Mijn opa de bankrover (2011)

Regie: Ineke Houtman | 90 minuten | familie | Acteurs: Zoë van der Kust, Michiel Romeyn, Loes Haverkort, Tanja Jess, Waldemar Torenstra, Kees Boot, Micha Hulshof, Martine Sandifort, Pelle Nelissen, Dyon Wilkens, Sam Hartemink, Zoe Koopman, Lizzy Koopman, Sebas Kuyper, Daan Kuyper, Casper Molin, Lieve de Putter, Lotje Molin, Mees Halsema, Gustav Borreman, Cheryl Asruf, Jahlani Arrindell, Mandela Wee Wee, Manoushka Zeegelaar Breeveld, Sieger Sloot, Lange Frans, Yes-R, Katja Herbers, Harm van der Sanden, Chris Comvalius, Marlies Heuer, Leny Breederveld, Beppie Melissen, Lies Visschedijk, Terence Scheurs, Glenn Durfort, Chava voor in t Holt, Arnoud Bos, Aisa Winter, Ben Bouwmeester

Films over dementie en rouw zijn er in soorten en maten. Maar jeugdfilms waarin deze thema’s behandeld worden, zijn vast op één hand te tellen. Sjoerd Kuypers verwerkte deze zware onderwerpen in een verhaal (‘Mooi leven’) en combineerde dat met nog een ander thema: een jong meisje dat graag wil weten wie haar echte vader is. Regisseur Ineke Houtman, met wie Sjoerd al tv-series “Max Laadvermogen” en “De freules” maakte, las het en was meteen onder de indruk. Van het verhaal werd een scenario gemaakt, dat meerdere keren herschreven werd, en zo’n zes jaar later is er ‘Mijn opa de bankrover’: een warme, ontroerende en vooral muzikale familiefilm.

Opa Gerrit de Haan (een fantastische rol van Michiel Romeyn) is pas weduwnaar geworden. Zijn verdriet leunt zwaar op hem, maar de hechte familie De Haan zit nooit bij de pakken neer. Zo kan het dat na de begrafenis opa alleen naar huis keert en de rest van de familie zingend in het café van oom Kneel (Kees Boot) doorbrengt. “Kom op pa, een borrel drinken, íedereen is er!” nodigt Kneel zijn vader nog uit, maar opa’s antwoord laat er geen misverstand over bestaan. “Níet iedereen!” Grace (Zoë van der Kust), opa’s oudste kleindochter, maakt zich zorgen en loopt naar zijn huis. Opa is familiefoto’s aan het sorteren en Grace wil hem helpen, omdat hij de kleinkinderen door elkaar haalt. Dan ontdekt Grace een foto van haar moeder Birgit als jong meisje. Naast haar staat een knappe Surinaamse man. Het is papa Beau! Grace probeert haar opa uit te horen over haar vader, maar wat ze te horen krijgt is niet voldoende om haar nieuwsgierigheid te stillen. Grace is vastbesloten om achter de waarheid te komen.

Ondertussen maakt de hele familie zich druk om opa’s veiligheid. De bom barst als hij in zijn oude cabrio en met een rijbewijs uit 1966 met alle kleinkinderen op de achterbank, Grace met haar babybroertje op schoot voorin, een dollemansrit door Rotterdam maakt. Voor dochters Elles (Tanja Jess op haar bitchiest) en Birgit (een mooi ingetogen spelende Loes Haverkort) is de maat bijna vol. Gerrits banksaldo moet maar bevroren worden, wie weet wat hij uithaalt als hij in een dolle bui is! Grace doet er alles aan om te voorkomen dat haar vergeetachtige opa naar het verzorgingshuis moet verkassen, maar het lijkt bij voorbaat al een gelopen race. Als Grace uiteindelijk toch meer te weten komt over Beau, weet ze haar opa over te halen mee te gaan naar Suriname. Maar zo’n vliegreis kost wel veel geld. En aan het geld van zijn bankrekening mag opa Gerrit immers niet komen! Maar daar heeft opa wel een oplossing voor…

Dat er zoveel gesleuteld werd aan het scenario is in dit geval alleen maar een plus. Het verhaal is goed doortimmerd en de personages zijn zo goed uitgewerkt dat je makkelijk met ze meeleeft. Daarnaast is het acteerwerk dik voor elkaar. Zoë van der Kust is een ontdekking: met haar ontwapenende gezicht en vastberaden blik verovert ze direct een plekje in je hart. Je gunt het Grace zo dat ze haar afkomst leert kennen. De band die Zoë’s personage met opa Gerrit heeft is zeer overtuigend. Ook Michiel Romeyn weet perfect zijn karakter vorm te geven: de scènes waarin hij worstelt met het verlies van zijn vrouw Nel roepen ongeveer dezelfde ontroering op als die eerste legendarische fragmenten van Pixars ‘Up’ en dat zijn niet de enige momenten waarop de kijker tot tranen geroerd wordt. De muziek in ‘Mijn opa is een bankrover’ verdient een aparte vermelding: dit is geen musical waarbij iedereen spontaan en zonder reden in zang uitbarst, maar wanneer er wél gezongen wordt, past dat in het verhaal en is het geloofwaardig. Opa Gerrit en oma Nel hadden vroeger een act waarbij ze cowboyliedjes zongen. Muziek is een onderdeel van het leven van de familie De Haan en de mix van stijlen (westernliedjes, rock ‘n roll, een Surinaams volksliedje, om maar wat te noemen) werkt hier uitstekend. Het op zich droevige verhaal krijgt daarnaast wat lucht door enkele humoristische stukjes. Ook de lichtelijk surrealistische sfeer (de hele familie woont en werkt op loopafstand van elkaar) biedt tegenwicht aan de zwaarte van de onderwerpen. Met ‘Mijn opa de bankrover’ voegt Ineke Houtman een lieve feelgoodfilm toe aan haar toch al indrukwekkende repertoire.

Monica Meijer

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 9 februari 2011