Licence to Kill (1989)
Regie: John Glen | 133 minuten | actie, avontuur, misdaad, thriller | Acteurs: Timothy Dalton, Carey Lowell, Robert Davi, Talisa Soto, Anthony Zerbe, Frank McRae, David Hedison, Wayne Newton, Benicio del Toro, Anthony Starke, Everett McGill, Desmond Llewellyn, Robert Brown, Priscilla Brown, Caroline Bliss
Lange tijd waren de films met James Bond in de hoofdrol uniek in hun soort. In 1989, ten tijde van de release van ‘Licence to Kill’, was er echter aardig wat concurrentie in het actiegenre gekomen. Andere filmhelden als ‘Batman’ zorgden voor een ongekende daling in de populariteit van 007. Het publiek had niet zo’n zin om de nieuwste avonturen van de reeds 25 jaar op het witte doek te bewonderen Bond te gaan zien. Ze keken liever naar de nieuwste films van ‘stoerdere’ actiehelden als Arnold Schwarzenegger en Sylvester Stallone. De film bracht daardoor ook niet zoveel geld in het laatje en dat was mede de reden waarom de volgende Bond-film maar liefst zes jaar op zich liet wachten.
James Bond en zijn vriend Felix Leiter onderbreken hun tocht naar het huwelijksfeest van Felix om de drugsbaron Franz Sanchez te arresteren. De volgende dag hoort James echter op het vliegveld dat Sanchez is ontsnapt. Wanneer hij bij het huis van zijn vriend Felix aankomt, blijkt de jonge bruid te zijn vermoord en is Felix levensgevaarlijk gewond. Bond neemt ontslag uit de Britse Geheime Dienst om persoonlijk achter Sanchez aan te gaan. Hij wordt hierbij geholpen door één van Leiter’s undercover agenten, de mooie Pam Bouvier en door Q, die hiervoor speciaal verlof heeft genomen. Ook in Sanchez’ vriendinnetje Lupe Lamora vindt James een bondgenoot. Bond weet op een handige manier bij Sanchez twijfel te zaaien over de loyaliteit van zijn eigen mensen. Als blijkt dat Sanchez een kerk en televisiedominee als dekmantel voor zijn drugsnetwerk gebruikt, wordt de strijd tussen Bond en Sanchez beslecht met een spectaculaire achtervolging met enkele tankauto’s.
‘Licence to Kill’, de laatste film waarin Timothy Dalton de rol van James Bond op zich neemt en de zestiende film in de reeks, lijkt maar weinig op zijn voorgangers. Sinds ‘Dr. No’ is 007 niet meer zo cool en meedogenloos geweest, en nooit heeft de plot zo’n realistisch karakter gehad. De schurk lijdt bijvoorbeeld niet echt aan grootheidswaanzin (wat de andere schurken uit de Bond-films meestal wel doen); hij is ‘slechts’ een ordinaire drugsbaron. Bonds missie heeft bovendien weinig van doen met Her Majesty’s Secret Service. Sterker nog, hij handelt op persoonlijke titel en de Britse overheid probeert hem juist te weerhouden van zijn wraakactie.
De die-hard Bondfans zullen ‘Licence to Kill’ te grimmig vinden. Dat is mede te wijten aan Timothy Dalton die, zeker in vergelijking met zijn directe voorganger Roger Moore, de rol ernstig benaderd; zijn 007 is woedend en vastberaden zijn vriend en diens vrouw te wreken. Daarbij is weinig tijd voor grappen. In ‘Licence to Kill’ zit bijvoorbeeld weinig droge humor, die toch echt bij James Bond hoort. Daltons aanpak is niet slecht, maar hij mist toch echt het charisma van illustere voorgangers als Connery en Moore.
In een Bond-film mogen de traditionele bijrollen natuurlijk niet ontbreken. Leuk is dat de rol van Desmond Llewellyn, de gadgetman Q, groter is dan ooit. Als enige van MI6 begrijpt hij Bonds wraakactie en tijdens zijn vakantie schiet hij hem zelfs te hulp. Robert Davi heeft de ondankbare taak de schurk Sanchez te spelen; een drugsbaron die maar weinig lijkt op de andere – veelal gestoorde – bad guys uit andere films uit de Bond-reeks. Hij doet dat zeker niet verkeerd, maar de rol biedt weinig uitdaging. Hij wordt overigens bijgestaan in zijn criminele daden door een piepjonge Benicio del Toro, voor wie zijn rol als Dario een mooie opstap was naar een carrière in Hollywood. Natuurlijk ontbreken ook de mooie dames niet; Talisa Soto en Carey Lowell spelen dit keer de Bond-girls.
‘Licence to Kill’ is weliswaar strak gefilmd en het verhaal is zeer sterk (zo had de bedenker van James Bond, Ian Fleming, het aanvankelijk ook bedoeld), maar de film is anders vergeleken bij zijn voorgangers en dus geen traditionele Bond-film. Waarschijnlijk is dat de reden dat de film je wel boeit maar niet volledig inpakt. Nu heeft het toch teveel weg van een aflevering van ‘Miami Vice’. ‘Licence to Kill’ mist net dat ingrediënt dat de Bond-films anders maakt dan andere actiefilms; het subtiele vleugje Britse humor dat zijn onoverwinnelijkheid net wat extra cachet geeft.
Patricia Smagge
Waardering: 3
Bioscooprelease: 12 juli 1989