Maps to the Stars (2014)

Regie: David Cronenberg | 111 minuten | drama | Acteurs: Robert Pattinson, Carrie Fisher, Julianne Moore, Mia Wasikowska, John Cusack, Sarah Gadon, Olivia Williams, Niamh Wilson, Emilia McCarthy, Amanda Brugel, Joe Pingue, Jayne Heitmeyer, Evan Bird, Jennifer Gibson, Justin Kelly, Clara Pasieka

Thematisch gezien zijn de films van de Canadese regisseur David Cronenberg van een consistent niveau. Het menselijke lichaam, de aftakeling ervan door het uitvergroten van gebreken en het gevaar van technologische vooruitgang zijn, enigszins kort door de bocht, terugkerende elementen in zijn films. Maar er is meer. Hoewel Cronenberg in zijn vroege carrière vooral als horrorregisseur werd gezien, heeft hij grotere verdiensten. Het oeuvre van de veelzijdige filmmaker is niet zo makkelijk in een hokje te stoppen. Cronenberg gaat eigenzinnig te werk, heeft maling aan conventionele genrevormingen en heeft het privilege zijn werk in eigen naam uit te brengen. Doordat de grote studio’s zich nergens mee kunnen bemoeien, kan de regisseur in alle vrijheid zijn eigengereide filosofie uitdragen. Dat heeft een veelzijdige verzameling films opgeleverd die tegenwoordig volop op erkenning mag rekenen.

Op het eerste gezicht lijkt ‘Maps to the Stars’, een film die zich afspeelt in Hollywood, bijgevolg een vreemde eend in de bijt. Niets is echter minder waar. Cronenberg laat al snel zien hoe verwerpelijk de Amerikaanse filmindustrie in elkaar zit. Alle personages zijn gemankeerd. Is het niet in fysieke zin, dan wel in mentale. Het lichaam is in ‘Maps to the Stars’ gedevalueerd tot een lege, bedorven huls. Acteurs en actrices, producenten en scenarioschrijvers zijn allen mislukkingen, met plannen waar niks van terecht komen en geheimen die het daglicht niet verdragen kunnen. Hun status leiden ze af aan het aantal bekendheden dat ze kennen. Het Tinseltown van ‘Maps to the Stars’ is een hiërarchisch web van netwerken waarin alles draait om geld en waar oprechte relaties niet bestaan. Hun gebrek aan alledaagse intelligentie heeft als effect dat ze psychologisch volkomen in de war zijn. En dat allemaal voor die ene droom: het winnen van de Oscar voor beste bijrol.

Wanneer de met brandwonden geteisterde Agatha (Mia Wasikowska) na jaren terugkomt in Los Angeles ondervindt ze aan den lijve de zotheid die Hollywood tormenteert. Het geheimzinnige meisje vindt een baan bij de uitgebluste actrice Havana Segrand (Julianne Moore). De aan een moedercomplex lijdende vrouw probeert bij alle machte een rol te krijgen in een remake van haar moeders bekendste film. De neurotische hysterie die ze daar bij aan de dag legt, is exemplarisch voor de absolute nietszeggendheid van haar ambities. Synchroon hieraan loopt de verhaallijn van de cynische kindacteur Benjie Weiss (Evan Bird), die de top van het etablissement heeft gehaald met zijn hoofdrol in ‘Bad Babysitter’. Zijn ouders zijn overprotectief, hijzelf experimenteert met drugs. Gelukkig zijn ze geen van allen. Hun problemen worden weggeslikt met een grote variëteit aan pillen. ‘Maps to the Stars’ en het Hollywood dat het portretteert is abject, incestueus en wezenloos. Kortom, vintage Cronenberg.

De spiegel die Cronenberg hier wil voorhouden is ongenuanceerd en verre van fijnzinnig. Alle personages voldoen aan dezelfde miserabele kwalificaties. ‘Maps to the Stars’ kan daardoor wat eenzijdig aanvoelen. Zeker doordat er veel gebruik wordt gemaakt van medium waist shots. De afstand tot de personages blijft als gevolg onaantastbaar groot. Het uitvergroten van subcultuur Hollywood betekent eveneens dat de raakvlakken met ons eigen perceptie op de wereld nihil zijn. Maar het past bij het compromisloze karakter van Cronenbergs andere films en in dat kader went het snel. De uitwerking, zwarte humor en beeldtaal maken veel goed.

‘Maps to the Stars’ kan gezien worden als een vrije interpretatie van het klassieke ‘Sunset Blvd’ (Billy Wilder), maar dan overgoten met een flink sausje Cronenberg. De aanklacht jegens Hollywood gaat herhaaldelijk over het randje, conform het gedachtegoed van de filmmaker. De vraag die hij bij de toeschouwer neerlegt, of de personages falen door het systeem of door hun eigen tekortkomingen, wordt op een krachtige manier doorwrocht. De regisseur staat met ‘Maps to the Stars’ wederom garant voor een genadeloze en heftige film.

Wouter Los

Waardering: 4

Bioscooprelease: 28 augustus 2014
DVD-release: 8 december 2014