Les hommes libres (2011)
Regie: Ismaël Ferroukhi | 99 minuten | drama, oorlog | Acteurs: Tahar Rahim, Michael Lonsdale, Mahmud Shalaby, Lubna Azabal, Christopher Buchholz, Farid Larbi, Stéphane Rideau, Jean-Pierre Becker, Youssef Hajdi, Salim Halali, Karim Leklou
Het verhaal van ‘Les hommes libres’ concentreert zich op de transformatie van een jonge ongeschoolde Algerijnse fabrieksarbeider in Frankrijk die eindigt als verzetsstrijder. De gebeurtenissen spelen zich af in Parijs in de periode 1939-1944. Younes (Tahar Rahim, bekend van ‘Un prophète) probeert met veel arbeidsmigranten uit Noord-Afrika door fabriekswerk voldoende geld te verdienen. Daarna wil hij weer terug, politiek en de op gang komende discussie over onafhankelijkheid interesseert hem totaal niet.
De oorlog steekt een stok tussen de spaken. Younes raakt werkloos, zoekt naar andere inkomsten en begint met zwarte handel. Als hij bij een razzia wordt betrapt, zet de politie hem voor het blok. Deze vermoedt dat in de moskee van Parijs mensen van valse papieren worden voorzien en dat er verzetsstrijders verborgen worden gehouden. Als hij bereid is in de moskee te spioneren, wordt hij niet gestraft en mag hij zijn illegale activiteiten voortzetten.
In het scenario wordt daarbij ingespeeld op de weinig bekende staat van dienst van veel mohammedanen in het Franse verzet. Vanuit de hoogste leiding in de moskee (in de persoon van Ben Ghabrit, een rol van Michael Lonsdale), kregen soms Noord-Afrikaanse Joden – die door hun geboorte daar ook vloeiend Arabisch spraken – in een aantal gevallen valse papieren. Daaruit zou blijken dat zij mohammedaan zijn (en omdat zij eveneens besneden zijn, was bij controle de geloofwaardigheid hoog).
Aanvankelijk werkt Younes mee aan het verstrekken van informatie, maar twijfel slaat toe als hij vriendschap sluit met de Arabische zanger Salim Halali (Mahmoud Shalaby). Ook Salim is – zal later blijken – van Joodse afkomst. Zijn collaboreren begint steeds meer aan hem te knagen. Uiteindelijk besluit hij overstag te gaan en mee te doen aan verzet tegen de Duitsers. Daarmee loopt zijn leven steeds meer gevaar, omdat binnen de verzetsgroepen ook andere verraders actief zijn. Het overlopen van Younes wordt dan ook door een ‘mol’ verraden.
Alhoewel het scenario een historisch interessant onderwerp aansnijdt en ook dramatische potentie in overvloed in zich heeft, beklijft de film jammer genoeg nauwelijks. Regisseur Ismael Ferroukhi debuteerde in 2004 met het kleine maar sublieme ‘Le grand voyage’. Met zijn tweede film ‘Les hommes libres’ heeft hij – mede dank zij een veel hoger budget – een fraaie plaatjesfilm geconstrueerd met een prima soundtrack van Arabisch-Andalusische muziek en zang.
In het verhaal komen de personages echter nauwelijks tot ontwikkeling. Waar Tahir Rahim excelleerde in ‘Un prophète’, komt zijn rol in ‘Les hommes libres’ nauwelijks tot echte bloei. Dat ligt niet aan zijn acteervermogen, maar aan de rol zoals hij die moet vertolken. De dialogen blijven wat aan de oppervlakte zonder al te veel emotie en het verhaal ontbeert dramatiek en spanning. Wat de regisseur ons eigenlijk over de rol van het Noord-Afrikaans verzet in Frankrijk wil vertellen komt niet geheel tot zijn recht, de verhaallijn hinkt een beetje op twee benen.
Resultaat: een film met mooie plaatjes en dito muziek met een voortkabbelend verhaal dat aangenaam wegkijkt maar in mindere mate boeit.
Rob Veerman
Waardering: 2.5
Bioscooprelease: 17 november 2011
DVD-release: 27 maart 2012