Light Sleeper (1992)
Regie: Paul Schrader | 99 minuten | drama, misdaad | Acteurs: Willem Dafoe, Susan Sarandon, Dana Delany, David Clennon, Mary Beth Hurt, Victor Garber, Jane Adams, Paul Jabara, Sam Rockwell, Rene Rivera, David Spade, Steven Posen, Ken Ladd, Brian Judge, Robert Cicchini
‘Light Sleeper’ is een niet zo bekende film van regisseur en scenarist Paul Schrader. Deze prent is één van Schraders mindere producties. Desalniettemin is een slechtere Schraderfilm nog altijd beter dan het gros van de films die de bioscoop wel gehaald hebben.
De film begint met de introductie van John LeTour (Dafoe), een ex-verslaafde drugskoerier. LeTour is veertig jaar oud en denkt na over zijn leven en de keuzes die hij heeft gemaakt. Met name zijn destructieve drugsgebruik en zijn verbroken relatie met Marianne (Delaney) vreten aan hem. De man probeert zijn fouten te herstellen en papt weer met zijn ex-vriendin aan. Ondertussen krijgt LeTour te horen dat zijn bazin(Sarandon) wil stoppen met het drugsmilieu en een nieuwe loopbaan wil opstarten. Nu LeTour zijn naderende werkloosheid tegemoet ziet en zijn herstelpogingen op niets uitdraaien, wordt hij depressief. Dan hoort LeTour vreselijk nieuws: zijn ex-vriendin is dood. De politie doet de zaak af als een zelfmoord, maar LeTour weet wie de moordenaar is. Een explosieve wraak dient zich aan.
‘Light Sleeper’ kun je het beste omschrijven als een ‘light-variant’ op de filmklassieker ‘Taxi Driver’. De opbouw van beide films werkt naar een gewelddadige climax toe, die onomkeerbaar is. De toon van ‘Light Sleeper’ is iets minder somber dan die van ‘Taxi Driver’. Ook is de dreiging van naderend onheil in ‘Light Sleeper’ niet zo sterk aanwezig als in eerder genoemde film. Beide producties zijn wel duidelijk herkenbaar als de geesteskinderen van Schrader. Pessimisme, het leven aan de zelfkant van de maatschappij en geweld zijn allemaal onlosmakelijk verbonden met Schraders scenario’s en films.
De grote troef van de film is het solide spel van Dafoe. Het is een verademing om (bijrolspeler) Dafoe eens een complete film te zien dragen. Zijn kalme stem en laconieke houding passen uitstekend bij zijn personage. Dafoe zet een personage neer die gebukt gaat onder zijn donkere verleden. De zachtaardige, berouwvolle LeTour wordt continue geconfronteerd met zijn vroegere destructieve, imploderende karakter.
LeTour is veranderd maar zijn oude leven achtervolgd hem als een schaduw. Als zijn ex-vriendin hem confronteert met zijn vroegere gedrag, kun je bijna letterlijk de verwoestende uitwerking van haar woorden op het gezicht van Dafoe’s personage zien. De wanhopige LeTour graaft in zijn, door drugs aangetaste, herinneringen steeds naar mooie momenten, maar zijn ex wijst hem steeds op zijn vertroebelde geest.
De spil van het verhaal draait om de fragiele liefde tussen Dafoe en Delaney. Verlangen en spijt worden uitstekend vertolkt door Dafoe. Hij krijgt goed tegenspel van Delaney die op overtuigende wijze een gekwetste vrouw weet neer te zetten. Marianne zit vol wrok, verwardheid en pijn nadat ze afgekickt is na haar stormachtige affaire met LeTour. De verbittering, woede en wanhoop zet Delaney erg goed neer.
De overige castleden spelen sterk, met name Sarandons rol is interessant en bevredigend uitgewerkt. Ze zet haar karakter neer als een schijnbaar ontastbare vrouw die in een eigen wereldje lijkt te leven. Sarandon toont in deze film wederom haar talent als actrice.
Het acteerwerk is van hoog niveau. Waar de film helaas niet zo sterk in is in het verhaal. Schrader levert geen slecht werk af, maar deze bijna schaamteloze kopie van zijn eerdere scenario ‘Taxi Driver’ valt tegen. Als scriptschrijver behoort Schrader aan de absolute top en mag je wel meer verwachten van hem. Het intense liefdesdrama kan niet verhullen dat je het verhaaltje niet als in eerder hebt gezien.
Toch is ‘Light Sleeper’ een aanrader. Het is een verademing om Willem Dafoe eens een hoofdrol te zien spelen. Daarnaast is de begeleidende soundtrack van Michael Been erg indrukwekkend. Dreigende rockmuziek met sombere, zwartgallige teksten geven veel sfeer aan de film.
Frank v.d. Ven