Luc (2022)

Regie: Tim Bary | 30 minuten | documentaire

Het is een omstreden onderwerp: gesloten jeugdzorg. De beperking van de vrijheid van de kinderen levert grote trauma’s op, er zijn schrijnende verhalen van jongeren die er slechter uitkwamen dan er in gingen. Het kabinet wil dat in 2030 geen enkele jongere nog in de gesloten jeugdzorg zit. Met ‘Luc’, een korte documentaire in het kader van Teledoc Campus, laat regisseur Tim Bary ons kennismaken met zo’n ‘probleemjongere’, Luc.

Luc is vijftien en heeft al een goede band opgebouwd met de filmmaker. Op het moment dat hij wegloopt bij de jeugdzorginstelling waar hij is opgenomen, De Koppeling in Amsterdam, vangt Tim hem op. Een van de eerste dingen die Luc doet is het eten van een broodje döner. Het is al twee dagen geleden dat hij iets at. “Ja, misschien een koekje of zo, maar niet echt gegeten.”

Tim stelt Luc af en toe vragen en Luc is open over zijn ervaringen en plannen. Langzaam maar zeker krijg je een beeld van de tiener. Hij geeft aan dat zowel hij als zijn vader blowt. Zijn vader herkent in hem zichzelf, blijkbaar heeft ook hij geen gemakkelijke jeugd gehad. Lucs taalgebruik helpt niet bij het stigma dat aan zijn etiket ‘probleemjongere’ kleeft. Veel ‘je weet toch’ en hij uit het k-woord (de ziekte, niet het geslachtsdeel) zo vaak, dat hij het record scheldwoorden in ’The Wolf of Wall Street’, zeker naar rato, naar de kroon steekt.

Interessant wordt het wanneer Tim zegt dat hij niet wil dat Luc buiten slaapt. Wanneer slapen bij zijn vader geen optie lijkt te zijn, gooit Luc een balletje op: kan hij niet bij Tim slapen? Tim geeft aan dat er wel een grens is, maar als Luc met het idee komt dat ze ook samen in zijn auto kunnen overnachten, krijgt dat plan al snel vorm. Popcorn, een filmpje, en Luc bemoeit zich met wat Tim moet filmen. Het feest gaat niet door omdat Luc toch bij zijn vader terecht kan.

Verder gaat de roadtrip: langs zijn moeder, het meisje op wie Luc verliefd is (maar met wie het niets kan worden) en er vindt nog een soort ritueel plaats dat waarschijnlijk belangrijker is dan de film stelt, en waardoor je tóch stiekem meer van Lucs achtergrond zou willen weten.

‘Luc’ is een kort, prikkelend portret van een jongen die je alle kansen gunt om een gelukkig leven te leiden. Het is niet per se een pamflet tégen de gesloten jeugdzorg, maar Tim Bary geeft wel een signaal af dat het anders en beter moet.

Monica Meijer

Waardering: 3

Speciale vertoning: Nederlands Film Festival 2022
Uitzending: 6 december 2022, NPO2