National Geographic – Woede der natuur – National Geographic – Nature’s Fury (2009/1995)

53 minuten | documentaire

Aardige, maar enigszins gedateerde documentaire van the National Geographic Society over natuurrampen. Oorspronkelijk geproduceerd in 1994 staan drie natuurfenomenen centraal: aardbevingen, stormen en overstromingen.

In het krappe uurtje dat de docu duurt, komt de kijker toch heel wat te weten over de oorzaken en vooral de gevolgen van natuurrampen. Interessant hierbij zijn ook de historische beelden of foto’s uit een verder verleden: de aardbeving die Tokio zo’n beetje met de grond gelijk maakte in 1923 bijvoorbeeld, of de cycloon (tropische storm) die in 1970 over Oost-Pakistan (het huidige Bangladesh) raasde waarbij honderdduizenden mensen omkwamen. De verwoestende kracht van de natuur wordt vaak op indrukwekkende wijze in beeld gebracht en de uitleg die erbij gegeven wordt, is helder.

Het zwaartepunt van de verschillende rampen die getoond worden, ligt echter uitsluitend in de Verenigde Staten. Dit zal ongetwijfeld te maken hebben met het feit dat er veel beeldmateriaal is van rampen in de VS, maar ook omdat het een Engelstalig land is en lekker dichtbij huis, waardoor kijkers zich ermee kunnen identificeren. Die focus maakt het soms wel wat eenzijdig.

Per segment wordt er vooral op een Amerikaaans voorbeeld ingezoomd: de aardbeving in Californië in 1989, de orkaan Andrew in Miami in 1991 en de overstroming van de Mississippi en de Missouri in 1993. Bij dit laatste werd ingezoomd op de strijd die Ste. Genevieve in Missouri leverde om behouden te blijven. Ondanks het historische karakter van dit stadje, de oudste Franse nederzetting ten westen van de Mississippi, en zonder het leed van de slachtoffers te willen bagatelliseren – valt deze ramp enigszins uit de toon. Het is weliswaar een menselijk verhaal over de strijd tegen het water, maar als bij wijze van spreken dan in een bijzin drie enorme overstromingsrampen in het buitenland met tienduizenden slachtoffers wordt genoemd, lijkt de proportie enigszins zoek te zijn.

Zoals gezegd is de docu echter wel enigszins gedateerd: niet alleen ontbreken enkele recentere natuurrampen, maar zo’n beetje het openingsshot is van de skyline van Manhattan, inclusief de Twin Towers. Dit doet gelijk terugdenken aan een verwoesting op een geheel andere schaal en eentje die niet door de natuur is veroorzaakt. Recentere rampen, bijvoorbeeld de gevolgen van Katrina (storm en overstroming in één) in 2005 ontbreken, maar bij een update van deze documentaire zal deze ramp ongetwijfeld meegenomen worden.

Terecht merkt de documentaire op dat juist op gevaarlijke plekken mensen gaan wonen: in laaggelegen gebieden, die vaak overstroomd zijn – vanwege de vruchtbare grond. Of juist in kustgebieden, zoals Los Angeles en San Francisco, waar twee tektonische platen langs elkaar schuren op de San Andreas breuklijn. Een ander punt dat de documentaire aanhaalt, is dat mensen proberen de natuur te temmen en te controleren, wat uiteindelijk meestal futiel blijkt te zijn.

Op de dvd zijn nog een aantal kortere filmpjes opgenomen, waaronder een korte documentaire over Amerikaanse tornadojagers, die zeer de moeite waard zijn.

Hans Geurts