Mana: Beyond Belief (2004)
Regie: Peter Friedman, Roger Manley | 92 minuten | documentaire
Met het geloof voorbij wordt de film vertaald en daarmee dekt de titel volledig de lading. Al snel wordt duidelijk waar de makers met de documentaire heen willen en iedereen zal de betekenis van mana onmiddellijk herkennen. Maar door de manier van filmen word je meer toeschouwer dan deelgenoot gemaakt van mana en dat is jammer, maar het is hetgeen dat de titel zo treffend maakt. Mana verwordt tot iets plats en menselijks.
Maar het levert een aantal interessante rituelen op die van dichtbij gefilmd mogen worden. Meer of minder bekende pelgrimages trekken voorbij, waarvan sommige zeer lachwekkend zijn. Het varieert van Japanners die zich bezatten tijdens het kersenbloesemfestival tot de Amerikaanse vlag die sommige mensen heel even over het Capitool laten zwaaien om de magie te vangen.
Beelden zijn met groot gevoel voor positie genomen. Tekst is in de documentaire veelal vervangen door muziek, waarmee het elke afzonderlijke scène een specifieke sfeer mee geeft. Het gesproken woord werkt namelijk zo ontnuchterend dat het bijzondere van het moment er terstond door vervliegt. Bovendien past deze methode geheel binnen het genre van de Scarabeefilms. Deze productiemaatschappij is gespecialiseerd in de productie van creatieve documentaires, korte films en speelfilms die over kunstzinnige, culturele en sociaal-maatschappelijke onderwerpen gaan. Muziek neemt vaak een belangrijke plaats in en bijna altijd gaan de films over andere culturen met onderwerpen van over de hele wereld. De Scarabeefilms gaan over emoties die overal ter wereld herkenbaar zijn.
Ondanks de voorspelbaarheid van de betekenis zijn de korte verhaallijntjes binnen de documentaire zo opgezet dat je geboeid blijft kijken. Sommige beschouwingen duren hier en daar alleen net iets te lang en na een uur is het eigenlijk wel genoeg geweest. Gelukkig weten de makers de documentaire nog wel enigszins verrassend af te sluiten. Maar voor wie de dagelijkse magie ter harte gaat, is deze documentaire een afrader. Wie wat interessante en leuke rituelen wil bekijken, zal zich prima vermaken.
Saskia Bruins
Waardering: 3
Bioscooprelease: 19 mei 2005