Lorelei: The Witch of the Pacific Ocean (2005)
Regie: Shinji Higuchi | 140 minuten | actie, drama, science fiction, thriller, oorlog | Acteurs: Kôji Yakusho, Satoshi Tsumabuki, Toshirô Yanagiba, Yu Kashii, Shin’ichi Tsutsumi, Ken Ishiguro, David Austin, Nicholas Dombrovskis, Norman England, Tyrone Power Jr.
De vergelijking met ‘Das Boot’ (1981) ligt voor de hand. In beide films draait het om een duikboot, en in alle twee zien we de oorlog vanuit een ander perspectief, namelijk dat van “de vijand”, van degenen die de oorlog hebben verloren. Daar houdt de vergelijking ook op, want ‘Das Boot’ is van een hele andere klasse dan deze pretentieloze aktiefilm. Het grootste verschil zit in het gebruik van het basisgegeven; de oorlog is al zo goed als verloren en je zit opgesloten in een stuk blik, diep onder water, terwijl er mensen op je schieten. Dat claustrofobische, akelige gevoel dat bij ‘Das Boot’ zo sterk is ontbreekt hier helemaal; “The Witch” blijkt een lekker ruime, comfortabele en schier onkwetsbare duikboot te zijn, wat het wat minder makkelijk maakt om mee te leven met de bemanning. Bovendien bestaat deze bemanning niet uit tegensputterende, doodsbange Duitsers zoals in ‘Das Boot’, maar uit belachelijk dappere helden, zoals we die kennen uit films zoals ‘Pearl Harbor’ (2001), waar heroïsche mannen in de rij lijken te staan om zich, met een dappere glimlach, op te offeren voor hun vrienden en/of hun vaderland.
Dat laatste is een van de redenen waarom ‘Lorelei’, zeker uit cultureel oogpunt, absoluut de moeite waard is om te gaan bekijken; je vergeet soms dat je naar een Japanse film zit te kijken, omdat het, afgezien van de overduidelijk Japanse acteurs, een heel Amerikaans aandoende film is. En zeker geen slechte. Het geheel zit strak in elkaar, de duikboot ziet er erg overtuigend uit, de acteurs die Amerikanen moeten spelen zijn ook gewoon echte Amerikaanse acteurs en geen Australische backpackers die toevallig in de buurt waren, zoals je nog wel eens in andere Japanse films tegenkomt; kosten noch moeite zijn gespaard. Dat dat “geheime wapen” een beetje tegenvalt en dat de spanning er ook een beetje afgaat door de eindeloze toespraken en omdat je natuurlijk op je klompen aanvoelt dat die derde atoombom heus niet gaat vallen doet minder ter zake dan dat deze film je toch aan het nadenken zet; hoe was het om de Tweede Wereldoorlog te verliezen? Dat moet voor het trotse Japan een enorme dreun geweest zijn, een bijna onoverkomelijke deuk in hun eergevoel. Om na al die Engelse, Franse, Nederlandse en, vooral, Amerikaanse, films over de Tweede Wereldoorlog nu eens een film te zien over de Japanse kant van het verhaal was wel verfrissend.
Liesbeth Broekhuyse