Myanmar Diaries (2022)

Regie: The Myanmar Film Collective | 70 minuten | documentaire

Na de militaire staatsgreep op 1 februari 2021 in Myanmar groeide de onrust in het land. Logisch, want aanleiding voor de staatsgreep waren de verkiezingen die in november 2020 werden gehouden. De democratische partij NLD (onder leiding van Ms. Aung San Suu Kyi) werd (wederom) met een ruime meerderheid gekozen. De militairen kregen het benauwd, zij zouden de macht verliezen. De oplossing? De NLD werd door hen beschuldigd van het plegen van verkiezingsfraude. De coup betekende een einde aan een periode van schijndemocratie. In deze periode (sinds 2011) groeiden echter veel jongeren op en zij proefden van de vrijheid die in andere landen zo gewoon is. Vreedzame demonstraties vóór de democratie eindigden echter door militair ingrijpen in bloedbaden. In ‘Myanmar Diaries’ krijgen we een redelijk compleet beeld van de schrijnende situatie in Myanmar na de staatsgreep.

De ontstaansgeschiedenis van ‘Myanmar Diaries’ is best bijzonder. Regisseur Petr Lom en producente Corinne van Egeraat (‘Burma Storybook’, 2017) kennen het land al sinds de start van de hervormingen. Vanaf 2010, toen de partij van Aung San Suu Kyi won en haar huisarrest werd opgeheven, gingen de grenzen open. Het toerisme en de economie groeide en dat leverde veel positiefs op voor de bewoners. Na hun medewerking aan een mensenrechtenfestival, bouwden de filmmakers er aan een netwerk van Birmese jonge filmstudenten en journalisten. Daarna maakten ze ‘Burma Storybook’ en keerden ze terug naar Nederland.

Toen de situatie in Myanmar na de coup verslechterde, wilde een jonge filmmaker dat de wereld zou weten hoe het eraan toe gaat. Er moest een soort cocktail van korte films worden gemaakt, elk met zijn eigen verhaal, elke filmmaker moest in staat worden gesteld zijn of haar stempel daarop te drukken. Contact met de Nederlandse producenten was er al; dus alle seinen stonden op groen.

‘Myanmar Diaries’ bestaat dus uit tien korte films, soms met gevaar voor eigen leven gemaakt door de Birmese filmmakers. De filmmakers blijven anoniem (op de credits zie je The Myanmar Film Collective). Dat is niet uit artistieke overwegingen, maar pure noodzaak. De op straat gefilmde scènes, zijn aangevuld door fictieve beelden, maar het zijn de documentaire beelden die de meeste indruk maken. Een moeder die gearresteerd wordt, terwijl haar kind sméékt om haar met rust te laten, bijvoorbeeld. Vaak ontbreekt de context, maar de beelden spreken voor zich. Het is daarom jammer dat er voor gekozen is van ‘Myanmar Diaries’ een hybride film te maken: die fictieve verhalen – hoewel vast ontleend aan de werkelijkheid – voelen gekunsteld en overbodig.

Monica Meijer

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 12 mei 2022
VOD-release: 12 augustus 2022 (Pathé Thuis)