Monsters vs. Aliens (2009)

Regie: Rob Letterman, Conrad Vernon | 94 minuten | animatie, actie, avontuur, komedie, familie, science fiction | Originele stemmencast: Seth Rogen, Reese Witherspoon, Hugh Laurie, Paul Rudd, Kiefer Sutherland, Rainn Wilson, Will Arnett, Stephen Colbert, Jimmy Kimmel | Nederlandse stemmencast: Lieke van Lexmond, Gijs Scholten van Aschat, Johnny Kraaykamp Jr., Rogier Komproe, Frans Limburg, Chris Tates, Bart Oomen, Mark van Eeuwen    

‘Monsters vs. Aliens’ opent met een shot van een hamburger op een tafeltje, die er wel zo verschrikkelijk echter dan echt uit ziet, dat je stijl achterover slaat. Dat belooft veel goeds, qua uiterlijk dan. Een belofte die absoluut wordt nagekomen. De details van de huid van mensen bijvoorbeeld, vooral Susan, is ongelooflijk goed gedaan, met alle kleurschakeringen en vlekjes van dien. Ook stoffen, vachten en andere materialen maken een verbluffende indruk.  Maar met film werkt het net zo als met computerspelletjes: de vormgeving is ook belangrijk, maar de verslavende werking, lees: de emotionele indruk die het maakt en of het je ‘pakt’, is veel belangrijker en hangt af van zo veel meer factoren. Spelletjes als Tetris en Pacman waren spannend en verslavend dankzij simpel vernuft. In film hangt het bijvoorbeeld af van leuke personages en een goed(lopend) verhaal. En daar schort het aan in deze film.

Het basisidee is namelijk best leuk, maar de uitwerking is zo slordig en de meeste grappen zijn té belegen. Het lijkt erop dat de makers hun hand schromelijk hebben overspeeld. Een uit de hand gelopen hobby project van filmfans (er zitten vele verwijzingen in naar bestaande klassiekers, zoals ‘E.T.’,  ‘Close Encounters of the Third Kind’ en ‘Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb’) die meer oog hadden voor details dan voor de grote lijn, levert een film op die te veel wil en te hard gaat en die het ‘gewone’ publiek lijkt te vergeten.

In Hollywood moet alles snel. De personages worden in een minimum van tijd geïntroduceerd, evenals hun ‘probleem’ en de eerste obstakels die zo snel mogelijk ten tonele verschijnen. In science ficton heb je vaak wat extra tijd of middelen nodig om aan ‘regels’ van de nieuwe wereld te wennen. In animatie kunnen de vertellers zich wat meer permitteren en als er veel humor bij komt kijken, nog iets meer. Alleen maken deze vertellers het wel heel bont. De kijker zit nog maar net in zijn stoel of de hele boel staat al op zijn kop en het meisje, dat dus per ongeluk groter wordt gemaakt, is direct opgepakt en afgevoerd, alsof de overheid al wist dat ze zo groot zou worden (wat niet zo is). Ook later in het verhaal wordt er over tijds- en gewenningsbarrières heen gewalst, om nog maar te zwijgen over slappe oplossingen in de strijd tegen de boosdoeners, die alle spanning uit het verhaal wegnemen, en niet worden goedgemaakt door echt leuke grappen.

Waar Dreamworks met ‘Shrek’ scoorde en met films als ‘Kung Fu Panda’, simpele maar doeltreffende formulefilms afleverde, laten ze zich hier van een mindere kant zien. Geen slim script, maar een slap uitgewerkt verhaaltje met matige grappen. Uitstekend vormgegeven en met wat leuke citaatjes, maar verder leeg tot op de bodem. Juist deze makers, zelf liefhebbers van sf en dergelijke uit de oude doos, hadden het moeten begrijpen: de films waar ze naar verwijzen danken hun kracht aan goed doordachte verhalen en meeslepende personages. Vormgeving komt pas daarna. Komt hij eerst, zoals bij ‘Monsters vs. Aliens’ het geval lijkt, dan kan het ontaarden in een misplaatste afleidingsmanoeuvre die alleen nog maar tracht te verhullen hoe matig de rest is.

Arjen Dijkstra

Waardering: 2

Bioscooprelease: 1 april 2009