Maldoror (2024)

Regie: Fabrice du Welz | 155 minuten | misdaad, drama | Acteurs: Anthony Bajon, Alba Gaïa Bellugi, Alexis Manenti, Sergi López, Laurent Lucas, David Murgia, Béatrice Dalle, Lubna Azabal, Jackie Berroyer, Mélanie Doutey, Félix Maritaud, Guillaume Duhesme

België, 1995. Wanneer twee jonge meisjes worden ontvoerd, zijn alle ogen in het land op de opsporingsdiensten gericht. De drie politiemachten, bestaande uit de rijkswacht, de gemeentepolitie en de gerechtelijke politie, weigeren echter om met elkaar samen te werken. Wantrouwen en vijandige verhoudingen hebben geresulteerd in een overheidsapparaat waarin onderlinge communicatie vrijwel uitgesloten is. Desalniettemin zijn er mensen binnen het orgaan die een verschil proberen te maken, zoals ambitieus groentje Paul Chartier (Anthony Bajon), die betrokken raakt bij de undercoveroperatie ‘Maldoror’. De opzet is om een zedendelinquent in de gaten te houden die mogelijk betrokken is bij de ontvoeringen. Terwijl Paul zich koste wat het kost inspant om de verdachte voor het gerecht te slepen, blijkt de bureaucratische rompslomp een muur van gigantische proporties. Pauls goede ingevingen worden geremd of totaal genegeerd, en met elke nieuwe tegenslag groeit zijn drift naar gerechtigheid.

‘Maldoror’ is losjes gebaseerd op bijzonder gruwelijke waargebeurde feiten, namelijk die omtrent de geruchtmakende zaak-Dutroux. Wanneer menselijke tragedies op het grote scherm worden afgebeeld (de Belgische Marc Dutroux werd veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf wegens de ontvoering, verkrachting van en moord op meerdere schoolmeisjes) ontstaat onder het publiek al automatisch de vraag of dit wel of niet gepast is. Dit leidt vaak tot nog meer vragen. Hoe lang dien je te wachten voordat je iemand weer met een bepaalde gebeurtenis confronteert? Zijn er grenzen aan wat je precies kunt tonen? Dien je de nabestaanden te benaderen? Moet je rekening houden met de kwetsbaarheid van het publiek? Al gauw raakt de vraag naar de kwaliteit van de bewuste film compleet verloren. Terecht bij een simplistische herkauwing van feiten, maar spijtig bij een oprechte visie van een gedreven filmmaker. ‘Maldoror’, een strijdkreet in het oog van menselijke onverschilligheid, valt in die tweede categorie.

Cult-regisseur Fabrice du Welz (bekend van eigenzinnige horrorfilms als ‘Calvaire’, 2002, en ‘Vinyan’, 2008) lijkt op het eerste oog misschien een ongeschikte filmmaker voor een inkijkje in de uiterst pijnlijke zaak-Dutroux. Maar schijn bedriegt: detectivefilm ‘Maldoror’ weet precies de juiste snaar te raken. De kracht van de film schuilt in de ietwat ongebruikelijke vertelling over agent Paul Chartier en zijn queeste naar het ontsluieren van de ontvoeringen op de voorgrond. De ambitieuze agent die zich halsoverkop op een moeilijke zaak stort is bekend terrein, maar dit is waar Du Welz een interessante insteek biedt, aangezien de film toch vooral een aanklacht tegen het falen van het Belgische politiesysteem blijkt te zijn. We volgen Paul terwijl hij keer op keer op het punt staat om Dutroux te ontmaskeren (in de film omgedoopt tot Marcel Dedieu en gespeeld door de voortreffelijke Sergi López), maar telkens weer door zijn superieuren tot een halt wordt geroepen. Zelfs wanneer het bewijs zonneklaar is, kan Paul niet op bijval rekenen. Zijn frustratie groeit synchroon met die van ons. Als kijker voel je mee met zijn machteloosheid, wat alleen maar wordt versterkt door het overtuigende spel van acteur Anthony Bajon.

Frustratie is hier het sleutelwoord. Want waarom was er nu eigenlijk onvoldoende aandacht voor het lot van deze schoolmeisjes? Simpele onverschilligheid, zo toont de film herhaaldelijk. Vooral van de hooggeplaatsten en de mensen achter de schermen. Als iedereen de handen in elkaar had geslagen, was er een mogelijkheid geweest om onschuldige levens te redden en een nationaal trauma te voorkomen. Maar zo is het in de praktijk niet gegaan. Fabrice du Welz toont die grimmige omstandigheden in nadrukkelijke, onverbloemde details. Er is hier geen verheerlijking van geweld of lijden, noch een poging tot een afzwakking van de gebeurtenissen. Uiteindelijk vormt de enige smet een subplot rondom de schoonfamilie van Paul, wat een net iets te hoog Hollywood-gehalte heeft. Een ietwat gekunsteld stuk in een poel van ongeveinsde tragiek. Het moge duidelijk zijn: ‘Maldoror’ is niet voor de weekhartigen.

Len Karstens

Waardering: 3.5

Speciale vertoning: IFFR 2025
Bioscooprelease: 17 april 2025