Master of the Universe – Der Banker: Master of the Universe (2013)

Regie: Marc Bauder | 88 minuten | documentaire

De financiële crisis van de afgelopen jaren heeft ons gelukkig meer gebracht dan louter ellende. Het door en door verrotte banksysteem blijkt een onuitputtelijke inspiratiebron voor schrijvers van literatuur, toneelschrijvers, regisseurs van speelfilms en documentairemakers. Nu de wereld anno 2014 weer enigszins is hersteld van de economische malaise verschijnt de Oostenrijkse documentaire ‘Master of the Universe’. Mosterd na de maaltijd? Niet echt.

‘Master of the Universe’ is een anderhalf uur durend interview met Rainer Voss. Deze ex-bankier vertelt hoe fatsoenlijke Duitse banken in de jaren 80 en 90 werden geïnfiltreerd door hun Amerikaanse counterparts, met hun mallotige financiële producten en hun gebrek aan enig ethisch besef. Toch weigert Voss deze bankiers te beschuldigen, maar legt hij de schuld bij het banksysteem zelf en bij lakse overheden die dit systeem stilzwijgend tolereren.

Waar Voss zich regelmatig verliest in filosofisch gemijmer over de zwakte van de mens en de moeite die het kost om uit de ratrace te stappen, laat hij zelden het achterste van zijn tong zien. Nooit noemt hij namen van personen, banken worden gespaard en zijn Duits blijft even oorstrelend als fatsoenlijk. Je moet goed tussen de regels door luisteren om de perversiteit van de financiële wereld te spotten. Slechts een enkele keer valt Voss uit zijn rol, noemt hij de streken van een bank Schweinerei, maar geschrokken van zijn eigen woorden trekt hij ze snel weer in.

Hoewel ‘Master of the Universe’ verschijnt op het moment dat de economische zon weer langzaam is gaan schijnen, is deze sombere film nog altijd het bekijken waard. Regisseur Marc Bauder is een exponent van de school van Nikolaus Geyrhalter en Erwin Wagenhofer. Dat betekent een inktzwart verhaal, verteld in een doodkalm tempo en gevat in stijlvolle strakke kaders. Met prachtige muziek bovendien. Het interview vindt plaats in de uitgestorven ruimtes van een bank die al lang ter ziele is. Het draagt bij aan de pessimistische uitstraling van deze documentaire.

De belangrijkste reden om ‘Master of the Universe’ te zien is niet de geschiedenis die zij vertelt maar de waarschuwing die ze geeft. Voss merkt op dat de bankiers niets hebben geleerd en dat de volgende crisis alweer voor de deur staat. De politicus of burger die straks beweert dat hij het allemaal niet zag aankomen, heeft dus niet alleen een beroerd economisch inzicht. Hij heeft vooral een onderontwikkelde filmsmaak.

Henny Wouters

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 2 oktober 2014
DVD-release: 12 maart 2015