Martyrs (2008)

Regie: Pascal Laugier | 100 minuten | drama, horror | Acteurs: Morjana Alaoui, Mylène Jampanoi, Catherine Bégin, Robert Toupin, Patricia Tulasne, Juliette Gosselin, Xavier Dolan-Tadros, Isabelle Chasse, Emilie Miskdjian, Mike Chute, Gaëlle Cohen, Anie Pascale, Jessie Pham, Erika Scott, Hervé Desbois, Louis Thevenon

Om maar direct met de deur in huis te vallen: ‘Martyrs’ is dé dvd-release van 2009. Vergeet wat u ooit gezien hebt en welke films er nog aan zitten te komen. Dit jaar hoeft u namelijk slechts één dvd aan te schaffen. De rest verbleekt er toch bij.

‘Martyrs’ verhaalt over het getraumatiseerde meisje Lucie, dat vijftien jaar na haar ontsnapping terugkeert naar het huis van haar ontvoerders. Ditmaal is zij echter gewapend met een shotgun en zij is vastberaden om haar ontvoerders een koekje van eigen deeg te geven. Wanneer zij oog in oog staat met de mensen die haar als kind ernstig hebben mishandeld aarzelt zij geen moment en haalt de trekker over.

Tot zover het verhaal voor zover dat te lezen valt op de achterkant van de dvd. Het is precies genoeg. Meer verklappen zou doodzonde zijn. Gelooft u echter maar dat het nog niet eens een tipje van de sluier is. ‘Martyrs’ kent zoveel plotwendingen dat bovenstaande niet eens een idee geeft waar de film over gaat. Daarvoor gebeurt er teveel en valt uw mond te vaak open van verbazing. Dit is echter iets dat u zelf moet gaan zien.

Men kan zich zelfs afvragen of het de film recht doet deze in een recensie te bespreken. Woorden alleen kunnen namelijk niet beschrijven wat voor een ervaring deze film is. ‘Martyrs’ is gruwelijk, doodeng, schokkend, gewelddadig, genadeloos, monsterlijk, krankzinnig, macaber, vijandig… ja wellicht zelfs kwaadaardig. Alsnog schieten al deze woorden tekort. Daarvoor is ‘Martyrs’ teveel een beleving, een ervaring en vooral een gigantische mokerslag in het gezicht van de kijker. De klap die dat achterlaat is met geen pen te beschrijven.

Om dat enigszins te bevatten, moet u allereerst begrijpen dat deze film absoluut niet is wat de persberichten u willen doen geloven. Deze film is niet ‘het Franse antwoord op ‘Saw’ en ‘Hostel’. Deze film gaat veel verder dan dat. ‘Saw’ en ‘Hostel’ waren films met veel marteling erin, maar lijken op een aflevering van een gemiddelde kinderserie vergeleken hierbij, Het verschil is dat ‘Martyrs’ zelf een martelgang is. Je zit niet veilig in je stoel te kijken naar anderen die gemarteld worden, maar gaat zelf deel uitmaken van die marteling. Daar zit hem het verschil in. Om deze film ook maar zelfs te vergelijken met Amerikaanse publiekstrekkers als dat is al bijna een schande.

Wat de film wél is, is een extreem gewelddadige kijk op de wereld van nu. Een film die pijnlijk actueel is. Een film die feilloos belichaamt wat ons tegenwoordig bezig houdt en wat ons angst aanjaagt. Dertig jaar geleden waren het wellicht moordenaars met maskers op die onschuldige tieners terroriseerden die ervoor zorgden dat s’nachts het licht aanbleef. Tegenwoordig spoken de beelden van Marc Dutroux en Josef Fritzl door onze collectieve verbeelding. Er was echter slechts zelden een film die deze angst zo visueel en gruwelijk in beeld brengt.

Dat lezende zou men de indruk kunnen krijgen dat het hier gaat om een snelle shocktherapie, waarbij men de actualiteit tot een soort macabere kermisattractie maakt. Dat is wellicht wat films als ‘Saw’ en ‘Hostel’ u voorschotelen, maar ‘Martyrs’ is daarvoor te intelligent. ‘Martyrs’ is namelijk niet bang om naast een flinke dosis actualiteit tevens enkele lastige filosofische vragen te stellen, waarbij het vooral op de vraag neerkomt hoe ver wij willen gaan om de waarheid te weten te komen. Het blijkt tevens een vraag die aan de kijker zelf gesteld wordt, want hoe ver wilt u eigenlijk gaan om te ontdekken hoe de film afloopt? De film kent namelijk geen genade en vraagt steeds meer van de kijker zijn uithoudingsvermogen. Het is u vergeven als u wegkijkt, deze film is namelijk ondraaglijk.

Zoals gezegd is ‘Martyrs’ geen ordinaire martelpulp. Veel eerder is dit de ‘Last House on the Left’ en ‘Texas Chainsaw Massacre’ van deze generatie. Even baanbrekend. Even shockerend. Even gruwelijk.

Sander Colin

Waardering: 5