Lumière (1995)

Regie: David Lynch | 0,55 minuten | drama, thriller, korte film | Acteurs: Jeffe Alperi, Michele Carlyle, Stan Lothridge, Russ Pearlman, Pam Pierrocish, Kathleen Raymons, Mark Wood, Clyde Small, Joan Rudelstein, Dawn Salcedo

In 1995, tijdens het honderdjarig bestaan van de cinema, werde er een project opgezet waarin veertig filmmakers de kans kregen een korte film te maken met de camera die in 1895 nog door de gebroeders Lumière werd gebruikt; de filmmakers, die officieel de eerste echte film op hun naam hebben staan met ‘L’arrivée d’un train a la gare de Ciotat’. Het is een voorrecht om dit te mogen doen, en een recht waar Lynch ook niet lichtzinnig mee omgaat.

De 55 seconden durende film laat enkele korte situaties zien die in eerste instantie weinig met elkaar gemeen lijken te hebben – als een soort hedendaagse ‘Un chien andalou’, het surrealistische kunststuk van Luis Buñuel – maar wanneer de laatste setting en personages in beeld komen, lijkt er toch een verband naar voren te komen, eentje waarin het middelste segment, wat het soort nachtmerrie is waar ‘The Matrix’ ook gebruik van maakte: het dehumaniseren van mensen door ze als pure objecten uit te stallen en te gebruiken. Het doel van dit “gebruik” – we zien een naakte vrouw in een doorzichtige pilaar met water staan terwijl een soort zombies tegen het glas tikken – in deze film is niet helemaal duidelijk, en ook niet in welke realiteitslaag deze scène te duiden is, maar het lijkt steeds om een sterfgeval te gaan van een jonge vrouw, waar in de laatste scène door de politie verslag wordt gedaan bij de ongeruste ouders.

De mooie zwart-wit-fotografie en het gebruik van schaduwen gaat mooi samen met de duistere vertelling van Lynch, die goed op zijn gemak lijkt te zijn met deze antieke filmgereedschaappen. Duidelijk een filmmaker in hart en nieren.

Bart Rietvink

Waardering: 4