Leningrad Cowboys Go America (1989)

Regie: Aki Kaurismäki | 76 minuten | avontuur, komedie, muziek | Met: Matti Pellonpää, Kari Väänänen, Sakke Järvenpää, Heikki Keskinen, Pimme Korhonen, Sakari Kuosmanen, Puka Oinonen, Silu Seppälä, Mauri Sumén, Mato Valtonen, Pekka Virtanen, Nickey Tesco, Jim Jarmusch

Zwarte krulkuiven, donkere pakken en bizarre leren puntschoenen. Eigenlijk zou je de Leningrad Cowboys kunnen omschrijven als een kruising tussen Elvis en het Volk van Laaf. De Finse band, die al sinds 1986 bestaat, is een creatie van regisseur Aki Kaurismäki, die de bonte verzameling muzikanten voor het eerst liet opdraven in zijn korte film ‘Rocky VI’  (1986) – een parodie op ‘Rocky IV’ (1985) en door de regisseur zelf beschreven als zijn wraak op Sylvester Stallone, van wie hij bepaald geen hoge pet op heeft. De Leningrad Cowboys waren echter direct een succes en het duurde niet lang of Kaurismäki schonk hen hun eigen film. In ‘ Leningrad Cowboys Go America’  uit 1989 zien we hoe de band probeert voet aan de grond te krijgen in de Verenigde Staten. Zoals we van de Finse regisseur mogen verwachten, wordt ‘Leningrad Cowboys Go America’  gekenmerkt door een eenvoudige cinematografische stijl, verstilde composities, spaarzame dialoog en gortdroge humor. Kaurismäki-regular Matti Pellonpaa speelt Vladimir, de manager van het zootje ongeregeld, die tijdens een mislukte auditie te horen krijgt dat hij het met zijn band beter in Amerika kan proberen. ‘They will put up with anything up there’.

En dus wordt de afgelegen Noord-Finse toendra ingeruild voor bruisend New York. Het is nog een hele klus om alle leden in het vliegtuig te krijgen, want een van de bandleden – de bassist – is na een nachtje repeteren in de buitenlucht stijf bevroren. Dorpsgek Igor (Kari Väänänen), die dolgraag deel wil uitmaken van de band maar simpelweg niet genoeg haar op zijn hoofd heeft om zo’n mooie kuif te boetseren, glipt mee in het bagageruim. Eenmaal in The Big Apple worden ze door een muziekpromotor al snel verwezen naar Mexico, waar hij een optreden voor de Cowboys kan regelen op de bruiloft van zijn neef. Bij een door Kaurismäki-verwant Jim Jarmusch gespeelde autohandelaar kopen ze een Cadillac, waar ze net niet allemaal in passen, maar het moet maar. Met die wagen trekken ze Amerika door. Her en der verzorgen ze optredens, het ene podium nog troostelozer dan het andere. De onvrede onder de Cowboys neemt overigens rap toe, want manager Vladimir steekt de paar centen die ze met hun gepingel binnenhalen, uitsluitend in zijn eigen zak.

Erg snugger zijn ze niet, die Cowboys, maar welwillendheid kan ze niet ontzegd worden. U wilt rock ’n roll, u krijgt rock ’n roll. Liever dixieland of country, geen probleem. Ze zouden de slechtste band ter wereld zijn, maar hun veelzijdigheid spreekt dat echt tegen. Alleen de zanger is niet van bijster goede kwaliteit, maar de muzikanten voldoen prima. Het maakt ze sympathiek. Zelfs voor de volhardende Igor en de egocentrische Vladimir – die zijn band op een dieet van bier en rauwe uien zet, terwijl hij zich zelf tegoed doet aan sterke drank en een goede maaltijd – krijg je sympathie. Ga er maar aanstaan: avond in avond uit in schimmige barretjes spelen voor een appel en een ei. Naar het einde toe wordt ‘Leningrad Cowboys Go America’ wat fragmentarisch, als Kaurismäki in korte, droogkomische scènes de beslommeringen van de band in het diepe zuiden van de VS weergeeft. De humor is soms aan de flauwe kant, maar Kaurismäki komt ermee weg, omdat hij het brengt zoals het is, zonder uit de bocht te vliegen. Het mag duidelijk zijn dat de Finse regisseur weinig moet hebben van Hollywood, want zijn stijl staat daar in feite lijnrecht tegenover. 

Wat ‘Leningrad Cowboys Go America’  wel een beetje gaat tegenwerken is het repetitieve karakter in met name de tweede helft van dit slechts 78 minuten durende werkje. Mede daarom is dit geen hoogtepunt in het oeuvre van Kaurismäki, maar wel een aangename tijdsbesteding.

Patricia Smagge

Waardering: 3

Bioscooprelease: 1 februari 1991
DVD-release: 7 juni 2012 (DVD-box The World of Aki Kaurismäki)
DVD-release: 7 december 2017 (DVD-box The Essential 5 – Aki Kaurismäki)