Lipari (2006)
Regie: Frank van den Engel | 10 minuten | korte film, documentaire
Lipari is een prachtig eilandje ten noordoosten van Sicilië. Het vulkanische eiland is het belangrijkste van de Eolische of Liparische Eilanden en jaarlijks trekken veel toeristen naar het pittoreske plekje. Lipari wordt al eeuwenlang bewoond – momenteel door zo’n 11.000 mensen – en is rijk aan tradities. Één van de dingen die overgebleven is uit de rijke geschiedenis is het op zwaardvis jagen. Er zijn nog maar een handjevol traditionele zwaardvisjagers op het eiland actief, en zij zijn als een uitstervend ras. Normaal gesproken worden zoons opgeleid en opgevolgd door hun vader, maar dit is niet meer zo vanzelfsprekend als het vroeger was. De korte documentaire ‘Lipari’ van de Nederlandse regisseur Frank van den Engel gaat over deze zwaardvisjagers en volgt de bemanning van een klein bootje terwijl zij hun beroep uitoefenen.
Het eerste deel van de film is het – op het monotone geronk van de motor na – muisstil. We zien in close-up de mannen gespannen in het water turen of vragend naar boven naar het door twee personen bemande kraaiennest kijken. Nee, niets in zicht. Zelfs de hond is stil en lijkt de spanning van zijn baasjes te voelen. De zon schittert op de golven. Als na bijna vijf minuten pas de eerste woorden worden geuit is het ook meteen raak en zien we een imposante zwaardvis uit de golven springen. De opwinding van de bemanning is voelbaar. Het weerloze beest heeft geen schijn van kans, de geoefende visser heeft slechts één poging nodig om het met zijn harpoen te vangen. Met man en macht wordt het aan boord van de sloep gehesen, en klaargemaakt om aan land te brengen.
Frank van den Engel debuteerde in 2001 met zijn documentaire over zanger Bennie Jolink. ‘Lipari’ is zijn eerste korte documentaire. De beelden zijn erg mooi en fascinerend en dwingen groot respect af voor het harde beroep dat deze Italianen al dan niet vrijwillig hebben gekozen. Van de zongebruinde huid van de oude visser tot en met het gevecht tussen mens en dier in de sloep, deze korte film bewijst dat de natuur meedogenloos is.
Monica Meijer