Memoir of a Snail (2024)

Regie: Adam Elliot | 94 minuten | animatie, drama | Originele stemmencast: Jacki Weaver, Sarah Snook, Charlotte Belsey, Agnes Davison, Mason Litsos, Daniel Agdag, Eric Bana, Saxon Wright, Dominique Pinon, Selena Brennan, Adam Elliot, Paul Capsis, Smita Singh, Braiden Asciak, Dan Doherty, Davey Thompson, Magda Szubanski, Bernie Clifford, Alexander Esenarro Santafe, Nick Cave, Hedley Elliot, Clancy Elliot, Grace Elliot, Luke Elliot, Jub Clerc, Craig ‘Rossi’ Ross, Vicki Ross, Tony Armstrong, David Williams, Kodi Smit-McPhee

Adam Elliot maakte in 2009 furore met ‘Mary and Max’, een claymationfilm die op geweldige kritieken kon rekenen. Na vijftien jaar kleien komt Elliot eindelijk met zijn tweede speelfilm, waarmee hij aan de wereld duidelijk maakt dat zijn succes uit 2009 geen toevalstreffer was. ‘Memoir of a Snail’ duikt diep in een wereld van nostalgie, humor en emotie, en biedt een filmervaring die zowel speels als ontroerend is. Maar blijft het hangen, of glijdt het ongemerkt voorbij?

Grace (Sarah Snook) rouwt om de dood van haar beste vriendin Pinky (Jacki Weaver), de enige persoon in de wereld waar ze nog om gaf. De dood is voor Grace een reden om haar leven te overdenken en ze vertelt haar verhaal aan haar favoriete slak: Sylvia. De film is, zoals het een memoires betaamt, een terugblik op het leven van Sylvia.

Grace groeide op met haar tweelingbroer Gilbert (Kodi Smit-McPhee). Hun moeder overleed tijdens de bevalling. Hun vader was een filmmaker, maar na een ongeluk ging hij als verlamde dronkaard door het leven. Hij probeerde er altijd voor Grace en Gilbert te zijn, maar zijn worstelingen met zijn eigen problemen stelden hem daar niet altijd toe in staat. Hij overleed voordat hij Grace en Gilbert goed en wel kon opvoeden. De zo onafscheidbare tweeling werd door de Australische Kinderbescherming toch van elkaar gescheiden. Zullen de twee elkaar ooit nog terugzien?

Wie door de titel een pratende slak verwacht, komt bedrogen uit. Grace is geen slak. In ieder geval niet in de letterlijke zin van het woord. Het figuurlijke slakkenhuis dat zij op haar rug draagt, is wel een treffende metafoor voor de teruggetrokkenheid van Grace, de neerwaartse spiraal waar ze zich op momenten in lijkt te begeven, en de ontastbare trauma’s als onzekerheid, depressie en verdriet die ze op haar rug meedraagt.

De animatiestijl van ‘Memoir of a Snail’ is allicht wat bedrieglijk. Tenminste, in een tijd waarin animatie nog steeds hoofdzakelijk als medium voor kinderen wordt gezien, kan ‘Memoir of a Snail’ zomaar eens de indruk wekken dat het een kinderfilm betreft. Dat is het allerminst. ‘Memoir of a Snail’ behandelt diverse zware thema’s, zoals kindermishandeling, alcoholisme, verlies, eenzaamheid en depressie. De prent is wat dat betreft “volwassener” dan ‘Mary and Max’. Het eerste uur vraag je jezelf, net als Grace overigens, af of de steeds maar donker wordende wolken ooit nog zullen opklaren. Maar gelukkig boetseert Elliot van het sombere geheel een boodschap waar we allemaal wat mee kunnen: een boodschap van hoop.

Technisch is ‘Memoir of a Snail’ magnifiek. De claymation ziet er fantastisch uit. Het is niet de strakke uitstraling die projecten van bijvoorbeeld Aardman Animations (de studio die ‘Wallace & Gromit’ maakt) hebben, maar de animatie van ‘Memoir of a Snail’ is, net als haar personages, rauw en (opzettelijk) ietwat ongepolijst. Het is een genot om naar te kijken. Ook de optredens van Snook, Smit-McPhee en Weaver zijn passievol en brengen de personages tot leven op een manier die hun emoties en complexiteit volledig overbrengt. Animatie kan werken als een barrière om een echte verbondenheid met de personages op het scherm te ervaren, maar door deze sterke optredens is dat niet het geval.

In een wereld die nooit lijkt te vertragen, durft ‘Memoir of a Snail’ juist zijn eigen tempo te volgen. Eén van stille reflecties, tedere momenten en de zwaarte van een goed geleefd leven. Zoals de spiralen op een slakkenhuis kronkelt deze film door herinneringen en emoties. De boodschap is helder: hoewel we het verleden niet moeten vergeten, moeten we ook blijven bewegen. Het verleden in ons geheugen gegrift, maar de enige richting waarin we ons kunnen bewegen is, net als dat het geval is bij Sylvia de slak, vooruit. Hoe langzaam ook.

Jelco Leijs

Waardering: 4

Speciale vertoning: IFFR 2025
Bioscooprelease: 13 maart 2025