Mothering Sunday (2021)

Regie: Eva Husson | 110 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Odessa Young, Josh O’Connor, Nathan Chester Reeve, Samuel Barlow, Dexter Raggatt, Colin Firth, Olivia Colman, Glenda Jackson, Patsy Ferran, Charlie Oscar, Emma D’Arcy, Simon Shepherd, Caroline Harker, Craig Crosbie, Emily Woof, Sope Dirisu, Alex Cubb, Forrest Bothwell, Albert Welling, Sarita Gabony, Steve Brody

De filosoof Donald (Sope Dirisu) vraagt aan Jane Fairchild (Odessa Young) waarom ze schrijver is geworden. Volgens haar liggen hier drie geheimen aan ten grondslag. Ten eerste, haar geboorte. Ten tweede, gedurende haar baan bij de boekhandel kreeg ze de afgedankte typemachine van de baas. En ten derde,… dit blijft geheim. Donald glimlacht, hopend dat Jane het hem ooit nog eens vertelt. Het derde geheim zal zich langzaam ontvouwen in het aangrijpende ‘Mothering Sunday’, een film met grote heimwee naar een verloren tijd.

Voor dit knusse drama, naar het gelijknamige boek van Graham Swift, heeft regisseur Eva Husson een blik aan Engelse acteerkanonnen geopend. Colin Firth vertolkt de licht verstrooide Mr. Godfrey Niven. Als een aangeslagen labrador waggelt deze landheer op retour achter zijn kribbige en hooghartige echtgenote, Mrs. Claire Niven, aan. Een perfecte rol voor Olivia Colman. Maar uiteindelijk steelt Young als Jane, het pientere en libertijnse dienstmeisje, de show. Al bij de eerste vluchtige ontmoeting kan de verloofde zoon van een bevriende familie, Paul Sheringham (Josh O’Connor), zijn ogen niet van Jane afhouden. Harmonieus lift O’Connor mee op het zinderende niveau van Young en zet hij de gewiekste Paul met de juiste intensiteit neer. Onder al dit sappig Brits acteergeweld is het wel een beetje jammer dat er voor bepaalde acteurs betrekkelijk weinig schermtijd overschiet.

De niet chronologisch vertelwijze en soms fragmentarische montage van ‘Mothering Sunday’ sluiten op gepaste wijze aan bij de schrijfstijl die hoofdpersonage Jane ontwikkelt, die te linken is aan de stream of consciousness manier van schrijven van onder andere Virginia Woolf. Over de voice-over hoor je hoe de schrijver Jane het menselijke gedachteproces en zijn gevoelswereld zo waarachtig mogelijk probeert uit te drukken in taal. En met aan de basis de 24 uur van ‘Mothering Sunday’, de religieuze versie van Moederdag, waakt regisseur Husson er goed voor dat de plot helder blijft.

Hoofdzakelijk gaat de boekverfilming over de ontplooiing van Jane maar zinspeelt ook op de desillusie onder de Britse elite na de Eerste Wereldoorlog. Het verlies van de vele zonen aan het front bracht een eeuwenoude status quo in hun samenleving aan het wankelen. De voortzetting van de macht en tradities van de hoogste klassen bleek steeds onzekerder omdat die sterk verbonden waren aan bloedverwantschap. Daarentegen beweegt de ouderloze dienstmeid Jane zich steeds een beetje vrijer door het leven. Na een heimelijke ontmoeting met Paul dwaalt ze poedelnaakt door het landhuis van de Sheringhams – niemand die haar opmerkt of terechtwijst. Hoewel er als wees tragiek zit in de kern van haar bestaan, lijkt Jane’s roeping tegelijkertijd minder afhankelijk van waar haar wieg staat maar eerder van haar vrijheidsdrang. Dit werpt tevens een schoorvoetende blik op de toekomst van de Britten.

Hoewel de art-direction weg heeft van ‘Downton Abbey’ is Hussons film minder kneuterig over het Engeland aan het begin van de twintigste eeuw. Evengoed heeft ‘Mothering Sunday’ een hardnekkige nostalgie voor die periode. Het lijkt minder gebiologeerd door de fnuikende effecten van het klassensysteem dan bijvoorbeeld ‘Gosford Park’ (Robert Altman, 2001). Altmans film, een venijnige satire verpakt in een ode aan de Agatha Christie Whodunit, observeert het oude Engeland als een mierenkolonie, waarin ieder persoon een vast radartje in de metronoom van de heer des huizes speelt. Maar meestal loopt de metronoom uit de maat, omdat de mens nu eenmaal de drang heeft om te ontsnappen aan een toegewezen plek. Al met al blijft ‘Mothering Sunday’ hangen in een zoetgevooisd verlangen naar een samenleving waarin het bovenste topje de dienst uitmaakte en de wereld in een grote oorlog stortte. Hierbij vielen voornamelijk slachtoffers onder de rest. Juist Jane moet dat toch erkennen?

Roy van Landschoot

Waardering: 3

Bioscooprelease: 12 mei 2022
DVD-release: 23 september 2022