Masterclass (2005)

Regie: Hans Teeuwen | 78 minuten | drama | Acteurs: Pierre Bokma, Peer Mascini, Sacha Bulthuis, Gijs Scholten van Aschat, Halina Reijn, Kees Hulst, Monic Hendrickx, Ellen Vogel, Annet Nieuwenhuijzen, Cas Enklaar

Het regiedebuut van Hans Teeuwen situeert zich in de toneelschool van Eindhoven, waar acteurs Peer en Pierre een masterclass geven voor echte (?) studenten. Pierre Bokma speelt de ietwat dweperige Pierre, die de schijnbaar geniale, maar al jaren van de buitenwereld afgezonderd levende Peer heeft overgehaald na acht jaar nog eens voor de klas te verschijnen. Peer’s levensgezellin (Sacha Bulthuis) is het daar niet mee eens en naarmate de film vordert blijkt waarom dat is. Peer houdt er namelijk nogal onorthodoxe didactische methoden op na, waarbij zijn omgeving zich afvraagt of hij wel voor zichzelf instaat.

Het begint al met de autoreis van de twee acteurs – en een televisieploeg die de dag gaat filmen – naar Eindhoven. Peer gedraagt zich als een wereldvreemde diva, die eerst het graf van zijn moeder wil bezoeken en tijdens een andere tussenstop op een tankstation door Pierre van de vluchtstrook moet worden getrokken. Aangekomen op de toneelschool is Pierre inmiddels een zenuwinzinking nabij en dan moet de masterclass nog beginnen. In behind-the-scenes-achtige interviews met Peers eerdere ‘slachtoffers’ (Ellen Vogel, Annet Nieuwenhuijzen, Kees Hulst, Gijs Scholten van Aschat, Monic Hendrickx, Halina Reijn, Cas Enklaar) wordt duidelijk dat de goeroe – zoals hij door enkelen genoemd wordt – een ontwrichtende macht in zich heeft, waarmee hij zijn leerlingen overhaalt het diepste uit zichzelf te halen. Dat begint subtiel, met individuele confrontaties waarin hen gevraagd wordt wat emotie is en welke hun favoriete houding, maar eindigt in sektarisch gedrag waarbij de leider zijn volgelingen kan laten doen wat hij wil.

Teeuwen heeft hiermee de toon gezet. Hij steekt de draak met serieuze acteermethoden en zoekt ter overtuiging steun bij het puikje van de Nederlandse acteurs. De intermezzi met Scholten van Aschat en co. zijn professioneel gedaan, maar ook enigszins vrijblijvend. Je gelooft toch zeker niet dat deze persoonlijkheden zich zouden hebben laten vernederen door een gek als Peer? De debuterende regisseur heeft echter nog een groepje bleue studenten achter de hand dat zich daar wel voor leent, waarbij de vraag blijft of zij van tevoren zijn ingelicht – op de titelrol heet het ‘Een document van Hans Teeuwen’ en niet documentaire. De acteurs in opleiding lijken oprecht geschrokken wanneer Pierre en Peer ruzie krijgen, maar hebben toch altijd die sceptische blik van “wat gebeurt hier?”. Wel boeiend om te zien, want Mascini is een overtuigende sjamaan en de steeds wanhopiger wordende houding van Bokma een bron van vermaak. Peer lijkt het ene moment een demente man, dan weer een tantra-leraar, maar altijd slikken de studenten zijn oefeningen.

Nergens gaat Teeuwen over de schreef; hij laat de situatie voor zich spreken. De vrijblijvendheid wordt echter niet omgezet in een karakterstudie van een acteursgoeroe die de weg kwijt is – wat ‘Masterclass’ wel had kunnen zijn; de film eindigt even licht en speels als hij begon. ‘Masterclass’ mist daardoor dramatische kracht en noodzakelijkheid; het is een onderhoudende poging een film te maken om een film te maken; misschien een grote grap, een vermakelijke is het wel.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 3

Bioscooprelease: 13 oktober 2005