Martin Margiela: In His Own Words (2019)

Regie: Reiner Holzemer | 90 minuten | documentaire

Een dekbed van ganzendons in de vorm van een jas, een schoen met gespleten punt (als ware het een hoef van een dier), een mannequinvest van jute die zo om een paspop heen kan worden gehangen. De ontwerpen van Martin Margiela zijn bepaald niet doorsnee te noemen. De Belgische modeontwerper is als geen ander in staat alle conventies overboord te gooien om tot unieke creaties te komen, daarbij gebruik makend van in de modewereld ongehoorde technieken als recycling en deconstructie van materialen. Zo maakt hij kledingstukken met behulp van andere kledingstukken, zoals een sokkentrui of tops en jassen gemaakt van (leren) handschoenen. Margiela koos voor deze tegendraadse aanpak om zijn onvrede te uiten over de mode-industrie, waarin alles draait om geld, macht en invloed. Zijn modeshows waren dan ook niet in pompeuze gebouwen in chique buurten, maar in parkeergarages en bij het Leger des Heils. En waar veel van zijn collega’s dol zijn op de aandacht van de media voor hun werk, blijft Margiela liever anoniem. Hij geeft nooit interviews, laat zich niet fotograferen en blijft bij zijn shows altijd onder de radar. Hoe hij eruit ziet, weten alleen de mensen die heel dicht bij hem staan. Die anonimiteit trekt hij door in zijn ontwerpen, want ook zijn modellen dragen vaak grote pruiken, maskers of transparante stoffen zakken over hun hoofd als ze zijn kleding showen.

Documentairemaker Rainer Holzemer is gefascineerd door kunstenaars en volgt met name graag fotografen en modeontwerpers. Zo maakte hij al films over ‘onze’ Anton Corbijn, William Eggleston en over een andere bekende Belgische ontwerper, namelijk Dries van Noten. Voor ‘Martin Margiela: In His Own Words’ (2019) wist hij vele invloedrijke figuren uit de modewereld te strikken om te vertellen wat Margiela nou zo bijzonder maakt. Onder hen Jean-Paul Gaulthier, die hem in de jaren tachtig onder zijn vleugels nam, alvorens hij eind jaren tachtig voor zichzelf begon. Maar Holzemer heeft het ook voor elkaar gekregen Margiela zelf voor zijn camera te krijgen. Althans, we zien nog steeds zijn gezicht niet, maar we horen hem in elk geval praten en hij gaf de Duitse filmmaker toestemming om privébeeldmateriaal te tonen waarin we onder meer zijn ouders zien. Van Margiela zelf zien we alleen zijn handen; die zijn immers verantwoordelijk voor de mode waarmee hij in de jaren tachtig, negentig en nul een revolutie teweegbracht. Dat hij nooit in beeld wil verschijnen en een enigma wil blijven, is omdat hij zijn creativiteit wil beschermen tegen de markt, zo vertelt hij in de documentaire. In dat licht is het niet zo vreemd dat Margiela zich niet op zijn plek voelde bij een groot modehuis als Hermès (waar hij tussen 1997 en 2003 creatief directeur was) en dat hij zich sinds de overname van zijn label door Diesel-baas Renzo Rosso steeds minder thuis voelde in het wereldje. Met de moderevolutie die hem zo na aan het hart ging had het allemaal weinig meer te maken. In 2009 deed de Belg dan ook in alle stilte een stap terug.

Natuurlijk is het een prachtige marketingtroef voor Holzemer dat hij Martin Margiela zelf in zijn film heeft, maar voor een documentaire over een tegendraadse persoonlijkheid is ‘Martin Margiela: In His Own Words’ wel erg conventioneel. Er wordt een chronologisch overzicht gegeven van Margiela’s carrière in de modewereld, de bekende ’talking heads’ geven daar commentaar bij en zijn vooral erg lovend over de rebelse Belg, waarna de hoofdrolspelers zelf – of althans, zijn handen – uitleggen wie hem allemaal geïnspireerd hebben. Heb je niet zo veel met mode, maar wil je de mens áchter al die fascinerende ontwerpen beter leren kennen, dan kom je met deze documentaire van een koude kermis thuis. Want al die bekende koppen die aan bod komen praten veel maar zeggen uiteindelijk vrij weinig. Heb je juist wél veel met mode, dan wil je graag weten wat Margiela’s drijfveren zijn (geweest), maar zo persoonlijk wordt het jammer genoeg niet. De teruggetrokken Belg licht slechts een piepklein tipje van de sluier en houdt zijn ware persoonlijkheid netjes bedekt en anoniem, zoals hij zich het prettigst voelt. ‘In His Own Words’ belooft op papier dan ook heel wat onthullender te zijn dan het daadwerkelijk is. Wat rest is een vermakelijke modedocu die inhoudelijk misschien wat tegenvalt, maar dankzij de bijzondere creaties van Margiela voldoende fascineert.

Patricia Smagge

Waardering: 3

Bioscooprelease: 18 juni 2020