Luizenmoeder – De film (2021)

Recensie Luizenmoeder - De film CinemagazineRegie: Ilse Warringa, Jan Albert de Weerd | 108 minuten | komedie | Acteurs: Ilse Warringa, Jennifer Hoffman, Andre Dongelmans, Arnoud Bos, Dragan Bakema, Maaike Martens, Leny Breederveld, Bianca Krijgsman, Rian Gerritsen, Dunya Khayame, Meral Polat, Aiko Beemsterboer, Rop Verheijen, Walid Benmbarek, Beppie Melissen, Corneel Evers

Lineaire tv is dood. Dat is althans de boodschap die al jaren wordt verkondigd als het gaat over de staat van de beeldbuis. Zeker, voor grote sportevenementen schakelen mensen nog wel in, en bij omvangrijke nieuwsgebeurtenissen is er vaak ook nog wel een aanleiding om het Journaal aan te slingeren, maar verder is ‘tv’ volgens onheilsprofeten toch vooral een aflopende zaak.

En toen was daar ineens een comedyserie over een doodgewone basisschool die bevolkt wordt door iets minder gewone mensen: ‘De Luizenmoeder’. De serie werd een hit van ongekende omvang, met op het hoogtepunt rond de vijf (!) miljoen kijkers. Makers (en hoofdrolspelers) Ilse Warringa en Diederik Ebbinge hadden goed gekeken naar series als ‘The Office’ en ‘Parks and Recreation’, en vonden in het schoolplein de ideale spiegel voor de Nederlandse samenleving van nu.

En zoals dat vaker gaat bij succesvolle tv-hits, is er dan altijd wel iemand die op de proppen komt met het – doorgaans onzalige – idee om er een filmversie aan toe te voegen. Een strategie die vanuit marketingtechnisch oogpunt uitstekend te begrijpen valt, maar vanuit het inhoudelijke vaak minder. Want wat op tv vaak goed werkt in een format van 25 minuten, leent zich absoluut niet automatisch tot een interessante bioscoopfilm.

De setting van ‘Luizenmoeder: De Film’ verschilt ogenschijnlijk dan ook weinig van die van de serie: we bevinden ons wederom in en rond basisschool De Klimop, waar na het vertrek van directeur Anton (Diederik Ebbinge, die na twee seizoenen van de serie klaar was met het concept) letterlijk een grote leegte gaapt. De neurotische Juf Ank (coregisseur en schrijver Ilse Warringa, in haar carrièrebepalende rol) zwaait voorlopig de scepter, maar bezwijkt steeds meer onder de druk van de ouders. En dan stelt het bestuur ook nog een iets te gesjeesd type (Dragan Bakema) aan om de school het digitale tijdperk in te slepen met e-teachers en robots.

De ouders op het schoolplein vormen daarbij opnieuw een treffende dwarsdoorsnede van de Nederlandse samenleving, terwijl eenieder zich óók moeiteloos kan herkennen in een van de schoolmedewerkers: van de ogenschijnlijk poeslieve doch vileine Nancy (een heerlijke rol van Bianca Krijgsman) tot de doodgewone Jennifer Hoffman (die ook hier weer de ondankbare taak heeft om vooral héél verbaasd om zich heen te kijken). De show wordt echter gestolen door de anarchistische juf Helma (de briljante Leny Breederveld) die lak heeft aan alle nieuwerwetsigheid en haar leerlingen liever vertelt over de goeie ouwe tijd, waarin studenten nog gewoon in opstand durfden te komen tegen hogere autoriteiten. In de echte wereld was iemand als Helma waarschijnlijk allang gecanceld, maar in wezen is ze natuurlijk juíst de best denkbare docent.

Qua plotlijntjes lijkt het soms of er drie afleveringen van De Luizenmoeder door elkaar lopen, maar Warringa is er goed in geslaagd om een coherent geheel van de film te maken. Wat daarbij opvalt, is dat de dramatische toon overheerst. Vooral Warringa’s eigen Juf Ank is in dramatisch opzicht een gelaagd, levensecht personage. Tussen haar eigen sores door neemt de zorg op zich voor een probleemkind uit haar klas, maar negeert ze hierbij haar eigen eenzaamheid. Het zorgt bij vlagen voor scènes die oprecht ontroeren. Tussendoor worden ook sterke punten aangesneden over doorgeslagen bemoeienis van ouders en de schaduwzijden van digitalisering. Maar in de grappig bedoelde situaties tussen de schoolpleinouders ontbreekt vaak de scherpte die de serie zo kenmerkte. Die scènes blijven vaak wat flauw en belegen, met voor de hand liggende grapjes en iets te weinig geslaagde satire.

‘Luizenmoeder: De film’ zal ongetwijfeld mikken op een zo groot mogelijk publiek, maar hoe groter de doelgroep, hoe minder specifiek en gedurfd de humor. De filmversie is daarmee een stuk veiliger dan de serie, maar is op dramatisch vlak uitstekend geslaagd, met een sterke emotionele impact en voortreffelijke hoofdrolspelers. Maar de vraag die boven de markt blijft hangen, is of het nu echt nodig was geweest om de stap naar het bioscoopscherm überhaupt te zetten. Een derde seizoen was uiteindelijk toch logischer geweest.

Alex Mazereeuw

Waardering: 3

Bioscooprelease: 28 juli 2021
Digital download-release: 11 november 2021
VOD-release: 25 november 2021
DVD- en blu-ray-release: 26 november 2021