Lost Highway (1997)
Regie: David Lynch | 135 minuten | misdaad, thriller | Acteurs: Bill Pullman, Patricia Arquette, Balthazar Getty, Robert Blake, Natasha Gregson Wagner, Richard Pryor, Lucy Butler, Michael Massee, Jack Nance, Jack Kehler, Henry Rollins, Giovanni Ribisi, Gary Busey, Robert Loggia
Met de superieure satire van ‘Blue Velvet’ kwam hij al een eind in de richting, maar ‘Lost Highway’ is de ware thriller van David Lynch. We worden vanaf de eerste minuut vergast op een kille spanningsopbouw met Freudiaanse trucs: een man die zijn vrouw verdenkt van ontrouw nadert haar van achteren in het duister en blijkt vervolgens slechts naar zijn eigen spiegelbeeld te kijken – het zou een detail voor filmsnobs zijn als het niet zo razend spannend was, want Lynch is de illusionist van het witte doek, de meester der kijkdozen. Hij bepaalt de ingang en het gezichtspunt, wat licht en wat duister is, wat begin en wat eind is; hij bepaalt wat droom en werkelijkheid is en kan dus ook het onderscheid ertussen wegnemen.
Het is vervolgens zaak de eindeloze mogelijkheden die dat biedt in te perken en op het randje van geloofwaardigheid te blijven balanceren en dat doet Lynch. Hij weet dat de kijker het spel meespeelt en schat zijn publiek hoog in, dus waarom niet zichzelf opvoeren als ‘Mystery Man’ (Robert Blake) die overal tegelijk kan zijn? De regisseur heeft daarnaast een koppel acteurs gevonden die een breed publiek kunnen aanspreken maar toch ook mixen met de extravagante types die hij op hen afvuurt. Het is vooral Arquette die imponeert met haar dubbelrol – ze duikt tevens op in het leven van automonteur Pete als gangsterliefje Alice. Op haar spookachtige verschijning kun je vrijwel alles projecteren: kindvrouwtje, diva, sirene of duivelin; de ideale muze voor de regisseur en hij hoeft niet te kiezen want het past altijd. Balthazar Getty is zijn goede held, zoals Kyle MacLachlan in ‘Blue Velvet’; Robert Loggia is overtuigend als de kwaaie pier, zoals Dennis Hopper in de laatste film; Bill Pullman, tenslotte, is misschien net iets te gladjes voor de films van David Lynch.
‘Lost Highway’ is in zekere zin een herwerking van ‘Blue Velvet’ maar gecompliceerder; een zwak punt is het ontbreken van een goede parallel tussen de verhaallijnen van Fred/Renee en Pete/Alice. Een betere film levert het daarom niet op, maar wel een duistere thriller die van begin tot eind blijft boeien. Lynch speelt opnieuw met Amerikaanse clichés als de burgerlijke wereld van de suburb en de droom daaraan te ontvluchten door middel van criminaliteit of vrije seks. Deze beproefde methode wordt door zijn filmische talenten wederom nieuw leven ingeblazen en verveelt nooit.
Jan-Kees Verschuure
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 29 mei 1997
Bioscooprelease: 29 november 2018 (re-release)
DVD- en blu-ray-release: 22 februari 2019 (digitally restored)