Loro (2018)
Regie: Paolo Sorrentino | 151 minuten | drama, biografie | Acteurs: Toni Servillo, Elena Sofia Ricci, Riccardo Scamarcio, Kasia Smutniak, Euridice Axen, Fabrizio Bentivoglio, Roberto De Francesco, Dario Cantarelli, Anna Bonaiuto, Giovanni Esposito, Ugo Pagliai, Ricky Memphis, Duccio Camerini, Yann Gael, Alice Pagani, Caroline Tillette, Iaia Forte, Michela Cescon, Roberto Herlitzka, Fabio Concato
In de openingsscène van ‘Loro’ (2019) wandelt een lammetje het buitenhuis op Sardinië van mediamagnaat en voormalig premier van Italië Silvio Berlusconi binnen. Er is schijnbaar niemand aanwezig maar op de televisie is een spelshow te zien. Het lammetje staart gebiologeerd naar het geluidloze beeld terwijl de airconditioning plotseling knetterhard begint te blazen en de ruimte laat koelen tot het nulpunt. Het lammetje kan de razendsnelle temperatuurwisseling niet aan en valt dood neer. Een Lynchiaanse onheilspellende scène die we kunnen lezen als een parabel waarin het Italiaanse volk zich als een onnozel schaap laten inpalmen door een megalomane politicus en media monopolist, om tenslotte te bezwijken onder een verziekt politiek en cultureel klimaat.
Het fenomeen Berlusconi verbeeld. Hoe kan het dat een man wiens handel en wandel zo aan elkaar hangt van corruptie en bedrog, platvloers amusement en loze beloften, toch zoveel miljoenen Italianen ertoe weet te bewegen voor hem te stemmen?
‘Loro’ lijkt het als volgt uit te leggen: Berlusconi – mooi gespeeld door Toni Servillo – is een sympathieke en bijzonder vaardige verkoper die precies weet hoe je de kiezer, lees de klant, moet paaien met mooie woorden en attenties. Dat is nu eenmaal de aard van het beestje Berlusconi. Daar zit geen snode opzet achter, maar, ondanks alle gewiekstheid, eerder een oppervlakkige geest die zich graag verkneukelt over kitsch amusement, zoals de miniatuur vulkaan in zijn tuin die hij met een afstandbediening kan laten uitbarsten.
En net zoals Berlusconi in die eerste scène geheimzinnig buiten beeld blijft, schittert hij de veertig minuten daarna ook door zijn afwezigheid. De titel van de film verwijst naar de mensen om Berlusconi heen. De opportunisten en de adorerende gladjakkers, die tot zijn kringen willen doordringen, zich aan hem vergapen en een graantje mee hopen te pikken.
Regisseur Paolo Sorrentino kiest ervoor om deze hedonistische wereld in een overdaad aan cinematografisch fetisjisme in beeld te brengen. Zo doet de eerste helft van de film, waarin souteneur Sergio Morra met een karavaan aan meisjes in het blikveld van de grote man probeert te komen, denken aan ’Spring Breakers’ (2012). Verhalende elementen aaneengeregen door videoclipachtige scènes van feestende blote lichamen. ‘Loro’ gaat daarin zelf nog wat verder met een surrealistische regen van xtc pillen, en een plots in beeld verschijnende professor die een verhandeling geeft over de werking van MDMA. Het is vanzelfsprekend ironisch bedoeld, een knipoog naar het seksistische entertainment van Berlusconi, maar dan beklijft het tweede deel van de film toch beter, waarin Berlusconi dan eindelijk zelf ten tonele verschijnt.
Hier zetten Sorrentino en Servillo een vermakelijke en knappe karakterstudie neer met als hoogtepunt een scène waarin Berlusconi ’s avonds laat een willekeurig nummer uit het telefoonboek belt en de mevrouw die hij aan de lijn krijgt, bespeelt en verleidt tot de koop van een fictief luxe appartement. Even later vat ‘Loro’ het fenomeen Berlusconi mooi samen: ‘Ze denken dat alles altijd ingewikkeld is, terwijl het zo eenvoudig is.’
Alberto Ciaccio
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 1 november 2018
DVD- en blu-ray-release: 13 maart 2019