Mira (1971)

Regie: Fons Rademakers | 95 minuten | drama | Acteurs: Willeke van Ammelrooy, Jan Decleir, Carlos van Lanckere, Luc Ponette, Roger Bolders, Mart Gevers, Freek de Jonge, Charles Janssens, Josephine van Gasteren, Fons Rademakers, Romain DeConinck, Ann Petersen, Ward de Ravet, Jo Gevers, Bert André, Bob Bernaerd, Marc Bober, Willy de Bruyne, Roel D’Haese, Camille D’Have, Frans Denturck, Lo van Hensbergen, André van den Heuvel, Helen Pink, Willy de Swaef, Mark Willems, Jenny Tanghe

Regisseur Fons Rademakers (‘De Aanslag’) toont in ‘Mira’ het boerenleven van een dorp aan het begin van de vorige eeuw dat te maken krijgt met ‘de vooruitgang’. Het hoofdpersonage van Mira, opportunistisch en vrijgevochten als ze is, past eigenlijk helemaal niet in de behoudende omgeving waarin ze zich voortbeweegt. Een boeiende film naar een scenario van Hugo Claus.

Het is even schrikken wanneer je een jeugdige Freek de Jonge in beeld ziet, die het hoogste woord voert in een dorpskroeg en wiens stem opzichtig is nagesynchroniseerd in het plat Belgisch. Maar De Jonge en zijn aan tradities vasthoudende mededorpelingen vormen toch een bijzonder gezelschap. De mannelijke bevolking werkt jaar in jaar uit in het verre Frankrijk, omdat er in de eigen, West-Vlaamse Waterhoek geen werk te vinden is. De kerels zetten, na terugkomst, hun zuur verdiende geld in de was door zich in de kroeg vol te laten lopen, terwijl moeder de vrouw de financiën beheert en het gezin onder haar hoede neemt. De Waterhoek houdt niet van buitenstaanders en doet er alles aan om de moderne tijd te ontlopen. Een kansloze missie, zo lijkt het.

De bekoorlijke Mira (Van Ammelrooy) is een adembenemende verschijning in de grauwe Waterhoek. Van meet af aan is duidelijk dat ze niet thuis hoort in het bekrompen plattelandsleven. Haar losbandige leefstijl zet haar familie te schande en voor hen is zij niets meer dan een ‘hoerenjong’ of een ‘slons’. Maar dit verandert niets aan haar persoonlijkheid, want Mira is Mira. Iedere vent die haar ziet, valt als een blok voor haar wulpse verschijning en overdonderende charme. En Mira geniet er met volle teugen van, zo lang (of kort) het allemaal duurt. Een heerlijke rol voor Van Ammelrooy (‘Antonia’) in haar eerste, grote film.

Het boerenmeisje Mira slaat een figuurlijke brug naar de middenklasse, die tegelijk met de bouw van de nieuwe brug over de Schelde zijn intrede doet in het straatbeeld van de Waterhoek. De naïeve ingenieur Rondeau valt, net als velen voor hem, voor de reebruine ogen van de rondborstige Mira, en ziet in zijn verliefdheid een toekomst voor zich met het plattelandsmeisje. De relatie lijkt kansloos omdat zowel de bourgeoisie als de dorpelingen niet om kunnen gaan met het standenverschil. Wat ook geen pré is voor Rondeau, is dat Mira onverzadigbaar is in de liefde en de arme ingenieur kan hier helemaal niets aan veranderen.

Eerder in het verhaal papt Mira aan met Lander (Jan Decleir), een jongen van het dorp die best eens de grote liefde van Mira kan worden. Regisseur Rademakers brengt hun vrijages en tochten door het Vlaamse landschap op een mooie manier in beeld: als in een sprookje, als een romantisch verhaal waar geen einde aan komt. Maar de onbehouwen Lander kan zich maar moeilijk beheersen over de ‘hotemetoten’, die zijn Waterhoek bedreigen door de bouw van de brug. Het kille afscheid van Mira dat Lander later ten deel valt, zegt alles over het opportunisme dat de brunette typeert.

‘Mira’ is een hele mooie film uit het oeuvre van filmmaker Fons Rademakers. De bekoorlijke Van Ammelrooy, het dorpsleven in al zijn facetten, de achterdocht van de bewoners over ‘de vooruitgang’ en de prachtige plaatjes van de Waterhoek: in één woord indrukwekkend. Een minpunt is het Vlaamse dialect dat vele personages spreken en dat meer dan eens moeilijk te verstaan is. Buiten dit is ‘Mira’ een Nederlandse film om gezien te hebben.

Robbert Bitter

Waardering: 4

Bioscooprelease: 4 maart 1971