Love (2015)
Regie: Gaspar Noé | 130 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Aomi Muyock, Karl Glusman, Klara Kristin, Juan Saavedra, Gaspar Noé, Vincent Maraval, Benoît Debie, Isabelle Nicou, Stella Rocha, Déborah Révy, Xamira Zuloaga
De verbeelding van seks is nauw verweven met de geschiedenis van film. Reeds in de ontdekkingsfase van het medium werd er driftig geëxperimenteerd met de weergave van (vooral) vrouwelijk naakt. Bekend zijn de filmische studies van Eadweard Muybridge, waarin niet zozeer het naakt, maar vooral de beweging centraal stond. Vrijzinnig was het nochtans wel. Dat er een markt was voor de erotische film, werd de daaropvolgende decennia snel duidelijk. Begin vorige eeuw boden bijvoorbeeld de zogenaamde nickelodeons, niet te verwarren met de televisiezender voor kinderen, seksfilms aan. De kleine buurtbioscopen waren vanwege hun schimmige karakter uitermate geschikt om de toenmalige taboes door te prikken.
Seks en het witte doek werden onlosmakelijk met elkaar verbonden. In de Verenigde Staten ging het vooral om de suggestie. Naakt kreeg de toeschouwer niet te zien, maar op verhullende toon werd er wel veel over gepraat. In Europa was de cinema meer vrijgevochten. Het functionele bloot in de vaderlandse film is daar een treffend voorbeeld van. Seks in film werd in die tijd steeds meer fysiek van aard. Het genre van de pornofilm werd geboren. Maar ook de gewone fictiefilm onderzocht de mogelijkheden van het meer expliciete minnespel. De functionaliteit van het naakt kon zo behendig vergroot worden. In films als ‘Kids’ (Clark; 1995), ‘Baise-moi’ (Despentes; 2000) en ‘Nymphomaniac’ (Von Trier; 2013) is de kruisbestuiving tussen film en seks evident. De films zijn exemplarisch in hun explicietheid, de historische aanpak en de manier waarop jongeren tegen de liefdesdaad aankijken. Voor regisseur Gaspar Noé zullen dit soort huisjes, gezien zijn vroegere films, ook niet heilig zijn.
‘Love’ lijkt naadloos aan te sluiten bij de drie bovenstaande filmtitels en Noé’s eerdere werk. De film vertelt over Murphy (Karl Glusman). De twintiger is vastgelopen in zijn relatie met de veel jongere Omi (Klara Kristin). Zelfs het kind dat ze samen hebben, kan hun verhouding niet meer redden. De situatie wordt verergerd als Murphy een voicemail krijgt van zijn voormalige schoonmoeder. Ex-vriendin Electra (Aomi Muyock) is al een tijd zoek, of Murphy iets van haar gehoord heeft. Het bericht brengt hem terug naar het verleden. Hun liefdesaffaire was op z’n zachtst gezegd tamelijk stormachtig. Vol passie, beloftes, ruzie en bedrog. De voyeuristische toeschouwer is er onophoudelijk bij. De seksscènes vormen daarin geen uitzondering.
Toch levert dat geen innemend drama op. ‘Love’ begint meteen met een seksscène. Door zo met de deur in huis te vallen, komt niet alleen de nadruk op het vleselijk aspect te liggen, maar is het verhaal subiet tot bijzaak geworden. Kortom, de balans is vanaf het begin zoek. Het moeilijke van dit soort films is dat het naakt vaak niet meer is dan een gimmick die zijn functionaliteit verliest ten behoeve van een goedkoop effect. In ‘Love’ dienen de blootscènes louter als toonbeeld van normaal menselijk gedrag. De toegevoegde waarde is als gevolg nihil. Zelfs van een pornografisch effect is weinig sprake.
De personages helpen ‘Love’ ook niet voort. De larmoyante Murhpy heeft het gros van zijn problemen aan zichzelf te danken. Bovendien is de voice-over waarmee hij zijn zonden overdenkt zo levenloos, dat zijn problemen nooit overbrugd worden. Het mannelijk perspectief gaat daarbij snel vervelen. Het vooroordeel dat mannen enkel aan seks denken, wordt hier overdadig bevestigd. De masculiene invalshoek heeft ook als effect dat de vrouwelijke personages sterk onderbelicht blijven. Fysiek geven ze zich bloot, maar mentaal blijft voor iedereen de ritssluiting gesloten. ‘Love’ is als gevolg van dit halfslachtige voyeurisme eerder koud dan sensueel. Bezielen doet de film nooit.
Uiteindelijk ademt ‘Love’ in alles seks, maar wordt er bar weinig interessants mee gedaan. Visueel zijn er nog een aantal aardige vondsten. Zo speelt de film zich grotendeels binnenshuis af. In zijn seksuele mijmeringen, is Murphy herhaaldelijk in een deurpost gepositioneerd. Het is een symbolische opening die hem terug naar zijn warmste herinneringen leidt. Zo is er meer symboliek die gericht is op de geslachtsdrift. De veelvuldige jump cuts, die een pompende uitwerking hebben. De zelfbevlekking van de regisseur, door twee bijpersonages naar zichzelf te noemen. Het (overigens nodeloos donkere) 3D-effect dat ook zijn duit in het zakje doet, met inwendige camera’s en ver spuitende ejaculaties. Tunnels, watervallen en veel donkere ruimtes vervolledigen het decor. Enfin, u snapt het wel. Maar ook hier geldt dat ‘Love’ het uiterlijk van een lege huls krijgt, doordat de seksuele innuendo er in elke scène zo nadrukkelijk van af spat. Het idee dat seks een natuurlijke plaats in een relatie heeft, weten we onderwijl wel. Bovendien had het in ‘Love’ wel wat liefdevoller uitgevoerd mogen worden.
Wouter Los
Waardering: 2
Bioscooprelease: 27 augustus 2015