Mi país imaginario (2022)

Regie: Patricio Guzmán | 85 minuten | documentaire

Weten we het nog? In oktober 2019 sloeg in het relatief stabiele Chili plots de vlam in de pan. Met de prijsverhoging van een metrokaartje ontwaakte een lang sluimerende onvrede. Wat begon als vreedzaam protest, veranderde in rellen, metrostations die in vlammen opgingen, stenen die door de lucht vlogen en plunderingen op grote schaal. De reactie van de Chileense overheid was ook niet echt fijntjes. In korte tijd verscheen het leger op de straten van Santiago en moesten Chilenen rennen voor hun ogen, ledematen en leven.

In de documentaire ‘Mi país imaginario’ gaan we terug naar die onrustige periode. En leren we beter begrijpen waar die opstand nou echt om draaide. Net als de gele hesjes in Frankrijk leken de Chileense opstandelingen niet gedreven door een uitgesproken politiek, maatschappelijk of sociaal ideaal. En al helemaal niet door een duurder metrokaartje. Maar wel door het besef van een historisch gegroeide, alomvattende ongelijkheid. Hoge studieschulden, seksisme, etnische discriminatie, elitarisme en wat al niet.

Het levert een documentaire op die alleen al door het onderwerp urgent en relevant is. De vorm is beproefd: archiefbeelden, terugblikken met degene die in de frontlinie stonden, dat alles bijeengehouden door de kalme voiceover van veteraanregisseur Patricio Guzmán. De beelden zijn vaak indrukwekkend en van een verrassende esthetiek. Zo zien we vanuit de lucht een legerwagen door een eindeloze straat in nachtelijk Santiago rijden, om de zoveel meter aangevallen door krioelende opstandelingen. Als in een choreografie voor machine en mens. Maar ook de foto’s die gedurende die tijd zijn genomen maken indruk, om hun onderwerp en hun schoonheid.

Verrassend is de keuze om voor deze documentaire alleen vrouwen te interviewen. Vrouwen uit alle lagen van de Chileense maatschappij. Activiste, journaliste, kampbewoonster, inheemse, fotografe, schaakster, psychologe. Welbespraakt en behept met de peper en levenslust van het continent, vertellen ze over de misstanden in het land, en hoe die vooral de vrouwen heeft getroffen. We zien ze ook massaal de straat op gaan, zingend, stampvoetend en een tikkeltje angstaanjagend.

Dit alles maakt van ‘Mi país imaginario’ een indrukwekkende en hoopvolle documentaire, waarbij die hoop vooral voortkomt uit de afwezigheid van een tegengeluid. De verlossingsgedachte die dit voortbrengt is sympathiek, optimistisch en een beetje naïef. Maar dat dit een boeiende, fraaie en menslievende documentaire is, staat als een paal boven Chileens water.

Henny Wouters

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 8 december 2022