Living (2022)

Regie: Oliver Hermanus | 102 minuten | drama | Acteurs: Bill Nighy, Aimee Lou Wood, Tom Burke, Alex Sharpe, Adrian Rawlins, Hubert Burton, Oliver Chris, Michael Cochrane, Anant Varman, Zoe Boyle, Lia Williams, Jessica Flood, Jamie Wilkes, Richard Cunningham, John Mackay, Ffion Jolly, Celeste Dodwell, Jonathan Keeble, Patsy Ferran

Voor ‘Living’ baseerde Nobelprijswinnaar Kazuo Ishiguro het scenario op één van zijn favoriete Japanse films ‘Ikiru’ (1952) van de regisseur Akira Kurosawa. Het is niet de eerste keer dat het werk van deze geliefde Japanse regisseur opnieuw wordt verfilmd. ‘Seven Samurai’ (1954) heeft ondertussen al acht remakes. Voor ‘Ikiru’ is het de eerste. Kurosawa’s drama uit 1952 gaat over de naoorlogse bureaucraat Kanji Watanabe (Takashi Shimura) die het slechte nieuws krijgt dat hij terminaal ziek is. Daarom zet hij zijn leven op een rijtje. In de verstikkend loyale Britse versie, geregisseerd door de Zuid-Afrikaan Oliver Hermanus, krijgt de vastgeroeste gemeenteambtenaar Williams (Bill Nighy) in het Londen van 1953 hetzelfde lot toebedeeld.

Iedereen pakt zijn koffertje, tip top in pak met bolhoed, en stroomt richting de burelen van het naoorlogse Londen. Werken, werken, nederig zijn en langzaam op de maatschappelijke ladder naar boven kruipen. En vooral niemand tegen de borst stoten. De wederopbouw staat op nummer één. Het levensdoel is overzichtelijk maar ook heel rigide. Zo wacht broekie Peter Wakeling (Alex Sharp) bij zijn nieuwe baan op de gemeente een complexe hiërarchie. Ouwe heer Williams, Peters baas, stapt het kantoor binnen en alles valt op zijn plaats. Maar wezenlijk werkt er opmerkelijk weinig bij de gemeente. Aanvragen van bezorgde burgers verdwijnen voornamelijk in stapels aan papieren, zo ook die van een groepje jonge moeders. Zij willen graag op een braakliggend terreintje in hun buurt een speeltuin. Helaas zijn de bureaucratische goden hen ongunstig gestemd.

Niemand weet het nog maar de maagkanker van de onbuigzame stille knorrepot Williams is ongeneeslijk. Echter aan wie zou hij het kwijt kunnen? Thuis zijn zoon en schoondochter vooral met zichzelf bezig en op de gemeente is het een grote slop. Stiekem trekt hij op met de werkneemster Margaret Harris (Aimee Lee Wood) op de afdeling omdat de jonge vrouw vaak het zonnetje in huis is. Samen met haar bezoekt hij onder meer de heerlijk contraire komedie ‘I was a Male War Bride’ (Howard Hawks, 1949) met een crossdressende Gary Grant. In de aanwezigheid van Margaret leeft de weduwnaar, die niet weet hoe hij emoties moet uiten, een beetje op. Zodoende wil hij nog één keer iets doen dat ertoe doet. Echter: hoe doe je dat als je je heel het leven gedienstig hebt opgesteld?

De visuele verstikking is met een fluwelen hand gemaakt en doet hierin het meest denken aan ‘Carol’ (Todd Haynes, 2015). De manier waarop ‘Living’ de Engelse bekrompenheid in de jaren vijftig portretteert, is nog net niet bespottelijk. Het dagelijks leven is eentonig, bijna robotachtig. Dan is in vergelijking het klassiek ingetogen, in zwart-wit geschoten, ‘Brief Encounter’ (David Lean, 1950) een verademing en minder kleurloos. Bovendien kan de volgende remake van ‘The Invasion of the Body Snatchers’ nog een puntje zuigen aan hoe ‘Living’ het leven draineert uit de personages.

Als verwacht is de film ontzettend stijfjes om in de finale op te bloeien, het korset van naoorlogs Engeland eventjes van zich af te schudden. Het liefst had je wat meer tijd doorgebracht met de toneelschrijver Sutherland (Tom Burke), die Williams toevallig op zijn pad komt, om het Britse ijs echt te breken. Maar die verdwijnt al snel op de bureaucratische stapel. Ook zie je nog maar weinig zo weelderig de levenslessen uitgespeld. Het zal de kerstgedachte wel zijn. Werkten misschien al die grote namen op de productie, van een Nobelprijs winnende scriptschrijver tot aan de Kurosawa nazaten, drukkend? Regisseur Hermanus lijkt vooral vereerd om dit project dienstvaardig te voltooien dan dat hij het bronmateriaal eigen maakt. Dus, hoewel het visueel secuur is getroffen, ontkomt ‘Living’ niet aan de stoffige ideeën die het zelf ter discussie stelt.

Roy van Landschoot

Waardering: 3

Bioscooprelease: 29 december 2022
DVD-release: 30 mei 2023
Blu-ray-release: 6 juni 2023