Les anges exterminateurs (2006)
Regie: Jean-Claude Brisseau | 100 minuten | drama | Acteurs: Fréderic Van Den Driessche, Maroussia Dubreuil, Lise Bellynck, Marie Allen, Sophie Bonnet, Raphaële Godin, Margaret Zenou, Jeanne Cellard, Virginie Legeay, Estelle Galarme, Marine Danaux, Apolline Louis, François Négret, Christophe Maillard, Françoise Bonnet, Olivier Perrot, Jean-Claude Brisseau, María Luisa García
Hoofdpersoon François heeft verbazingwekkend veel overeenkomsten met Brisseau zelf, als hoedanigheid van regisseur van zijn vorige film, ‘Choses Secrètes’. Voor die film bekeek hij auditiefilmpjes van actrices die openlijk over seks praatten en seksuele handelingen verrichtten. Een paar actrices die uiteindelijk niet zijn geselecteerd beweren het slachtoffer te zijn geworden van ongewenste intimiteiten en daagden hem voor het gerecht. Brisseau kwam met de schrik, en een fikse boete, vrij, maar lijkt met ‘Les anges exterminateurs’ schoon schip te willen maken. Wat de motivaties van de regisseur ook zijn geweest, het heeft uiteindelijk een tamelijk opwindende softpornofilm opgeleverd, die jammer genoeg teveel in zijn eigen quasi-diepzinnigheid verdrinkt om zowel mentale als lichamelijke bevrediging bij de kijker teweeg te kunnen brengen.
Lange tijd lijkt het erop dat de film werkelijk iets te zeggen zou kunnen hebben, maar in de tweede helft blijkt de film helaas te struikelen over grote gedachten en plotontwikkelingen die te duidelijk of overdreven zijn. Het geheel krijgt zelfs iets van een goedkope soap aan het einde van de film wanneer één van de actrices woordeloos en met een enkele wuifbeweging afscheid neemt van François, wanneer zij het café verlaat waar ze net met elkaar gesproken hebben.
Toch weet ‘Les anges exterminateurs’ vrij lang te boeien met zijn ideeën. François is op een missie om de schoonheid van het genot vast te leggen dat zich op de gezichten en lichamen van de vrouwen aftekent wanneer ze een orgasme bereiken. De man komt zo onschuldig, naïef, en vaderlijk over, dat we hem bijna geloven. Eigenlijk kickt hij hier natuurlijk gewoon op, net als Brisseau en de kijker, maar het excuus en de aard van het personage werken goed genoeg. Ook voor de vrouwen zelf, die, zo stelt een porno-actrice, juist door de sympathieke vader-figuur van François, de prikkeling voelen om zich voor hem bloot te geven. Het is een extra overtreding, een extra spanningselement. Deze actrice blijkt meer wijsheden in pacht te hebben. Volgens haar ligt er een hele onontgonnen, intrigerende wereld klaar om gedocumenteerd te worden in de porno-industrie. De karakters van deze vrouwen, en de manier waarop ze met elkaar omgaan, zou een fascinerend onderwerp vormen, zo verklaart ze. Maar de filmmaker wil geen professionele seksactrices voor zijn camera. Voor hen gaat het te automatisch, en is er geen schroom en natuurlijk genot. Zijn vrouw vraagt zich impliciet af of hij eigenlijk niet op zoek is naar liefde. François zegt dat het hem namelijk te doen is om de “mystieke extase” die op weg naar het orgasme plaatsvindt. Hierop antwoordt zijn vrouw: “Dat is liefde. Ik heb het slechts enkele keren gevoeld. Met jou”. Nog een mogelijk interessante vraag die François zichzelf stelt is: “Waarom leidt seks tot geweld en hypocrisie?”
Maar potentieel interessante antwoorden worden gesmoord door een overdadigheid aan tragiek en mystiek. En te voorspelbare gebeurtenissen. Zo waarschuwt vrouwlief dat de drie actrices niet alleen hun lichamen ter beschikking hebben gesteld van zijn films, maar ook psychisch veel op tafel zullen gooien. Ze voelt aan dat hij in gevaar is en zich laat inpakken door deze vrouwen die hem emotioneel zullen gaan claimen. En dit doen ze dan ook, praktisch van het ene op het ander moment. Één van de dames blijkt met wel erg zware issues te kampen wanneer ze soms bezeten wordt, of lijkt te zijn, door de duivel. Het wordt allemaal een beetje absurd, zwaar op de hand, en gek genoeg te voor de hand liggend. Misschien wil Brisseau een punt maken over de houding van (deze) vrouwen of de effecten van sex, maar het is nu echt teveel van het goede, en schadelijk voor het realisme.
Gelukkig zitten er enkele stomende of op zijn minst prikkelende seksscènes in de film, die de kijker aardig bezighouden. Het vermelden waard zijn een masturbatiescènetje met een balletje en twee vrouwen die elkaar staand tegen de muur van een hotelkamer bevredigen. Met de deur open, zodat er de extra spanning is ontdekt te worden. Maar de hoofdprijs moet gaan naar een scène met twee vrouwen en François in een duur hotel waarbij de kleren aanblijven, en eigenlijk alles impliciet blijft. Onder de tafel speelt zich van alles af, eerst bij één vrouw, en later bij nog eentje die erbij komt zitten. François instrueert de dames, terwijl de af en toe langslopende serveerster zich kalm houdt maar duidelijk in de gaten heeft dat er iets onkuis aan de gang is.
Scènes als deze – smakelijk in beeld gebracht, en vertolkt door prachtige vrouwen – maken het pretentieuze karakter van deze toch wat lege film bijna irrelevant. Bijna.
Bart Rietvink