Miss Americana (2020)

Regie: Lana Wilson | 85 minuten | documentaire, biografie | Met: Taylor Swift, Andrea Swift, Scott Swift, Joel Little, Tree Paine, Jack Antonoff, Kamilah Marshall, Melanie Nyema, Max Martin, Dave Meyers, Paul Sidoti, Brendon Urie, Bobby Berk, Karamo Brown, Tan France, Antoni Porowski, Jonathan Van Ness, Todrick Hall, Riley Knoxx

2023 was natuurlijk het jaar van Taylor Swift. Ze verbrak record na record en had een mega-succesvolle wereldtournee. In 2020 bracht ze een documentaire uit waarin ze echter voorspelde dat dit succes niet mogelijk was.

‘Miss Americana’ vertelt het verhaal van Taylor Swift op een niet chronologische manier. Zo zien we eerst haar opkomst tot en met het album 1989, uitgebracht in 2014, om vervolgens terug te gaan naar de VMA Awards van 2009. Tijdens deze awardshow onderbrak Kanye West haar en dit leidde uiteindelijk tot heel veel negatieve publiciteit voor Swift. Swift werd namelijk, zeker na een uitgelekt en – zo bleek later – bewerkt telefoongesprek met West, uitgemaakt voor leugenaar. Hierdoor bleef ze een tijdje in de anonimiteit en schreef ze haar album Reputation.

Naast een portret van een absoluut cultureel fenomeen is ‘Miss Americana’ vooral een documentaire over de ingewortelde misogynie in de samenleving. Hierover vertelt Swift ook het een en ander. Zo vertelt ze dat 2019, het moment van opnemen, haar laatste moment is om die superster status te bereiken, voor zover ze die nog niet bereikt had. Dit omdat vrouwen na een bepaalde leeftijd niet interessant genoeg zijn voor de samenleving volgens Swift. Swift breekt zelf met deze gang van zaken door vier jaar later de allergrootste artiest ter wereld te zijn en zelfs uitgeroepen te worden tot person of the year door het tijdschrift Time.

Deze insteek geeft de documentaire een extra diepte. Veel documentaires over popsterren gaan enkel en alleen over de popster zelf, terwijl ‘Miss Americana’ ook een maatschappelijk probleem bespreekt en bekritiseert.

Daarnaast spreekt Taylor Swift zich voor het eerst in haar carrière politiek uit in de documentaire. Zo steunt ze openlijk twee kandidaten van de democraten in haar thuisstaat Tennessee. Ook roept ze iedereen op om te gaan stemmen. Dit heeft veel invloed aangezien er een grote stijging van het aantal aanmeldingen is wanneer Swift hier een Instagram-post over heeft gedaan. Ook spreekt ze zich fel uit tegen de republikeinse kandidaat Marsha Blackburn, die anti-LGTBQ wetten wil aannemen. Ze laat hiermee zien dat ze meer is dan een popster en een duidelijke activistische kant heeft, wat erg valt te prijzen.

Swift bespreekt meerdere persoonlijke problemen waar ze tegenaan is gelopen en nog steeds loopt. Zo zegt ze een eetstoornis te hebben gehad en praat ze ook over de kankerdiagnose van haar moeder. Ook bespreekt ze de aanklacht van aanranding die ze deed tegen radio-dj David Mueller. Swift zegt dat ze het verschrikkelijk vindt dat ze niet geloofd werd en dat ze vrouwen wil steunen die hetzelfde gevoel hebben. Dit alles laat een kwetsbare maar tegelijkertijd ook sterke kant van Swift zien.

Ook schrijft ze tijdens de opnames van de documentaire het album Lover, een album wat in negentien landen de eerste plek in de hitlijsten behaalt. Dit proces is erg interessant om te zien. Swift zit vaak met een of twee producers in de studio en zo schrijft ze nummers als ME! en The Man ter plekke.

De structuur van de documentaire voelt soms wat rommelig. Echter, door aan te geven in welk jaartal de gebeurtenis zich afspeelt, wordt het nooit onduidelijk. Ook haalt deze structuur niets weg van de sterke boodschap die de documentaire heeft.

De film bevat echter ook een segment wat weggelaten had kunnen worden. Swift is op een bepaald punt op een evenement voor haar fans waar ze haar ook kunnen ontmoeten. Na een aantal interacties met fans vraagt een jongen zijn vriendin ineens ten huwelijk. Dit zijn natuurlijk mooie beelden, echter vallen deze totaal buiten de boot binnen het algehele verhaal.

Kortom, ‘Miss Americana’ is een mooie en scherpe documentaire over het culturele fenomeen Taylor Swift en de pijnlijke misogynie waar zij mee te maken krijgt. De soms wat rommelige structuur doet niets af aan de sterke boodschap en met een lengte van 85 minuten is het zeker geen lange zit.

Tom Holtackers

Waardering: 4.5