My Left Foot (1989)
Regie: Jim Sheridan | 103 minuten | biografie, drama | Acteurs: Daniel Day-Lewis, Brenda Fricker, Alison Whelan, Kirsten Sheridan, Declan Croghan, Eanna MacLiam, Marie Conmee, Cyril Cusack, Phelim Drew, Ruth McCabe, Fiona Shaw, Ray McAnally, Pat Laffan, Derry Power, Hugh O’Conor, Darren McHugh, Owen Sharp, Eileen Colgan, Keith O’Conor
Met zijn Oscar voor de hoofdrol in Steven Spielbergs biopic ‘Lincoln’ (2012), schreef de Ierse acteur Daniel Day-Lewis filmgeschiedenis. Nooit eerder won een acteur drie Oscars voor drie hoofdrollen. Jack Nicholson heeft ook drie Oscars op zijn nachtkastje staan, maar die voor ‘Terms of Endearment’ (1983) was niet voor een hoofdrol. Ook Meryl Streeps collectie aan gouden beeldjes bevat er een (die voor ‘Kramer vs. Kramer’ uit 1979) die niet voor een hoofd- maar voor een bijrol werd uitgereikt. Walter Brennan won net als Day-Lewis drie Oscars, maar die waren alle drie voor bijrollen. De enige in de Oscarhistorie die succesvoller was dan Daniel Day-Lewis was Katherine Hepburn. Zij won maar liefst vier Oscars voor hoofdrollen. Maar de toegewijde en veelzijdige Ier kan haar natuurlijk nog inhalen. Het begon voor Daniel Day-Lewis allemaal in de jaren tachtig. Grote internationale erkenning – en zijn eerste Oscar – kreeg hij voor zijn tour-de-force in ‘My Left Foot: The Story of Christy Brown’ uit 1989, het waargebeurde levensverhaal van schrijver en kunstenaar Christy Brown, die zwaar gehandicapt door het leven moet en alleen de controle heeft over zijn linkervoet.
Christy wordt in 1932 geboren in een gigantisch Iers gezin (moeder baarde in totaal 22 kinderen, waarvan 13 overleefden) in een straatarme buurt in Dublin. Hij is gehandicapt vanwege een hersenverlamming, maar waar aanvankelijk gedacht wordt dat hij behalve lichamelijk ook mentaal achter is, blijkt al snel dat we hier met een waar genie te maken hebben. De jonge Christy (Hugh O’Connor) weet met zijn voet – het enige lichaamsdeel waar hij controle over heeft – een krijtje van zijn zusje te pakken en de letters MOTHER op de vloer te schrijven. Zijn moeder (warme rol van Brenda Fricker, die net als Day-Lewis een Oscar verdiende) had al veel eerder door dat Christy meer kon dan je op het eerste gezicht zou denken, maar nu is ook zijn onvoorspelbare pa (Ray McAnally) overtuigd van de capaciteiten van zijn gehandicapte zoon. Christy (vanaf zijn tienerjaren gespeeld door Daniel Day-Lewis) groeit op in een warm nest en zijn vele broertjes en zusjes betrekken hem zo veel mogelijk in hun leven op straat. Naarmate Christy ouder wordt, groeit echter de frustratie in hem. Door zijn handicap moet hij veel dingen missen. Vrouwen vinden hem lief, maar zien in hem geen potentiële partner. Zijn onhebbelijke lichaam drijft hem soms tot woede of wanhoop. Terwijl hij zich steeds meer profileert als getalenteerd kunstenaar, verdrinkt hij zijn frustraties met whisky.
‘My Left Foot’ is het regiedebuut van Jim Sheridan, die later meer films met Daniel Day-Lewis zou maken. Hoewel de film wat somber oogt, zitten er veel vrolijke en luchtige momenten in: de jonge Christy die door zijn broertjes in een kruiwagen door de straat wordt gereden bijvoorbeeld. Ook de inventieve manier waarop hij mee kan spelen met een potje voetbal in de straat zorgt voor een stevige glimlach. Waar veel biopics hun onderwerp louter ophemelen, schuwt ‘My Left Foot’ het niet om ook de mindere kanten van Brown te tonen. Zijn alcoholisme, de botte manier waarop hij soms uit de hoek kon komen, zijn frustraties en veeleisendheid. Er wordt niet getracht hem sympathieker te maken dan hij was. Daniel Day-Lewis is de juiste acteur om deze rol te vervullen (hij speelt wel vaker onsympathieke figuren). Zoals we van hem gewend zijn, gaat hij volledig in deze veeleisende rol op. Het is niet eenvoudig om overtuigend een zwaar gehandicapte man te portretteren, maar Day-Lewis doet het met verve. Een sterk staaltje vakmanschap! Ook de jonge Hugh O’Connor verdient een dikke pluim. Je ziet hem worstelen met zijn onmacht en leeft met hem mee. Brenda Fricker vormt het liefdevolle hart van de film. Behalve het meer dan overtuigende acteerwerk is ook het verhaal enorm meeslepend. Christy Brown was geen engel, hij was bij vlagen zelfs onuitstaanbaar. Juist daardoor onderscheidt deze Ierse biopic zich wellicht van Amerikaanse genregenoten, waarin de minder mooie kanten van de geportretteerde met de mantel der liefde worden verdoezeld. ‘My Left Foot’ is niet alleen realistischer, maar ook indringender. Aan het einde van de streep loont een film als deze meer dan de ‘ware-woensdagavond’ biopics die zichzelf ‘inspirerend’ noemen. Zeker voor fans van Daniel Day-Lewis niet te missen!
Patricia Smagge
Waardering: 4
Bioscooprelease: 23 maart 1990