Ma Loute (2016)
Regie: Bruno Dumont | 118 minuten | drama, komedie | Acteurs: Fabrice Luchini, Juliette Binoche, Valeria Bruni Tedeschi, Jean-Luc Vincent, Brandon Lavieville, Raph, Didier Després, Cyril Rigauzx, Laura Dupré, Thierry Lavieville, Caroline Carbonnier, Manon Royère, Lauréna Thellier, Maya Sarac, Noah Noulard, Julian Teiten, Noa Creton, Fabien Fenet, Yohann Belz, Yohann Poulain, Cécile Després, Christian Coeugniet
De absurdistische film ‘Ma Loute’ over twee disfunctionele families en de verschillen tussen de sociale klassen in 1910 is een matige film van de hand van regisseur Bruno Dumont. De film werd geselecteerd voor het filmfestival van Cannes en is bedoeld als een komedie en sociaal commentaar, dat wordt overgoten met een wankel detectivesausje en voorzien van een flinke dosis slapstick en over-acteerwerk.
De rijke familie Van Peteghem uit Lille strijkt ieder jaar neer aan de Slack baai aan de Noordfranse kust, in de buurt van Calais. Vanuit een monsterlijke, in Egyptische stijl opgetrokken villa, leeft het gezin geïsoleerd van het harde vissersbestaan dat zich recht aan hun voeten afspeelt. Vader André (Fabrice Luchini) loopt krom gebocheld te oreren over de schoonheid van het landschap en idealiseert de vissers die hij gadeslaat in wat hij beschrijft als schilderachtige taferelen. Zijn vrouw Isabelle (Valérie Bruni Tedeschi) doet alsof alles haar interesseert en enthousiast maakt, maar dat verandert als later in de film André’s zus Aude (Juliette Binoche) opduikt, die zo hysterisch overacteert dat Bruni Tedeschi er daarna haast angstvallig het zwijgen toedoet.
De arme mosselvangersfamilie Brufort woont onder in de baai. Ze verdienen wat geld extra door toeristen over de baai te zetten. Bij eb door ze te dragen in hun armen, bij vloed met een krakkemikkig bootje. De vader van het gezin wordt “De Eeuwige” genoemd en zou wel 100 mensen van de verdrinkingsdood gered hebben. Hij wordt gespeeld door (amateur!) Thierry Lavieville die met een karakteristiek verweerde kop in elk geval goed gecast is. Zijn oudste zoon Ma Loute (wat zoiets betekent als ‘mijn meisje’) wordt stoïcijns gespeeld door Brandon Lavieville. De enige emotie die hij toont is zijn gevoelens voor Billie (gespeeld door Raph), de dochter van Aude die al langer bij haar oom en tante verblijft.
En dan lopen er nog twee rechercheurs uit Calais rond, die onderzoeken hoe het kan dat er toch telkens toeristen verdwijnen in de buurt van de Slack baai. De zaak is in onderzoek bij de obese en dommige Machin (Didier Després), die wordt bijgestaan door zijn wat snuggerder assistent Malfoy (Cyril Rigaux). Het tweetal roept associaties op met Laurel en Hardy (gelet op de posturen en de kleding), maar ook met Janssen en Jansen, de klungelige detectives uit Kuifje. Het zal allemaal wel geen toeval zijn.
De mix van topacteurs en lokale amateurs pakt hier niet zo goed uit, vooral niet om Dumont zijn bekende cast aanzet tot overdreven onsamenhangende monologen en vermoeiende hysterische uitbarstingen. Binoche is daarvan letterlijk de meest uitgesproken exponent en haar gedrag wekt seeds meer irritatie op.
Van een groot mysterie is geen sprake – als kijker kom je na een paar scènes al te weten dat Ma Loute en zijn vader de toeristen vermoorden en die vervolgens (rauw!) oppeuzelen. En dat onderzoek is ook helemaal niet van belang, net zo min als welke andere gebeurtenis in de film dan ook. Dumont is totaal niet geïnteresseerd in enige plotontwikkeling en de enige consistentie is de platte komedie waarin zo’n beetje iedereen onderuit gaat of komt te vallen. Of ze nu van voetenbankjes (Isabelle), ligstoelen (André) of complete duinpannen (Machin) vallen, buitelingen zijn er genoeg. Het wordt na een tijdje eentonig en ergerlijk. Machin kan sowieso niet zelfstandig overeind komen, wat in zijn beroep niet echt handig is en de arme Malfoy moet hem tot vervelens toe telkens overeind helpen.
Dumont regisseerde niet alleen, maar schreef ook het scenario. Hij zal ongetwijfeld geweten hebben wat zijn boodschap is, maar hij weet dit onvoldoende over te brengen op de kijker. Het liefdesverhaal tussen Ma Loute en Billie krijgt ook amper de aandacht en er zijn vraagtekens of Billie nu een jongen of een meisje is. Ze kleedt zich in elk geval als een jongen, wat dan een contrast vormt met de naam van Ma Loute.
Dumonts talent is wel terug te zien in een aantal aardige individuele scènes, met (toegegeven) één behoorlijk grappig voorval als André in een op hol geslagen hybride surfkar/auto over het strand rijdt. De samenhang ontbreekt echter. Is het een persiflage van de typische detectiveverhalen rond een figuur als Poirot? Zet hij kostuumdrama’s te kijk? Is het een visie op de verschillen tussen sociale klassen en hoe beide groepen totale verschillende levens leiden? Het geheel kabbelt voort, een beetje als eb en vloed in de baai, met af en toe een horrorachtige impuls waarin losse ledematen in al hun bloederigheid getoond worden. Een shot waarin één van de broertjes van Ma Loute het rauwe vlees van een afgehakte vinger oppeuzelt, staat dan in schril contrast met het hysterische schreeuwen van Binoche en het surrealistische letterlijke opstijgen van één van de personages, die dan vervolgens maar als een ballon aan een touwtje wordt meegevoerd.
En hoe kan Dumont een effectief portret schetsen van hoe belachelijk de decadente rijke Van Peteghems met hun inteelt en rare familiegeheimen zijn met hun houding ten aanzien van het eenvoudige vissersvolk, als de kannibalistische Bruforts eigenlijk aan hun clichébeeld voldoen van mensen die nauwelijks beter zijn dan dieren?
Hans Geurts
Waardering: 2
Bioscooprelease: 23 juni 2016
DVD-release: 21 oktober 2016