Love Me or Leave Me (2004)
Regie: Jan Louter | 71 minuten | documentaire | Met: Jan Montyn
Het levensverhaal van kunstenaar Jan Montyn mag je op zijn minst onalledaags noemen. Gevochten aan het Oostfront en in de Koreaanse oorlog maar ook hulpverlener tijdens de oorlog in Vietnam. Daarnaast is hij schilder, vooral beroemd geworden vanwege zijn etsen.
Zo’n levensloop roept vragen op en die worden dan ook aan het begin van de documentaire ‘Love Me or Leave Me’ gesteld. Wat drijft iemand om steeds de oorlog op te zoeken en hoe kun je verder leven na al die verschrikkingen? Relevante vragen, zonder twijfel. Des te verdrietiger dat we in deze documentaire nauwelijks antwoorden hierop krijgen.
Documentairemaker Jan Louter heeft in de documentaire ‘Love Me or Leave Me’ ervoor gekozen de geportretteerde zelf aan het woord te laten. Dat blijkt al snel een ongelukkige keuze. Jan Montyn is beslist geen rasverteller en tegelijk heb je nooit het idee dat hij het achterste van zijn tong laat zien. Veelal oppervlakkige opmerkingen over de horror van de oorlog en over de paradijselijke Aziatische landschappen. Verder blijkt dat Jan een diepgewortelde haat heeft tegen het Christendom, maar waar dat nou precies vandaan komt wordt nooit helemaal duidelijk.
De oorlogsverhalen worden geïllustreerd met archiefbeelden die nauwelijks iets nieuws vertellen. Daarnaast zien we veel sfeerbeelden uit het Verre Oosten: landschappen, rivieren en veel, heel veel mooie jonge meiden. Met die meiden zal de ‘love’ uit de titel verklaard moeten worden, want verder heeft Jan niet echt veel over de liefde te melden. Wel zien we de bejaarde schilder aanpappen en flikflooien met meisjes die zijn achterkleindochters hadden kunnen zijn en van wie je vermoedt dat de liefde onder hun professionele core-activiteiten valt.
Wat de kunst betreft schiet de documentaire eveneens te kort. We zien Jan aan het werk met de etsnaald en ook wordt een selectie van zijn etsen getoond. Maar nooit komen we te weten wat nu de precieze inspiratie vormde, niets horen we over eventuele bewonderde voorgangers en ook niets over de betekenis van zijn werk voor de hedendaagse kunst. Heel af en toe wordt er iets aangestipt maar daar blijft het bij.
Dit alles maakt van ‘Love Me or Leave Me’ een enorm frustrerende kijkervaring. De beelden zijn nog wel mooi en de muziek is ook best aardig. Maar waar het veelbewogen leven van Jan Montyn een juweel van een documentaire had kunnen opleveren, moeten we het nu doen met veel mooie meiden, veel versleten oorlogsbeelden en veel nietszeggende opmerkingen. Een saaie documentaire over het leven van een artistieke avonturier. Het kan verkeren.
Henny Wouters