Maigret et l’affaire Saint Fiacre (1959)
Regie: Jean Delannoy | 101 minuten | misdaad | Acteurs: Jean Gabin, Michel Auclair, Valentine Tessier, Jacques Morel, Michel Vitold, Gabrielle Fontan, Jean-Pierre Granval, Camille Guérini, Jacques Hilling, Micheline Luccioni, Jacques Marin, Amarande, Marcel Pérès, Serge Rousseau, Hélène Tossy, Paul Frankeur, Robert Hirsch, Bruno Balp, Robert Balpo, Henri Coutet, René Hell, Guy Henry, Laure Paillette, Georgette Peyron, Andrée Tainsy
De Franse film ‘Maigret et l’affaire Saint Fiacre’ is bekender geworden om het protest dat hij opriep dan vanwege zijn eigen kwaliteiten. De film stamt uit de tijd dat de vernieuwers van de Nouvelle Vague hard aanschopten tegen de traditionele cinema. Volgens hen stonden de films van de gevestigde orde bol van de stijlclichés en leunden ze te sterk op versleten vertelstructuren. Regisseur Jean Delannoy en hoofdrolspeler Jean Gabin waren bij uitstek vertegenwoordigers van die gevestigde orde en zij kregen dan ook de volle laag.
Wie zoveel jaar na dato deze misdaadfilm bekijkt zal concluderen dat de traditionele stijl en conventionele vertelstructuur niet het grootste probleem vormen. Integendeel. ‘Maigret et l’affaire Saint Fiacre’ ademt aan alle kanten het soort vakmanschap waaraan alleen de meest radicale hervormer zich kan storen.
Toch is ‘Maigret et l’affaire Saint Fiacre’ allesbehalve een goede film. Terwijl er met de verhaalstructuur niets mis is, is er van alles mis met het verhaal zelf. Er wordt een moord onderzocht die de naam nauwelijks verdient. De idiote manier waarop hertogin Saint-Fiacre aan haar einde komt, zorgt ervoor dat je het speurwerk van Maigret daarna nog moeilijk serieus kunt nemen. Tegelijk vraag je je af hoe iemand ooit zo’n omslachtig moordplan heeft kunnen verzinnen.
Nog vervelender is de wijze waarop de moord wordt onderzocht. Er is een enorm aantal verdachten, van chauffeur tot zoon tot secretaris. Maigret duikt zijweggetje na zijweggetje in zonder dat de kijker er veel wijzer van wordt, behalve dan dat de moord een steeds onwaarschijnlijker karakter krijgt. Als uiteindelijk de dader dan uit zo’n zijweggetje wordt geplukt, zal waarschijnlijk niemand dat nog iets interesseren. De manier waarop die ontmaskering plaatsvindt, tijdens een samenkomst op het kasteel, is bovendien nogal gekunsteld.
Zo blijven de zaken waartegen indertijd het hardst werd geprotesteerd, bij herziening als enige overeind. De oude Jean Gabin zet een sympathieke Maigret neer en regisseur Jean Delannoy registreert het verhaal op een tegelijk zakelijke en smaakvolle manier. Het enige waartegen je nu nog kunt protesteren is het onzinnige verhaal, een verhaal waarvan geen enkele filmer van geen enkele stroming iets acceptabels had kunnen maken.
Henny Wouters