Les gardiennes (2017)

Regie: Xavier Beauvois | 134 minuten | drama | Acteurs: Nathalie Baye, Laura Smet, Iris Bry, Cyril Descours, Gilbert Bonneau, Olivier Rabourdin, Nicolas Giraud, Mathilde Viseux, Xavier Maly, Marie-Julie Maille, Madeleine Beauvois, Alain Artur, Adrien Denizou

‘Les gardiennes’ handelt over een boerengezin in Midden-Frankrijk in de Eerste Wereldoorlog. De vrouwen zetten het boerenbedrijf voort, omdat de mannen vanzelfsprekend naar het front moeten. In de sobere, ingetogen verteltrant van het plattelandsdrama, kabbelt de film van Xavier Beauvois (‘Des hommes et des dieux’) vredig door de premisse dat vrouwen als gevolg van omstandigheden de dagelijkse gang van zaken – en daarmee de economie, in stand houden. Geen toeval dus, dat deze film op Internationale Vrouwendag (8 maart) in première gaat.



In ‘Les gardiennes’ zijn vrouwen als Hortense (Nathalie Baye) en Solange (Baye’s dochter Laura Smet) duidelijk de leiders, terwijl mannen als zoon en broer Constant (Nicolas Giraud) brave onderwijzers zijn die nu eenmaal hun vaderlandsplicht vervullen en eindelijk iets mannelijks te doen hebben. Dat schema irriteert enigszins, omdat ongeacht zware omstandigheden niet elke vrouw anno 1915 een ‘sterke’ moraal zal hebben gehad, en niet elke oorlogssoldaat een zachtaardig type zal zijn geweest.

Misschien wil Beauvois graag dat de verhoudingen zich zo ontplooien. Deze statisch geënsceneerde romanverfilming, die alleen een snaar raakt wanneer de dood wordt aangekondigd, lijdt aan maternalisme; terwijl wij slechts willen zien hoe mensen overeind blijven in harde omstandigheden. Wat ook opvalt aan ‘Les gardiennes’ is dat de vormelijke boerensamenleving van Frankrijk een eeuw geleden, in eigentijdse menselijke verhoudingen wordt gevat – met gepsychologiseer aan de eettafel.

Toegegeven, het is filmmakers eigen emoties te verdichten, maar dit is een te gemakkelijke weg. De film blijft daardoor hangen in witgesteven kostuumdrama; de tijd wordt gevat in gestileerde vignetjes – teveel mooie plaatjes in onze ogen voor de ontnuchterende werkelijkheid van La Grande Guerre. Overal voel je dat ‘Les gardiennes’ is opgenomen in de 21-ste eeuw. De film rafelt te weinig; het is gebotoxt historisch drama. De degelijke vertolkingen van Baye en de haren (met speciale vermelding voor Iris Bry als ontbolsterende dienstmeid) kunnen daar weinig aan veranderen.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 8 maart 2018
DVD-release: 4 juni 2018