Lover of Loser (2009)

Regie: Dave Schram | 100 minuten | drama, familie | Acteurs: Gaite Jansen, Martijn Lakemeier, Ruud Feltkamp, Claire Bender, Lucas Hamming, Afra Margeridon, Carlien van Dijken, Erik van Heijningen, Manuel Broekman, Carlijn van Zijtveld, Susan Visser, Thomas Acda

Hé, daar is weer zo’n Carry Slee-verfilming! Na ‘Afblijven’, ‘Timboektoe’, en ‘Radeloos’, heeft nu ook ‘Lover of Loser’ zijn weg naar het witte doek gevonden. Dat kan gewoon niet fout gaan, zou je bijna gaan denken, na het grote succes van de voorgaande verfilmingen, en de reputatie van de boeken van Carry Slee, dat ze zo filmisch geschreven zijn. Is er nog wel een scenarioschrijver of regisseur nodig? Ja, toch wel. Sterker nog, juist de qua toon en inhoud rijkgeschakeerde boeken van Slee vereisen een vaste hand en een scherp oog. Het gaat hier immers niet om zomaar wat luchtige kinderverhaaltjes voor tussendoor. De eerdere boeken en films keken dan wel makkelijk weg en waren prima entertainment, ze behandelden daarnaast ook nog eens betrekkelijk zware thema’s voor het “genre” van jeugdfilms. Drugsgebruik, alcoholisme, rouwverwerking, zijn enkele van de serieuze zaken die in de boeken (en hun verfilmingen) voorbijkwamen. In ‘Lover of Loser’ komen daar nog eens loverboys en hints van incest bij. Om deze onderwerpen respectvol en evenwichtig te behandelen, en er daarnaast voor te zorgen dat de film niet loodzwaar wordt en er bovendien grappige en magische momenten te zien zijn, is geen simpele onderneming. Maar scenariste Maria Peters en regisseur Dave Schram zijn hier wonderwel in geslaagd.

Het begin van de film verrast meteen met een aantal speelse, romantische droomscènes achter elkaar gemonteerd, waarbij Mees, die zich een houding probeert te geven wanneer het meisje van zijn dromen de printshop inkomt, fantaseert hoe hij zich zou kunnen of moeten gedragen om de mooie Eva te veroveren. Steeds droomt hij weer over een ander scenario. Eerst steekt hij zijn hoofd ondersteboven in het aquarium om af te koelen, waardoor de kijker Eva door het water heen ziet, waar de luchtbelletjes magisch doorheen dwarrelen; een beetje als Leonardo DiCaprio die Claire Danes ontmoet bij het aquarium in Baz Luhrmanns ‘Romeo + Juliet’. Dan weer begint hij spontaan een liedje te spelen op zijn akoestische gitaar. Hoewel niet nieuw in films – ‘Wayne’s World’, ‘High Fidelity’ en vele andere films gingen ‘Lover of Loser’ hierin voor – is het nochtans een leuke manier om met de verwachtingen van de kijker te spelen en om een dromerige toon aan te brengen aan de film. De eerste shots van de film zijn sowieso al interessant. Het zijn extreme close-ups van verschillende onderdelen van een printer, en van handen die bezig zijn met het vernieuwen van de inkt voor dit apparaat. Vervolgens komt er een stel ogen in beeld die vanachter het apparaat de winkel in turen: het is een originele, prikkelende introductie van het personage Mees, waarvan we door deze focus even de indruk krijgen dat hij het centrale personage zal zijn.

Dit blijkt echter niet het geval te zijn. Dat wil zeggen, Martijn Lakemeier, die Mees speelt, heeft zeker een hele grote rol in ‘Lover of Loser’, maar het personage waar uiteindelijk alles om draait is Eva, gespeeld door Gaite Jansen. Deze veelbelovende jonge actrice, die in series heeft gespeeld als “Spangas” en “Flikken Maastricht”, greep bij de voorgaande auditiedagen van de Carry Slee-verfilmingen helaas net achter het net, maar dit keer was het raak, en speelt ze de sterren van de hemel als de mooie, intelligente, en tegelijkertijd pittige en onzekere Eva. Ze weet al deze eigenschappen geloofwaardig te verenigen met elkaar en dit is, gezien het serieuze thema van loverboys en hun werkwijzen, een groot voordeel. De film laat zien dat je geen dom gansje hoeft te zijn, of door impopulariteit op school extra bevattelijk voor complimentjes, om ten prooi te vallen aan de gehaaide loverboys. Hoewel Eva in de film zelf wel degelijk zegt dat ze geen vriendjes kan krijgen, is dit gezien haar uitstraling en uiterlijk moeilijk te geloven. Of de makers hier echt iets mee willen zeggen, is onduidelijk, maar in ieder geval toont de film dat loverboys een goede radar hebben voor de mentale staat van een meisje en dat vrijwel niemand een overvloed aan (positieve) aandacht kan weerstaan.

De loverboy in de film, de gladde Ricardo (Ruud Feltkamp), benadert Eva precies op het moment dat ze in de hoogste nood verkeert. Net wanneer ze denkt nergens meer terecht te kunnen, is Ricardo lief voor haar. Hij geeft haar zomaar 50 euro voor een hotelkamer, omdat ze niet meer naar huis wil gaan vanwege een mogelijk incestueuze pleegvader. Met daarbij de opmerking dat zij natuurlijk wel bij hem mag slapen, maar dat hij ook wel snapt dat ze dat niet zo snel zal doen omdat zij hem niet kent. Een goed, oprecht verhaal, zo lijkt het, en een vast bewijs dat hij integer is. Dus gaat ze toch maar met hem mee naar huis. Wanneer hij haar de volgende dag vervolgens overlaadt met aandacht en nieuwe kleren – à la ‘Pretty Woman’ – is haar weerstand volledig gebroken. De film behandelt nog meer belangrijke punten over het loverboy-fenomeen. Niet alleen is een loverboy in eerste instantie gewoon een lieve jongen die een meisje aandacht geeft en ziet hij er niet uit als een groezelig, eng ventje, maar wanneer een meisje eenmaal diep in het web zit van een loverboy en al lange tijd haar lichaam aan het verkopen is voor de effectieve pooier, dan nog is er vaak een sterke band met hem aanwezig, waardoor het meisje de realiteit niet onder ogen kan komen; namelijk de realiteit dat hij helemaal niets om haar geeft en haar alleen maar uitbuit. Een “ex” van Ricardo blijkt namelijk nog steeds van hem te houden, ook al is ze op de hoogte van al zijn streken en is ze hier zelf slachtoffer van geworden. Het is een moeilijk te vatten connectie, die ergens wat weg lijkt te hebben van het Stockholmsyndroom waarin de gijzelaar een band krijgt met zijn gijzelnemer.

Hoewel het hier om een kinder- of jeugdfilm gaat, gaan de makers verontrustende scènes en situaties niet uit de weg en kijkers van alle leeftijden zullen de adem inhouden en een knoop in hun maag voelen wanneer Eva bijvoorbeeld het speciale huis betreedt waar zij vieze mannen moet gaan plezieren; wanneer ze door de centrale hal loopt, waar schaars geklede meisjes erotisch getinte dansen uitvoeren, en de slaapzaal binnengaat, waar vele opgemaakte en in lingerie gehulde meisjes liggen, somber kijkend en reeds berustend in hun vreselijke lot. Heftige scènes zijn het, en ook het gedeelte in de auto, onderweg ernaartoe, waarin Eva erachter komt wat voor persoon Ricardo is en wat haar staat te wachten, is spannend. Het blijft echter wel binnen de perken van wat een kind aankan of zou moeten zien. Wanneer Ricardo dus wordt geïntimideerd door een stel truckers, blijven de scheldwoorden vrij tam, en duwen de mannen alleen maar een beetje tegen de auto om hem bang te maken. Maar toch, de boodschap komt over: dit mag niet en de jongen is een onmens.

Hoewel de film soms best grimmig is, wordt deze toon nooit te lang aangehouden. Het duurt niet lang of er wordt wel weer een liedje gezongen, met een gitaar geslagen – net als Audrey Hepburn in ‘Roman Holiday’ – of een grap gemaakt. De humor is soms best droog en gevat. Wanneer Mees een coffeeshop instapt op zoek naar Ricardo en de bediende vraagt wat hij wil bestellen, zegt Mees simpelweg “een koffie”. Dat alleen al is leuk. Dan komt het bijdehante, schijnbaar sarcastische antwoord: “Plakje cake erbij?”. Maar hij is serieus, want het volgende shot van de toonbank onthult een schoteltje met “oma’s spacecake”, waar Mees zich tegoed aan kan doen. Ook wordt de film zo nu en dan opgeleukt door een muzikaal intermezzo van niemand minder dan acteur Martijn Lakemeier zelf, die gitaar speelt en zingt, en hiermee de film van extra charme en authenticiteit voorziet. Zelfs Gaite Jansen doet haar duit in het zakje, in een schattige scène met Martijn. Dit soort momenten doen de film toch nog bijna in een soort sprookje veranderen. Een serieus sprookje, dat wel, maar de magie is onmiskenbaar.

De casting is over het algemeen uitstekend. Naast een prima Gaite Jansen, laat Martijn Lakemeier na ‘Oorlogswinter’ nog eens zien hoe moeiteloos acteren hem lijkt af te gaan, en de vooral uit “Goede Tijden, Slechte Tijden” bekende Ruud Feltkamp – die daarin Nout speelt – zet ook een overtuigende charmante schurk neer, met slechts aan het eind wat dik aangezette accenten. Sommige bijrollen – zoals enkele skatevriendjes van Eva’s vriendin Julia – zijn wat minder overtuigend, maar gelukkig wordt de meeste tijd door de drie hoofdrolspelers in beslag genomen. Het verhaal is soms wat kort door de bocht – Eva staat wel heel makkelijk haar gsm af, en Ricardo laat wel heel snel zijn ware aard zien, en het centrale misverstand van de persoonsverwisseling in de film is ietwat sullig – maar de film moet ook vaart houden en de belangrijkste boodschappen moeten behandeld worden, en de tijd is beperkt. Er kan niet zoals in de Italiaanse familie-epos ‘La Meglio Gioventú’ zes uur uitgetrokken worden om alles optimaal realistisch te laten plaatsvinden. Als breed toegankelijke jeugdfilm met zowel humor, actie, spanning, als maatschappelijk drama, is ‘Lover of Loser’ zeer geslaagd.

Bart Rietvink

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 23 september 2009