met zich meebrengt, maar de dreiging die je zou moeten voelen komt niet over. Als je een vrouw in een korte rok voorbij ziet lopen wiens knieën met teer besmeurd zijn is dit eerder lachwekkend dan schokkend. Een regering die met dit soort middelen probeert vrouwen te onderdrukken komt eerder sneu over dan gevaarlijk. Maar als voor Sénac het gevaar wel zo hoog is, waarom wil hij dan per se niet weg? Hij zegt Algerije een jong land vol beloftes te vinden en hij vocht voor haar onafhankelijkheid. Dus laat hij zich treiteren door datzelfde land.. op één of andere manier komen zijn beweegredenen niet sterk genoeg over.

Al doet de doorgewinterde Franse acteur Charles Berling zijn best, het personage Sénac is eenvoudigweg niet sympathiek genoeg, hij komt niet echt tot leven. Jean Sénac krijgt ook niet genoeg aandacht in de film, omdat zijn verhaal verbonden wordt met dat van de jonge Algerijnse schrijver Hamid. Hamid (gespeeld door de jonge Mehdi Dehbi) is een veel sympathieker, levendig personage, de hoofdrol in de film eigenlijk. Hij wil zo graag toneel en gedichten schrijven en zijn vrienden doen zo enthousiast mee, het lijkt wel een Algerijnse versie van ‘Dead Poets Society’, maar dan met kansarme jongeren. Hamid is ook het personage dat met belangrijke zinnen komt als: ‘De taal is maar een instrument, wat telt is hoe je ze gebruikt’ en ‘Op een dag zullen zij ook bang zijn, want de zon kan je niet vermoorden’.

‘Le soleil assassiné’ lijkt langer te duren dan de 85 minuten die ervoor staan. Het tempo wordt voornamelijk vertraagd door de verhaallijn van de dichter Jean Sénac. Aan dit personage wordt te weinig aandacht besteed om hem tot leven te laten komen, maar wel genoeg om hem hinderlijk in de weg te laten zitten van Hamids verhaal. Regisseur Bahloul had beter kunnen kiezen voor één van deze twee personages als hoofdpersonage. ‘Le soleil assassiné’ komt realistisch over en het gedeelte over Hamid geeft kleur aan de film. De film is echter als totaalplaatje niet interessant genoeg om te blijven boeien, behalve misschien als je zeer geïnteresseerd bent in het land Algerije.

Emy Koopman