Mijn Franse tante Gazeuse (1996)
Regie: Ben Sombogaart, Joram Lürsen | 325 minuten | drama, komedie, familie | Acteurs: Afroditi-Piteni Bijker, Caroline van Gastel, Boris Stoikoff, Walter Crommelin, Hanneke Riemer, Nelly Frijda, Willeke van Ammelrooy, Loes Luca, Hans van den Berg, Chris Bolczek, Anita Menist, Joop van Zijl
Zowel Ben Sombogaart als Joram Lürsen hebben al een enorme staat van dienst als het gaat om aansprekende films voor jong en oud. Beide regisseurs hebben veel juweeltjes in de geschiedenis van de Nederlandse jeugdfilms en -series gemaakt, zoals “Otje” (1998), ‘In oranje’ (2004), ‘Het geheim’ (2010) (Lürsen) en ‘Mijn vader woont in Rio’ (1989), ‘Het zakmes’ (1992) en ‘Pluk van de Petteflet’ (2004) (Sombogaart). Voor de televisieserie “Mijn Franse tante Gazeuse” (1996), naar een origineel scenario van Burny Bos en Tamara Bos, voegden zij hun talenten samen. Het resultaat mag er zeker zijn. In dertien afleveringen van 25 minuten leven we mee met het gezin van Katootje Tekelenburg en de strijd om de prijs van de netste familie van Nederland.
Katootje (Afroditi-Piteni Bijker) is een meisje van een jaar of acht. Erg gelukkig is ze niet. Haar ouders Martine en Barend (Hanneke Riemer en Walter Crommelin) zijn erg streng en leven volgens het boek Het ABC van Emmy Gee, waarin alles staat over etiquette. Zo mag Katootje geen huisdier, terwijl ze dat nu juist het liefst wil hebben. Alles moet altijd – zonder uitzondering – keurig schoon en opgeruimd zijn, niet echt een omgeving voor een kind om op te groeien. Maar dat hebben haar ouders niet door… En jammer genoeg voor Katootje lijkt daar ook niet snel verandering in te komen, want het dorpje waar ze woont, Droogbaak, is toevallig de keurigste, meest beschaafde gemeente van Nederland. Daarom zal de Koningin, op Spic-en-span-dag, een bezoek brengen aan de netste familie van Nederland. De burgemeester van Droogbaak (Nelly Frijda) heeft een wedstrijd uitgeschreven om te bepalen wie dat zal zijn. Katootje en haar ouders zijn kandidaat, evenals hun buurman Van Zanten (Hans van den Berg). Katootjes ouders willen alles op alles zetten om te winnen, maar wanneer er onverwacht bezoek komt, blijkt dat voornemen moeilijker vol te houden dan verwacht.
De zus van Katootjes moeder, Gazeuse (Caroline van Gastel), komt namelijk onaangekondigd en voor onbepaalde tijd logeren. En ze heeft ook haar Franse verloofde bij zich, O.J. aan de Loire (Boris de Bournonville). Gazeuse en O.J. zijn in alles de tegenpolen van hun gastheer en -vrouw. Ze genieten van het leven, van elkaar en om rommel maken ze zich niet druk. Katootje vindt het heerlijk dat ze er zijn, maar vooral Katootjes vader ergert zich wild aan zijn vrijpostige schoonzus en de geen woord Nederlands sprekende uitvinder. Er gaat dan ook best vaak iets mis, maar meestal weet juist O.J. de boel te redden door een van zijn vreemde, vergezochte maar altijd werkende uitvindingen.
Elke aflevering kent vaste, terugkerende elementen. Het begint altijd met een in haar dagboek schrijvende Katootje, waarna teruggeblikt wordt op de gebeurtenissen van de afgelopen dagen. Elke aflevering probeert buurman Van Zanten – die steevast door zijn moeder gebeld wordt op zijn mobiel (een van de eerste modellen!) – de boel in zijn voordeel te saboteren, wat hem niet altijd goed afgaat. En elke aflevering komt de burgemeester van Droogbaak langs om de laatste mededelingen te doen. Naast de tv-serie is er ook een film gemaakt, die behoorlijk geflopt is. Er gebeurt ook te veel om dit allemaal in de tijdsduur van een gemiddelde speelfilm te vertellen en daarnaast bevat elke aflevering een musicalnummer, met humoristische teksten en aanstekelijke muziek (Rust, reinheid, regelmaat; Knoflook dat is batsiedakkie; Marry me; Het Franse dinerlied; De jongen van hiernaast; Loflied op Burgemeesters bitterbal; Rocklied; Het beschaafde ontbijtrondeel; De lachende dood; Fluisterlied; Babbelaar-chanson; Ik ben een vliegtuig en Koninginnelied), die de filmversie naar verluidt niet gehaald hebben.
De personages zijn goed uitgewerkt en hoewel je de afloop wel kunt raden, gebeuren er toch veel onverwachte dingen. Het scenario bevat grappige woordspelingen en het acteerwerk is dik in orde. Wat wel opvalt is dat Katootje als actrice niet zo heel veel tekst heeft, we horen haar stem vaker in voice-over dan dat ze een dialoog voert. Maar het past wel goed bij haar tobbende personage. “Mijn Franse tante Gazeuse” is voor de in de jaren negentig opgroeiende kinderen onvervalst jeugdsentiment, maar als de serie toentertijd aan je voorbij is gegaan, is dat een goede reden om deze familieserie eens samen met je kinderen te bekijken. Dat huishouden komt later wel.
Monica Meijer
Waardering: 3.5
DVD-release: 21 februari 2012